Της Ζαφειρίας Πολυχρονιάδου,
“In a hole on the ground there lived a Hobbit”.
Αυτή ακριβώς η φράση αποτέλεσε το έναυσμα για τη γένεση και τη δημιουργία μιας εξαιρετικής ιστορίας φαντασίας, αλλά και μιας ολόκληρης φυλής στο φανταστικό σύμπαν της Μέσης Γης. Και, φυσικά, δεν είναι άλλη από τη φυλή «Χόμπιτ», αυτά τα μικροσκοπικά και χαριτωμένα ανθρωπάκια, που όλοι αγαπήσαμε και λατρέψαμε στις ιστορίες του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, καθώς και στην ιστορία του βιβλίου Χόμπιτ, που θα αποτελέσει και το θέμα του συγκεκριμένου άρθρου.
Πρωτίστως, συγγραφέας του παιδικού αυτού μυθιστορήματος ήταν ο Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν (1892–1973), ο οποίος επαγγελλόταν φιλόλογος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, διδάσκοντας την αγγλοσαξονική γλώσσα και την αγγλική λογοτεχνία. Τον διακατείχε υπέρμετρη αγάπη προς τις αρχαίες γλώσσες, όπως επίσης και προς τις διάφορες μυθολογίες, για αυτό και στο φανταστικό σύμπαν που διαμόρφωσε, φρόντισε να «πλάσει» γλωσσικά συστήματα για το κάθε πλάσμα της Μέσης Γης. Το βιβλίο Χόμπιτ, ειδικότερα, ξεκίνησε εντελώς τυχαία από την προαναφερθείσα φράση, όπως την αποτύπωσε σε μια κενή σελίδα, όταν διόρθωνε γραπτά φοιτητών του, ως μια ιστορία παραμυθιού για τα παιδιά του. Την ιστορία ολοκλήρωσε στα τέλη του έτους 1932, για να εκδοθεί, τελικά, τέσσερα χρόνια αργότερα με εγκωμιαστικές κριτικές, ενώ υπήρξε υποψήφια για το Βρετανικό λογοτεχνικό Βραβείο Carnegie και βραβεύτηκε από την εφημερίδα New York Herald Tribune. Μέχρι και σήμερα παραμένει μια πολυδιαβασμένη, από μικρούς και μεγάλους, ιστορία και εντάσσεται στον κανόνα των κλασικών βιβλίων παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας παγκοσμίως.
Η ιστορία ξεκινά με το φιλήσυχο χόμπιτ, Μπίλμπο Μπάγκινγκς να απολαμβάνει το όμορφο πρωινό του, μέχρι που ο μάγος Γκάνταλφ θα διαταράξει αυτήν την ηρεμία με την παρέα δεκατριών νάνων. Αυτοί οι νάνοι, με αρχηγό τον Θόριν Δρύασπι, θα εισβάλουν στο σπιτικό του Μπίλμπο και θα του ζητήσουν να γίνει ο «διαρρήκτης» της αποστολής τους. Και εκεί ο Μπίλμπο θα εισακούσει τον «ύμνο» των νάνων σχετικά με την ευγενή αποστολή που καλούνται να εκτελέσουν, και δεν είναι άλλη από το να πάρουν πίσω την πατρίδα τους, το παλάτι στο Μοναχικό Βουνό, καθώς και τον θησαυρό των προγόνων τους, τα οποία σφετερίστηκε πριν πολλά χρόνια ο δράκος Σμάουκγ. Σε αυτήν την αποστολή αρωγός και συνοδοιπόρος των νάνων είναι πάντα ο Γκάνταλφ. Ο Μπίλμπο στην αρχή είναι πολύ διστακτικός να συμμετάσχει σε μια περιπέτεια, εγκαταλείποντας το σπίτι του και τις ανέσεις του, αλλά το περιπετειώδες ένστικτο της «Τουκ» καταγωγής του, θα κυριαρχήσει και έτσι θα αποφασίσει να ακολουθήσει την παρέα των νάνων και θα συνδράμει και αυτός σε αυτήν την επική αποστολή.
“Home is behind, the world ahead,
And there are many paths to tread”.
