21.1 C
Athens
Τρίτη, 23 Απριλίου, 2024

Η Γιγαντομαχία


Του Δημήτρη Τσελίκα,

Όλοι γνωρίζουμε την Τιτανομαχία, όταν οι Ολύμπιοι θεοί πολέμησαν με τους Τιτάνες για την κυριαρχία του κόσμου. Λίγοι, όμως, γνωρίζουν τη Γιγαντομαχία, η οποία ήταν μια εξίσου κρίσιμη μάχη για την ιστορία του σύμπαντος και αποτέλεσε, μάλιστα, και έναν επιπλέον άθλο του Ηρακλή.

Όταν οι θεοί νίκησαν τους Τιτάνες και τους φυλάκισαν στα Τάρταρα, η μητέρα τους, η Γαία, εξοργίστηκε. Γι’ αυτό, από το αίμα του ευνουχισμένου Ουρανού γέννησε τους Γίγαντες. Οι Γίγαντες ήταν όντα τρομερά στην όψη, τεράστιοι, με ασυναγώνιστη δύναμη. Το πιο φοβερό πάνω τους, όμως, ήταν τα πόδια τους, που ήταν δύο χοντρά και δυνατά φολιδωτά φίδια. Τόπος τους ήταν η Παλλήνη της Χαλκιδικής και θρυλείται πως ήταν πάνω από 100 στον αριθμό, ωστόσο τα γνωστά σε μας ονόματα είναι γύρω στα 40. Πιστοί στις εντολές της μητέρας τους, επιτέθηκαν στους θεούς και τους πολιόρκησαν στον Όλυμπο, τοποθετώντας ολόκληρους βράχους τον έναν πάνω στον άλλον. Με τα χέρια τους ξερίζωναν δέντρα και τα χρησιμοποιούσαν σαν όπλα εναντίον των θεών. Αρχηγοί τους ήταν ο Πορφυρίων και ο Αλκυονεύς. Ο Πορφυρίων, μάλιστα, κατόρθωσε να αρπάξει την ίδια την Ήρα από τον Όλυμπο και να την πάρει αιχμάλωτη.

Ο Δίας πολεμά τον Πορφυρίωνα, Βωμός της Περγάμου, Βερολίνο. Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Οι Γίγαντες ήταν άτρωτοι από τα όπλα των θεών. Υπήρχε, όμως, και ένας χρησμός που έλεγε ότι οι θεοί θα τους νικήσουν με τη βοήθεια ενός θνητού. Η Γαία το έμαθε αυτό και γι’ αυτό γέννησε ένα βοτάνι, το οποίο αν το έπαιρναν οι Γίγαντες, θα γίνονταν άτρωτοι και από τα όπλα των θνητών. Μόλις πληροφορήθηκε αυτόν τον χρησμό ο Δίας, διέταξε τον Ήλιο, την Ηώ και τη Σελήνη να μην βγουν στον ουρανό για να υπάρξει απόλυτο σκότος, έτσι ώστε να βρει το βοτάνι και να το καταστρέψει. Έτσι και έγινε: ο Δίας ξερίζωσε το βοτάνι και το κατέστρεψε. Για να εκπληρωθεί η προφητεία, όμως, έμενε να βρεθεί ο θνητός εκείνος που θα βοηθούσε τους Ολύμπιους να νικήσουν. Και μόνο ένας από όλους τους θνητούς ήταν ο εκλεκτός. Έτσι, χωρίς να χάσει χρόνο, έστειλε την Αθηνά να φέρει τον Ηρακλή στον Όλυμπο. Άλλο που δεν ήθελε ο ήρωας. Μαζί με τη θεά βρέθηκε στη στιγμή στα παλάτια των θεών.

