Του Ανδρέα Παρασκευόπουλου,
Οι σχέσεις Ελλάδας–Αλβανίας τα τελευταία έτη θυμίζουν σκωτσέζικο ντους. Από το κρύο στη ζέστη και από τη ζέστη στο κρύο. Από τη μία, οι αλβανικές Κυβερνήσεις επιδιώκουν την ελληνική στήριξη για την ευρωπαϊκή ένταξη, τονίζοντας ότι θα επιλυθούν οι διαφορές τους. Από την άλλη, στήνουν διαρκώς παιχνίδια με την Τουρκία, η οποία επιθυμεί να αυξήσει την επιρροή της στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας, Edi Rama, υποστηρίζει σταθερά τον «φίλο» του Erdogan, τον οποίο θεωρεί αμυντικό και οικονομικό «σύμμαχο». Ως εκ τούτου, η Ελλάδα πρέπει να κρατά μικρό καλάθι και να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική στις δηλώσεις του Αλβανού Πρωθυπουργού.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρωθυπουργός επισκέφτηκε την αλβανική πρωτεύουσα, στα πλαίσια της συνάντησης των πιθανών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα Δυτικά Βαλκάνια. Στην ελληνική αποστολή παρευρίσκονταν ο Υπουργός και Υφυπουργός Εξωτερικών. Το πρόγραμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη περιλάμβανε συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιο, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Bajram Begaj, την Πρόεδρο της Βουλής Lindita Nikolla και τον ομόλογό του Edi Rama. Λόγω έκτακτων καιρικών συνθηκών δεν πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην ελληνική μειονότητα (Χειμάρρα, Λειβαδειά και Δερβιτσάνη).
Το κύριο ζήτημα που τέθηκε από τον Πρωθυπουργό ήταν αυτό της Α.Ο.Ζ., ενώ, παράλληλα, συζητήθηκε η περαιτέρω ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων μέσω των επενδύσεων. Το θέμα της οριοθέτησης της Α.Ο.Ζ. αποτελεί σημαντικό ζήτημα, διότι αφενός στέλνει ηχηρό μήνυμα προς την άλλη μεριά του Αιγαίου, ότι η Αθήνα έχει οριοθετήσει τις θαλάσσιες ζώνες της με τις άλλες χώρες, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου θάλασσας και αφετέρου επειδή κλείνει ένα ανοικτό ζήτημα δεκατριών ετών, για την καθυστέρηση του οποίου ευθύνεται ο τουρκικός παράγοντας. Αξίζει να αναφερθεί ότι ήδη από τον Οκτώβρη του 2020 και την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στα Τίρανα είχε τεθεί το ζήτημα, το οποίο διαρκώς κωλυσιεργούσε από την αλβανική πλευρά. Ενώ φάνηκε να υπάρχει ξανά θετικό κλίμα, η μη υπογραφή ενός συνυποσχετικού συμφώνου για κοινή προσφυγή στη Χάγη ήταν μεγάλο ατόπημα της ελληνικής αποστολής. Μήπως ήταν λόγια του αέρα οι δεσμεύσεις Rama; Μήπως η κωλυσιεργία αποτελεί αντίδωρο στον Erdogan, ο οποίος «στήνει» επενδύσεις μεταξύ των δορυφόρων του (Αλβανία και Αζερμπαϊτζάν);
Επίσης, για ποιον λόγο να εμπιστευτούμε τον Αλβανό Πρωθυπουργό, ο οποίος λίγο αργότερα δήλωνε ότι η Αλβανία δεν θα εξαπατήσει τις ευρωπαϊκές χώρες, όπως την Ελλάδα, για να εισέλθει στην Ε.Ε. Η εμπρηστική δήλωση του Rama δεν αφήνει περιθώρια ιδιαίτερης εμπιστοσύνης, αν αναλογιστεί κανείς ότι μετέπειτα δήλωσε –κατά την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη– ότι ο Erdogan φυλά τα τείχη της Ευρώπης, ώστε να μην πέσει. Σε μικρό χρονικό διάστημα ο Rama έκανε δύο σοβαρά φάουλ. Τουλάχιστον σε εμάς ζήτησε συγγνώμη, αν και η στάση του Πρωθυπουργού θα έπρεπε να είναι πιο σκληρή. Ακόμα και αν αποχωρούσε από τη σύσκεψη, δεν θα προκαλούσε ιδιαίτερη εντύπωση σε κανέναν. Για ακόμα μια φορά υπήρξε σκωτσέζικο ντους από τον Rama. Τέλος, πιθανόν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έπρεπε να αναφερθεί στις διαρκείς καταπιέσεις που δέχονται οι ομογενείς της Αλβανίας. Η τεράστια καταπάτηση των δικαιωμάτων, η δήμευση περιουσιών και η αυθαιρεσία της αλβανικής Κυβέρνησης έπρεπε να θιχτούν. Ελπίζω ο Πρωθυπουργός να μην τα λησμονήσει και να τα τονίσει κατά τη διάρκεια της αναβαλλόμενης επίσκεψής του στην ομογένεια.
Από όλα τα παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η επίσκεψη δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχής. Μπορεί να υπάρχει φαινομενικά καλή πρόθεση από τον Rama, αλλά δεν κρίνεται άξιος εμπιστοσύνης. Αν δεν αλλάξει άμεσα η πολιτική σκηνή της Αλβανίας, δύσκολα θα ενταχθεί στην Ε.Ε. και ακόμα πιο δύσκολα θα λυθεί το ζήτημα της Α.Ο.Ζ. Για αυτό, όπου ακούμε πολλά κεράσια, ας κρατάμε μικρό καλάθι…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ενα βήμα πριν την Χάγη για την ΑΟΖ με Αλβανία – Η γκάφα Ράμα, η συγγνώμη και ο ρόλος της Τουρκίας, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μητσοτάκης από Αλβανία: Πλησιάζει η ώρα για να παραπέμψουμε το θέμα της ΑΟΖ στη Χάγη, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
