23.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠολιτικήΓνώμηΛάθος της στιγμής... ή ένα διαχρονικό πρόβλημα;

Λάθος της στιγμής… ή ένα διαχρονικό πρόβλημα;


Του Δημήτρη Σπυριδάκη,

Η 1η Μαρτίου θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων μας. Το θλιβερό ατύχημα στα Τέμπη αποτελεί μια ασύλληπτη εθνική τραγωδία, που θα χρειαστεί πολύς καιρός για να ξεχαστεί. Με το πανελλήνιο να βρίσκεται σε κατάσταση σοκ, η πρώτη ερώτηση που έρχεται στο μυαλό όλων μας είναι το «γιατί». Ποιοι ήταν οι λόγοι αυτού του φρικτού δυστυχήματος που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους και προκάλεσε τον τραυματισμό δεκάδων άλλων. Ο καθένας από εμάς σκέφτεται ότι ο ίδιος ή κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο θα μπορούσε κάλλιστα να βρίσκεται στα βαγόνια αυτού του τρένου.

Ας προσπαθήσουμε, όμως, να πάρουμε το νήμα από την αρχή. Το επιβατικό τρένο που εκτελούσε το δρομολόγιο προς Θεσσαλονίκη συγκρούστηκε με εμπορική αμαξοστοιχία που είχε αντίθετη κατεύθυνση. Το γεγονός ότι βρέθηκαν στην ίδια γραμμή οδήγησε αναπόφευκτα στη πολύνεκρη σύγκρουση. Άμεσα, οι τραυματίες μεταφέρθηκαν σε κοντινά νοσοκομεία στη Λάρισα και τη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να νοσηλευτούν και να λάβουν την απαραίτητη βοήθεια. Αυτή τη στιγμή, αρκετοί από αυτούς νοσηλεύονται, ενώ μερικοί εξ αυτών είναι σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Οι αρμόδιες αρχές έχουν προχωρήσει σε ανακρίσεις, ενώ ο αρμόδιος σταθμάρχης –στα πλαίσια της προανάκρισης– παραδέχτηκε το λάθος του, λέγοντας πως ήταν η «κακιά ώρα».

Πηγή εικόνας: kathimerini.gr / Φωτογράφος και Δικαιώματα χρήσης: AP Photo/Vaggelis Kousioras

Αιτία, επομένως, αυτού του τραγικού δυστυχήματος θα έλεγε κανείς πως είναι το λάθος του σταθμάρχη, ο οποίος, όπως παραδέχθηκε, έβαλε την αμαξοστοιχία σε λάθος τροχιά, οδηγώντας τη στην αναπόφευκτη σύγκρουση. Αλλά μας φταίει μόνο ο σταθμάρχης; Είχαν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης ενός τέτοιου συμβάντος; Υπάρχουν οι απαραίτητοι μηχανισμοί που αποτρέπουν τέτοιου είδους τραγωδίες; Και δεν μιλάμε για μια περιφερειακή γραμμή του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά μια νευραλγική, που συνδέει τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Όπως αναφέρεται από τους αρμόδιους, δεν είναι λειτουργικό το σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία αποτελούν βασικά μέτρα ασφαλείας. Για να το θέσουμε απλά, ο ανθρώπινος παράγοντας είναι εκείνος που καθορίζει τη μοίρα δεκάδων επιβατών μιας αμαξοστοιχίας. Και οι άνθρωποι σφάλλουν… μεταξύ αυτών και ο 59χρονος σταθμάρχης.

Το ηλεκτρονικό σύστημα σηματοδότησης, ενώ έχει εγκατασταθεί, δεν λειτούργησε ποτέ λόγω βλαβών. Το έργο αποκατάστασής του, που ξεκίνησε το 2014, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, έχοντας λάβει συνεχείς παρατάσεις. Ενδιαφέρον και θλίψη προκαλεί το εξής γεγονός: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα –δύο περίπου εβδομάδες πριν– στο Δικαστήριο της Ε.Ε., καθώς δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει σχετικά με τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Σιδηροδρομικού Χώρου. Η Επιτροπή είχε εκδώσει οδηγία, σύμφωνα με την οποίο τα κράτη-μέλη θα έπρεπε να συντάξουν εθνικά σχέδια εφαρμογής και σύναψη συμφωνίας μεταξύ της εθνικής αρμόδιας αρχής και του διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, η συμφωνία αυτή κάλυπτε: «όλες τις πτυχές διαχείρισης της υποδομής, τις οικονομικές υποχρεώσεις του κράτους-μέλους, τις απαιτήσεις αποδοτικότητας για τον διαχειριστή υποδομής, τις υποχρεώσεις υποβολής αναφορών και τους κανόνες για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και σοβαρών διαταραχών σε λειτουργίες». Επομένως, γίνεται αντιληπτό πως αν είχε εφαρμοστεί η οδηγία αυτή, σήμερα δεν θα υπήρχε λόγος να γραφτεί αυτό το άρθρο.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα λεγόμενα και την εμπειρία του πρώην σταθμάρχη, Γιάννη Κολλάτου, φαίνεται πως το πρόβλημα του εκσυγχρονισμού αποτελεί διαχρονικό ζήτημα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον ίδιο, το σύστημα τηλεδιοίκησης είχε αγοραστεί περίπου από το 2000. Ωστόσο, τέθηκε σε λειτουργία από το 2007 μέχρι το 2012, όταν λόγω οικονομικών δυσχερειών χρειάστηκε να γίνουν περικοπές από παντού. Έκτοτε, δεν έχει επανέλθει πλήρως σε λειτουργία. Επιπλέον, το γεγονός ότι –ενδεχομένως– διορίστηκε σε αυτή τη θέση ο συγκεκριμένος άνθρωπος με την ανεπαρκή εκπαίδευση και εμπειρία, λόγω «πελατειακών σχέσεων» επιβεβαιώνει την ύπαρξη παλιών παθογενειών της Ελλάδας, που, δυστυχώς, δεν έχουν εκλείψει ακόμη.    

