17.9 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΜυθολογιαΜύθος των Yoruba: Ο Ορουνμίλα συναντά στον δρόμο τον Εσού

Μύθος των Yoruba: Ο Ορουνμίλα συναντά στον δρόμο τον Εσού


Της Κυριακής Γκουργκούλη,

Πριν από πολλά χρόνια, ο θεός της σοφίας Ορουνμίλα σκάλιζε τον κήπο του κάτω από τον καυτό ήλιο του μεσημεριού, όταν ξαφνικά αποφάσισε να επισκεφτεί το χωριό Όουο. Κάρφωσε το φτυάρι του στο έδαφος και κίνησε για το σπίτι του, με το μυαλό του γεμάτο από τις εικόνες και τις μυρωδιές του όμορφου χωριού.

Μόλις έφτασε σπίτι του, ο Ορουνμίλα κατέβασε ένα μικρό σεντούκι από ένα ξύλινο σκαλιστό ντουλάπι. Το σεντούκι περιείχε όστρακα και ο Ορουνμίλα τα πήρε στη χούφτα του και άρχισε να σχηματίζει με αυτά περίτεχνους κύκλους στο έδαφος. Με μια απότομη κίνηση τα μάζεψε ξανά και, αφού ψιθύρισε λόγια τελετουργικά μέσα στη χούφτα του, τα άφησε να πέσουν στο έδαφος. Αυτό που του αποκάλυψαν τα όστρακα δεν ήταν ευχάριστο. Ο Ορουνμίλα επανέλαβε τη διαδικασία αλλά για άλλη μια φορά τα όστρακα αρνήθηκαν να απαντήσουν. Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση είχε παρθεί και ο Ορουνμίλα θα πήγαινε στο Όουο.

Κεφαλή Γιορούμπα από κράμα χαλκού, Ίφε, 11ος-14ος αιώνας. Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Καθώς ο θεός περπατούσε στο μοναδικό μονοπάτι προς το Όουο, είδε από μακριά τον αδερφό του Έσου να έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση – ήταν φανερό πως εκείνος επέστρεφε από το χωριό. Τα δύο αδέρφια χαιρετήθηκαν με ένα γνέψιμο και ο Ορουνμίλα συνέχισε τον δρόμο του, πιο νευρικός από πριν. Βλέπετε, ο Έσου ήταν ο θεός της Τύχης και του Απρόβλεπτου και η εμφάνιση αποτελούσε κακό οιωνό για εκείνον που θα τον συναντούσε.

Την επόμενη μέρα ο Ορουνμίλα συνέχισε τη διαδρομή του, όταν είδε για δεύτερη φορά τον αδερφό του. Ξαφνιασμένος αναρωτήθηκε πως είναι δυνατό να έρχεται από την ίδια κατεύθυνση, μα όταν διασταυρώθηκε μαζί του επέλεξε να γνέψει με ένα μικρό χαμόγελο στα χείλη του. Την τρίτη μέρα συνέβη το ίδιο. Τώρα, ο Ορουνμίλα ήταν πιο νευρικός από ποτέ. Την τέταρτη μέρα, ο Έσου περίμενε τον αδερφό του στην είσοδο του Όουο και μόλις τον είδε να πλησιάζει έριξε μερικούς καρπούς κόλλας στο έδαφος. Τα αδέρφια χαιρετήθηκαν και ο προβληματισμένος Ορουνμίλα προχώρησε προς το χωριό.

Ο θεός είδε τους καρπούς κόλας ριγμένους στη γη και πεινασμένος καθώς ήταν τους μάζεψε και άρχισε να τους τρώει. Τότε άκουσε τις φωνές ενός εξοργισμένου αγρότη που έτρεχε προς το μέρος του κατηγορώντας τον για κλεψιά και κρατώντας ένα μαχαίρι. Ο Ορουνμίλα δεν κατάφερε να πείσει τον αγρότη ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν κλέφτης και στη συμπλοκή που ακολούθησε τραυματίστηκε στην παλάμη.

Μαντικός δίσκος (opon Ifá) της θρησκείας των Γιορούμπα. Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Ο Ορουνμίλα έπεσε να κοιμηθεί στεναχωρημένος – όλοι στο Όουο θα τον θεωρούσαν τώρα έναν κοινό κλέφτη. Το ίδιο βράδυ, ο Έσου πέρασε από όλες τις καλύβες του χωριού και χάραξε τις παλάμες των ανθρώπων με ένα λεπτό μαχαίρι.

Την επόμενη μέρα, ο Ορουνμίλα μπήκε επιτέλους στο χωριό. Οι κάτοικοι τον περίμεναν και ο αγρότης άρχισε να εξαπολύει κατηγορίες εναντίον του. Οι άνθρωποι ήταν εξαγριωμένοι και ο Έσου ζήτησε από τον αγρότη να αποδείξει πως πράγματι ήταν ο αδερφός του που έκλεψε τους καρπούς κόλας. Ο αγρότης επικαλέστηκε το τραύμα στην παλάμη που του είχε προκαλέσει. Όταν, όμως, ζητήθηκε από τον Ορουνμίλα να δείξει την παλάμη του στο χωριό, ο Έσου πρότεινε πως θα ήταν πιο δίκαιο αν όλοι έδειχναν τις παλάμες τους, γιατί μια πληγή δεν θα μπορούσε να είναι επαρκής απόδειξη ενοχής. Πράγματι, ο κόσμος άνοιξε τις παλάμες του για να συνειδητοποιήσει έκπληκτος πως ναι, ακόμα και ο ίδιος ο αγρότης, είχε μια πληγή στην παλάμη του.

Στη συνέχεια, ο Έσου μίλησε στους κατοίκους του Όουο και αποκάλυψε τη θεϊκή ταυτότητα του ίδιου και του Ορουνμίλα. Οι κάτοικοι έκπληκτοι έσπευσαν να προσφέρουν φρούτα στους θεούς και οργάνωσαν μια μεγάλη γιορτή προς τιμήν τους. Ο Ορουνμίλα συμφιλιώθηκε με τον Έσου και έμαθε να μην αγνοεί τα σημάδια της θεάς τύχης.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Abimbola, Kola (2005), Yoruba Culture: A Philosophical Account, Iroko Academics Publishers.
  • Burleigh, Muten (2005), Ο Σοφός Παραμυθάς: Παραμύθια με θεούς και ήρωες από όλον τον κόσμο, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Κυριακή Γκουργκούλη
Κυριακή Γκουργκούλη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 2004 και φοιτεί στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στον Βόλο. Ενδιαφέρεται κυρίως για την Κοινωνική Ανθρωπολογία και ειδικότερα τις Σπουδές Φύλου. Στον ελεύθερο χρόνο της διαβάζει λογοτεχνικά (και μη) βιβλία, χορεύει, παίζει βιολί και γράφει.