Ήδη από την αρχή του ταξιδιού, οι ήρωές μας θα έρθουν αντιμέτωποι με πολλούς κινδύνους όπως τα δύστροφα Τρόλς, τις γιγάντιες και σαρκοφάγες Αράχνες, τα αποκρουστικά Γκόμπλινς, από τα οποία και κινδύνευαν να φαγωθούν, τους Πέτρινους Γίγαντες, τον ίδιο τον τρομερό και θηριώδη Νοσφιστή, καθώς επίσης ο Μπίλμπο θα έρθει σε επαφή με ένα ιδιαίτερο και απωθητικό πλάσμα, τον Γκόλουμ, από τον οποίο και θα κλέψει ένα πολύτιμο μαγικό δαχτυλίδι. Θα συναντήσουν, όμως, και άλλα φιλειρηνικά πλάσματα, όπως τα πάνσοφα Ξωτικά, τους Αετούς, τον «μεταμορφιστή» Μπέορν, τους ανθρώπους της Λιμνούπολης, οι οποίοι θα αναδειχθούν σε εξαιρετικούς συμμάχους, βάζοντας το δικό τους λιθαράκι στην εξέλιξη της ιστορίας, περιθάλποντας τους ήρωές μας, δίνοντάς τους χρήσιμες συμβουλές, αλλά και συνδράμοντας στην τελική μάχη.
Η ιστορία κλιμακώνεται με την τελική μάχη, τη Μάχη των Πέντε Στρατών, όταν και οι ελεύθεροι λαοί της Μέσης Γης, τα ξωτικά του δάσους του Μίρκγουντ, οι άνθρωποι της Λιμνούπολης, οι νάνοι, οι αετοί και ο Μπέορν θα ξεπεράσουν τις διαφωνίες τους και θα ενωθούν έναντι των σκοτεινών δυνάμεων του κακού, που μετουσιώνονται στον στρατό των Γκόμπλιν και των Γουόργκ.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον χρίζουν και οι ίδιοι οι χαρακτήρες. Ξεκινώντας με τον Μπίλμπο, ένα Χόμπιτ, που κατοικεί στο ειδυλλιακό, καταπράσινο και πάνω από όλα ήρεμο, Χόμπιτον στο Μπαγκ Εντ. Η επίσκεψη, όμως, του «ταραχοποιού» μάγου Γκάνταλφ, ο οποίος επιθυμεί να ταράξει την εφησυχασμένη ζωή του Μπίλμπο, μαζί με την συντροφιά των δεκατριών νάνων, είναι αρκετή για να ταρακουνήσει τα φιλήσυχα «θεμέλια» του Μπίλμπο και να φέρει στην επιφάνεια τα χαρακτηριστικά της περιέργειας και της τόλμης, ώστε να ανακαλύψει τι υπάρχει πέρα από το χωριό του. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Μπίλμπο νοσταλγεί την ζεστασιά του σπιτιού του και σε ορισμένες στιγμές μετανιώνει την απόφαση του να ακολουθήσει τους νάνους. Όμως, φαίνεται πως οι περιπέτειες που βίωσε, πάντα με την συντροφιά του φίλου του, του Γκάνταλφ και των νάνων, κατάφεραν να τον αλλάξουν και έτσι παρατηρούμε τον χαρακτήρα του Μπίλμπο να αναπτύσσεται σε ένα γενναίο, ηθικό, πανέξυπνο και ακέραιο Χόμπιτ, το οποίο καταφέρνει και να κερδίσει την εκτίμηση των συντρόφων του.
Ο επόμενος κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Θόριν Δρύασπις, ηγέτης της ομάδας των νάνων και διάδοχος στον θρόνο του Μοναχικού Βουνού, αρχικά αμφιβάλλει κατά πολύ για τις ικανότητες του Μπίλμπο, παρουσιάζεται υπερβολικά υπερήφανος, όπως επίσης και λίγο πριν το τέλος υποκύπτει στην «αρρώστια» της απληστίας, που «κουβαλά» ο αμύθητος και χρυσός θησαυρός των νάνων. Παρόλα αυτά, λίγο πριν τελειώσει το βιβλίο, παρατηρούμε τον Τόλκιν να επαναφέρει τον χαρακτήρα του Θόριν σε σημείο, μάλιστα, που έχει έναν ηρωικό θάνατο.