Πηγή εικόνας: ertnews.gr / Φωτογράφος και δικαιώματα χρήσης: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ/EUROKINISSI

Λίγη ώρα μετά το δυστύχημα, οι επικεφαλής του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ υπέβαλαν την παραίτησή τους. Το ίδιο και ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Αχιλλέα Καραμανλής, αναλαμβάνοντας την αντικειμενική πολιτική ευθύνη. Το λιγότερο που θα μπορούσε να γίνει είναι αυτό. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε τη σύσταση ανεξάρτητης επιτροπής, η οποία θα διεξάγει έρευνα σχετικά με το ατύχημα, και χαρακτηριστικά ανέφερε μεταξύ άλλων: «η Δικαιοσύνη θα κάνει τη δική της δουλειά. Οι ευθύνες θα αποδοθούν. Ενώ η Πολιτεία θα σταθεί δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων. Θα πενθήσουμε τα παιδιά μας, τα αδέρφια μας, τους φίλους μας. Θα μείνουμε ενωμένοι και σε αυτήν την τραγωδία. Και, μετά, θα σκύψουμε το κεφάλι και θα σφίξουμε τα δόντια. Θα δουλέψουμε ώστε αυτό το “ποτέ ξανά” που άκουσα στη Λάρισα να μην μείνει λόγος κενός. Σας το υπόσχομαι»

Τι οδήγησε, εν τέλει, σε αυτό το φρικτό δυστύχημα; Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Σίγουρα δεν φταίει μονάχα ο σταθμάρχης, ο οποίος, με την ελλιπή εκπαίδευση που είχε λάβει, υπέπεσε σε ένα μοιραίο λάθος. Είναι αστείο εν έτει 2023 το λάθος του ανθρώπινου παράγοντα να μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια καταστροφή. Θα έπρεπε να υπάρχουν μηχανισμοί και συστήματα, τα οποία θα απέτρεπαν το μοιραίο. Είναι τουλάχιστον τραγικό σε μια ευρωπαϊκή χώρα να συμβαίνουν τέτοιου είδους ατυχήματα και να χάνονται με τέτοιο τρόπο ανθρώπινες ζωές. Ένα τέτοιο συμβάν ίσως ήταν αναμενόμενο το 1950, το 2023, όμως, με την τεχνολογία που υπάρχει είναι τουλάχιστον απαράδεκτο.

Πηγή εικόνας: efsyn.gr. Φωτογράφος και δικαιώματα χρήσης: ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ/EUROKINISSI

Το ατύχημα στα Τέμπη πρέπει να μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πολλά πράγματα. Πόσο πίσω είμαστε ακόμη σαν χώρα και πόσα ακόμα πρέπει να αλλάξουν. Το πρόβλημα είναι οργανωτικό, δομικό, διοικητικό, αλλά και πρόβλημα κουλτούρας. Η νοοτροπία «πάμε και όπου βγει» πρέπει κάποτε να σταματήσει, πριν θρηνήσουμε κι άλλα θύματα. Επομένως, το συμβάν στα Τέμπη είναι ένα σκληρό μάθημα, ένα κάλεσμα για επαγρύπνηση πως κάτι πρέπει να αλλάξει. 

Κλείνοντας, είναι αυτονόητο πως η Πολιτεία καλείται να σταθεί δίπλα στους συγγενείς των θυμάτων με όποιον τρόπο μπορεί. Είναι δύσκολο να φανταστώ καν τον πόνο και τη θλίψη τους. Το λιγότερο που μπορεί να γίνει είναι να τηρήσουμε τη δέσμευσή τους πως ποτέ ξανά κανείς δε θα βρεθεί στη θέση τους. Επίσης, είναι αυτονόητο πως δεν είναι ώρα για πολιτική αντιπαράθεση γύρω από αυτό το ζήτημα, είναι ακόμη πολύ νωρίς για αυτό. Θα υπάρχει αρκετός χρόνος μέχρι τις εκλογές για αυτή τη συζήτηση.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Κομισιόν: Παρέπεμψε πρόσφατα την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις σιδηροδρομικές υποδομές, neolaia.gr, διαθέσιμο εδώ
  • Τραγωδία στα Τέμπη: Το σύστημα περιμένει να αναβαθμιστεί εννέα χρόνια, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
  • Τραγωδία στα Τέμπη: Ξεσπούν οι συγγενείς των θυμάτων – «Να αναγνωρίσω τι; Μια στάχτη;…», kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
  • Τέμπη: «Έκαναν τον 59χρονο σταθμάρχη για μεγαλύτερο μισθό» λέει ο πρώην σταθμάρχης του ΟΣΕ, lawandorder.gr, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Δημήτρης Σπυριδάκης
Δημήτρης Σπυριδάκης
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 2002. Σπουδάζει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών σπουδών. Μιλάει Αγγλικά και Γαλλικά, ενώ μαθαίνει Γερμανικά. Ενδιαφέρεται για θέματα τόσο Διεθνών σχέσεων όσο και εγχώριας πολιτικής. Παρακολουθεί τακτικά σεμινάρια και ημερίδες που τον ενδιαφέρουν. Στον ελεύθερό του χρόνο διαβάζει βιβλία και ασχολείται με θέματα πολιτικής, ιστορίας, ψυχολογίας και φιλοσοφίας.