Ο Ηρακλής και οι θεοί εναντίον των Γιγάντων. Πηγή εικόνας: images.google.com

Οι Γίγαντες και οι θεοί πολεμούσαν πλέον εκ του συστάδην. Όταν ο Ηρακλής έφτασε στον Όλυμπο και έριξε την πρώτη σαϊτιά, οι Γίγαντες σάστισαν. Μέχρι εκείνο το σημείο ήταν άτρωτοι, κι όμως από ένα απλό βέλος είχαν τον πρώτο νεκρό. Οι θεοί πήραν θάρρος. Ο Δίας με συνεχόμενα αστροπελέκια τους έδιωξε από τον Όλυμπο και μαζί με τους υπόλοιπους θεούς τους καταδίωξαν μέχρι την Παλλήνη της Χαλκιδικής, τη γενέτειρά τους. Ο Ηρακλής έριξε νεκρούς 3 Γίγαντες, τον έναν μετά τον άλλον. Η επόμενη σαΐτα βρίσκει στο στήθος τον Αλκυονέα, όμως αυτός δεν παθαίνει τίποτα. Ο Ηρακλής τον σημαδεύει ξανά, τον χτυπά αλλά και πάλι τίποτα. Ο ήρωας μένει έκπληκτος, και τότε τρέχει κοντά του η Αθηνά και του εξηγεί ότι ο Αλκυονεύς είναι αθάνατος όσο πατάει στη γη της Παλλήνης, όπου και γεννήθηκε. Αμέσως ο γιος του Δία αρπάζει τον φοβερό Γίγαντα με τα δυνατά του μπράτσα και τον κουβαλάει εκτός Παλλήνης και τον αφήνει στο έδαφος. Αυτός αμέσως αφήνει την τελευταία του πνοή και οι Γίγαντες πανικοβάλλονται βλέποντας τον έναν αρχηγό τους νεκρό. Αμέσως μετά, ο Ηρακλής και ο Δίας στρέφονται προς τον Πορφυρίωνα που κρατά ακόμα αιχμάλωτη την Ήρα. Ο Ηρακλής τοξεύει τον Γίγαντα και τον πληγώνει θανάσιμα, ενώ ο Δίας τον αποτελειώνει με έναν κεραυνό. Η Ήρα ντρέπεται που σώθηκε από έναν άνθρωπο που μισεί μέχρι θανάτου, όμως αισθάνεται υπόχρεη και τους ευχαριστεί.

Η τρομερή μάχη συνεχίζεται. 7 Γίγαντες κυνηγούν την Αφροδίτη, ο Ηρακλής, όμως, τους σκοτώνει όλους. Οι θεοί πολεμούν με θάρρος πλέον. Οι Γίγαντες πέφτουν κάτω ο ένας μετά τον άλλον. Από εκεί που ήταν άτρωτοι από τα όπλα των θεών, τώρα πεθαίνουν και από αυτά. Ο Απόλλων τοξεύει τον Εφιάλτη στο αριστερό μάτι και ο Ηρακλής στο δεξί. Ο Διόνυσος με τον θύρσο του σκοτώνει τον φοβερό Εύρυτο, η Εκάτη τον Κλυτίο με έναν δαυλό και ο Ήφαιστος τον Μίμαντα με ένα πυρωμένο σίδερο. Οι 3 Μοίρες σκοτώνουν τον Άγριο και τον Θόωνα, η Άρτεμις τον Γρατίωνα. Ο Γίγαντας Ιππόλυτος κυνηγά τον Άρη, ο οποίος το βάζει στα πόδια. Ο πανούργος Ερμής παραμονεύει πίσω από έναν βράχο, φορά την κυνέη, την περικεφαλαία του Άδη που τον κάνει αόρατο, στέκεται πίσω από τον Γίγαντα και τον σκοτώνει χωρίς αυτός να καταλάβει τι τον βρήκε. Πλέον λίγοι είναι οι Γίγαντες που μένουν ζωντανοί. Ο Ποσειδώνας κυνηγά τον Πολυβώτη. Διασχίζουν όλο το Αιγαίο και φτάνουν στην Κω. Εκεί ο θεός της θάλασσας ρίχνει επάνω στον Γίγαντα ένα ολόκληρο βουνό. Έτσι, σε αυτό το σημείο σχηματίστηκε ένα νέο νησί, η Νίσυρος.