“If more of us valued food and cheer and song above hoarded gold, it would be a merrier world”.
Η αφθονία των φανταστικών πλασμάτων που κατοικούν στη Μέση Γη είναι πραγματικά εκπληκτική, όπως επίσης και οι πηγές από τις οποίες επηρεάστηκε ο Τόλκιν, για να διαμορφώσει, και στην πορεία, πιο ολοκληρωμένα τον κόσμο της Μέσης Γης και να προχωρήσει και στη συγγραφή της επικής τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Η σκανδιναβική μυθολογία, οι γερμανικοί μύθοι, τα παραμύθια και οι προφορικές ιστορίες φανταστικών πλασμάτων, η ελληνική μυθολογία, η βιβλική δημιουργία του κόσμου, ο Αρθουριανός Κύκλος, το αγγλικό έπος Μπέογουλφ, καθώς και πολλά άλλα γνωστά μυθιστορήματα φαντασίας, αλλά και παιδικά παραμύθια, αποτέλεσαν το υπόστρωμα πάνω στο οποίο ο Τόλκιν «ζωγράφισε» την δική του μυθολογία με ξεχωριστά πλάσματα, το καθένα από τα οποία έφερε τον δικό του πολιτισμό, τα δικά του χαρακτηριστικά και τη δική του γλώσσα.
Ακόμη, οι θεματικές που αγγίζει αυτή η ιστορία, αλληλένδετες και με το μυθολογικό και λαογραφικό υπόβαθρο του βιβλίου, βρίθουν τόσο σε ποσότητα, όσο και σε ποιότητα. Το λογοτεχνικό μοτίβο της αναζήτησης και του νόθου πρωταγωνιστεί στην ιστορία του Χόμπιτ, μοτίβο που το εντοπίζουμε ήδη από το αρχαιότατο έπος της Οδύσσειας. Οι νάνοι ξεριζωμένοι από την πατρίδα τους, εξαιτίας της επιδρομής του Νοσφιστή, αποφασίζουν να προσπεράσουν εμπόδια και κινδύνους, ώστε να επιστρέψουν στον οίκο των προγόνων τους, ενώ ο Μπίλμπο αποφασίζει να ταξιδέψει σε άγνωστα μέρη, με αποτέλεσμα να επιστρέψει στο δικό του σπίτι αλλαγμένος και διαφορετικός. Ένα ακόμη θέμα που εντοπίζεται στο βιβλίο, είναι η διαφθορά και η απληστία, ιδιαιτέρως όταν ο Θόριν «κατρακυλά» προς την πλεονεξία του θησαυρού και φτάνει σε τέτοιο σημείο τύφλωσης, που θα απειλήσει την ζωή του Μπίλμπο. Χάνει τον εαυτό του εντελώς, αλλά και άλλοι χαρακτήρες, όπως ο Αφέντης της Λιμνούπολης και ο Βασιλιάς των Ξωτικών του δάσους Μίρκγουντ, που είναι διατεθειμένοι να οδηγήσουν τον λαό τους σε πόλεμο εναντίον των νάνων, για ένα μερίδιο από τον θησαυρό.
Εν κατακλείδι, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην κινηματογραφική μεταφορά του Χόμπιτ στην τριλογία ταινιών, που πραγματοποίησε ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Πίτερ Τζάκσον. Οι ταινίες αυτές, αν και διαφοροποιούνται αρκετά από το βιβλίο, κατάφεραν και μετέφεραν τον θρυλικό κόσμο της Μέσης–Γης στις οθόνες μας, όπως επίσης «εικονοποίησαν» τους χαρακτήρες με τον καλύτερο τρόπο. Το σύνολο των ηθοποιών που ενσάρκωσαν τους χαρακτήρες των ηρώων και οι ερμηνείες τους ανεπανάληπτες, και φυσικά ο Χάουαρντ Σορ «έντυσε» μουσικά την ταινία με τις πιο επικές νότες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Every Race In Middle- Earth Explained | Youtybe εδώ
- The Hobbit: Themes | SparkNotes εδώ
- Critical Essay Major Themes : The Hobbit | CliffsNotes εδώ
