Της Γεωργίας Δημοπούλου,
Tόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, η παιδική ηλικία των περισσότερων -ιδίως των γενεών των τελευταίων 5 δεκαετιών- συνδέεται με μία κούκλα Barbie. Προϊόν – σήμα κατατεθέν της εταιρίας Mattel, μία τουλάχιστον κούκλα στόλιζε και στολίζει τα παιδικά δωμάτια. Διαφορετικά στυλ, χρώματα δέρματος, μαλλιά, και χίλια δυο αξεσουάρ που καθιστούν την καθεμιά διαφορετική και άρα ιδιαίτερη. Ωστόσο, στα 50 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, η εταιρεία αυτή κατέστη αδύνατο να μην εκσυγχρονιστεί και να μη συμβαδίσει με τις κοινωνικές αλλαγές και τα τεκταινόμενα της επικαιρότητας. Αξίζει να γίνει αναφορά σε 5+1 μοντέλα της κούκλας Barbie που διαφέρουν από τη συνηθισμένη της νόρμα και σίγουρα τραβούν το ενδιαφέρον.
- Beautiful and Bald
Η ιστορία της συγκεκριμένης κούκλας ξεκινά από ένα τετράχρονο κορίτσι από τη Μινέολα, η οποία και πάλεψε γενναία με την ασθένεια του καρκίνου. Η μητέρα της εξέφρασε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης την επιθυμία της να υπάρξει μία κούκλα αντιπροσωπευτική των καρκινοπαθών, με την οποία -όσα κορίτσια υπέφεραν από αυτόν- θα μπορούσαν να ταυτιστούν. Η CEO της Mattel, κατόπιν, προχώρησε τις διαδικασίες για το λανσάρισμα μιας τέτοιας κούκλας, ενδυναμώνοντας έτσι το κίνημα για την ενημέρωση γύρω από τον καρκίνο και τις ψυχολογικές του μεταπτώσεις στον παθόντα.
- Barbie in STEM
Πρόκειται για μία προσπάθεια της εταιρείας να θίξει το τόσο σημαντικό και πάντα επίκαιρο ζήτημα της προσβασιμότητας των γυναικών στην αγορά εργασίας. Σ’ έναν κόσμο όπου η πρόσβαση πολλών κοριτσιών ανά τον κόσμο στη στοιχειώδη εκπαίδευση κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι, η Barbie έρχεται να ενσαρκώσει μία πληθώρα επαγγελματικών ρόλων και να εκπροσωπήσει ένα εύρος επιστημονικών τομέων, συμβάλλοντας έτσι στην τόνωση της γυναικείας ενδυνάμωσης.
- Barbie Down Syndrome Fashionista
Σε συνέχεια της προσπάθειας της εταιρείας αυτής να προωθήσει και να «αγκαλιάσει» τη διαφορετικότητα, η συγκεκριμένη κούκλα έρχεται να αντιπροσωπεύσει όσους έχουν γεννηθεί με σύνδρομο Down. Είναι χαρακτηριστικό πως το περιδέραιο της συγκεκριμένης κούκλας διαθέτει τρεις σειρές κοσμημάτων, υποδηλώνοντας έτσι τα τρία αντίγραφα του 21ου χρωμοσώματος, χαρακτηριστικό όσων γεννιούνται με το σύνδρομο. Σκοπός της κυκλοφορίας της στην αγορά, ήταν η μέγιστη δυνατή αντιπροσώπευση της γενετικής αυτής ιδιαιτερότητας και η ταύτιση των παιδιών που τη φέρουν με το παιχνίδι τους.
- Curvy Barbie
Το body shaming δε θα μπορούσε, αναμφίβολα, να μείνει έξω από τη σφαίρα επιρροής που προσπάθησε η Mattel να ενεργοποιήσει, καθώς πρόκειται για ένα φαινόμενο καθ’ όλα επίκαιρο. Έτσι, η συγκεκριμένη κούκλα έρχεται -με τις μεγαλύτερές τις αναλογίες- να ανοίξει το δρόμο για την αποδοχή και το σεβασμό σε όλους, ανεξαρτήτως σωματοτύπου. Σύμφωνα με τη ψυχολόγο Helga Dittmar, μάλιστα, μια τέτοια κούκλα δημιουργεί ένα πιο ασφαλές περιβάλλον, μέσα στο οποίο το εκάστοτε παιδί θα αντιληφθεί ότι έννοιες όπως το «ωραίο» και το «ελκυστικό» είναι καθαρά υποκειμενικές και κοινωνικά κατασκευασμένες.
Όλα τα παραπάνω μοντέλα κούκλας πιστοποιούν ένα και μοναδικό συμπέρασμα: Το σύνθημα της Barbie είναι πράγματι το «Anything is possible», και όχι άδικα. Για μία ακόμα φορά, αποδεικνύεται πως η παιδική ηλικία συνιστά μία από τις κρισιμότερες περιόδους της ζωής του ανθρώπου. Τότε είναι που θα δοθούν στο άτομο τα πρώτα ερεθίσματα, που με τη σειρά τους θα του περάσουν τα πρώτα μηνύματα. Ας είναι, λοιπόν, αυτά, συνώνυμα της συμπερίληψης και της ανθρωπιάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Mattel to Make More Bald Barbie Dolls, Belgraviacentre, διαθέσιμο εδώ
- Barbie honours seven women in STEM with role model dolls made in their likeness, Indianexpress, διαθέσιμο εδώ
- Barbie doll with Down’s syndrome ‘raising awareness’, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Barbie’s Got A New Body, Time, διαθέσιμο εδώ