Οι 3 Μοίρες πολεμούν τον Άγριο και τον Θόωνα, Βωμός της Περγάμου, Βερολίνο. Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Η Αθηνά αντιμετωπίζει δύο από τους πιο επικίνδυνους Γίγαντες, τον Πάλλαντα και τον Εγκέλαδο. Τον Πάλλαντα τον διαπερνά πέρα ως πέρα με το δόρυ της, τον γδέρνει και σκεπάζεται με το δέρμα του. Τώρα μένει ο Εγκέλαδος. Τον κυνηγά προς τα δυτικά ώρα πολλή. Σε κάποια στιγμή, φτάνοντας στη Σικελία, ο Γίγαντας αποκάμνει και κοντοστέκεται για λίγα δευτερόλεπτα. Η Αθηνά δε χρειάστηκε πολύ παραπάνω. Ρίχνει επάνω του όλη τη Σικελία και τον καταπλακώνει. Ωστόσο, ήταν τόσο τρομερός αυτός ο Γίγαντας, που ακόμα και μετά από αυτό δεν πέθανε, αλλά συνέχισε να τραντάζεται και να σείεται, προκαλώντας έτσι πολλούς σεισμούς σε όλον τον κόσμο. Γι’ αυτό και σήμερα αποκαλούμε Εγκέλαδο τον σεισμό. Ο Ηρακλής τοξεύει 10 Γίγαντες που έρχονται καταπάνω του και τους φονεύει όλους. Ο Δίας κυνηγά τους τελευταίους με τους κεραυνούς του και τους κατακεραυνώνει και ο Ηρακλής σκοτώνει με τα βέλη του όποιον επιζεί. Η φοβερή μάχη λαμβάνει τέλος. Οι θεοί του Ολύμπου και ο Ηρακλής νίκησαν. Ο κόσμος σώθηκε.

Ο Εγκέλαδος, Εθνικό Μουσείο Βερσαλλιών, φωτογραφία από Gaspard Marsy. Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Σύμφωνα με τον καθηγητή Αθανάσιο Σταγειρίτη (1780-1840), συγγραφέα του μεγάλου έργου Ωγυγία ή Αρχαιολογία, το οποίο αναλύει την ελληνική μυθολογία, αλλά και άλλες μυθολογίες του κόσμου, οι Γίγαντες ήταν άνθρωποι, ληστές, οι οποίοι ήθελαν να καταλύσουν το βασίλειο του Δία, ο οποίος ήταν, επίσης, άνθρωπος. Οι περιγραφές των μαχών είναι αλληγορίες για να καταδείξουν τις στρατηγικές μάχης των θεών (π.χ. η Αθηνά έστρεψε τον λαό της Σικελίας εναντίον του Εγκέλαδου).


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • Σταγειρίτης Αθ. (1816), Ωγυγία ή Αρχαιολογία, επανέκδοση 2015, απόδοση Μουτζουρίδης Μιχ. – Ηρακλ., Εκδόσεις Διανόηση, Αθήνα
  • Στεφανίδης Μεν. (2003), Ηρακλής, Εκδόσεις Σίγμα, Αθήνα
  • Τσοτάκου – Καρβέλη Αικ. (2012), Λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, έκδοση εφημερίδας Τα Νέα, Αθήνα
  • Perseus Digital Library, Hercules and the Giants, Διαθέσιμο εδώ

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Δημήτρης Τσελίκας, Β' Αρχισυντάκτης Ιστορίας
Δημήτρης Τσελίκας, Β' Αρχισυντάκτης Ιστορίας
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πάτρα. Είναι πτυχιούχος της κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Συνεχίζει τις σπουδές του πάνω στην κλασική φιλολογία στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Λογοτεχνία, σκέψη και πολιτισμός στον ελληνορωμαϊκό κόσμο» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξεκίνησε να διαβάζει για την ελληνική μυθολογία από την ηλικία των 3 ετών, και από τότε μέχρι και σήμερα μελετά τους μύθους, τις αναλύσεις και τους συμβολισμούς τους.