Της Μαρίας Πολίτου,
Χαραγμένος στην παγκόσμια Ιστορία έχει μείνει ο αποικιακός πόλεμος ανάμεσα στις δυνάμεις της Ιταλίας και της Αβησσυνίας. Η εκστρατεία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1935 και διήρκησε έως και τον Μάιο του 1936, λαμβάνοντας χώρα στην Αιθιοπία. Πρωτεργάτης αυτής της ιδέας υπήρξε ο Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος επεδίωκε μέσω της επανάστασης να αποκαταστήσει το γόητρο της χώρας του, διότι είχε δεχτεί ισχυρό πλήγμα από την προηγούμενη σύγκρουση μεταξύ των δύο αυτών κρατών.
Πιο συγκεκριμένα, διεξήχθησαν δύο ιταλο-αβυσσηνιακοί πόλεμοι. Ο πρώτος είχε διαρκέσει από το 1895 έως και το 1896, λήγοντας με την ταπεινωτική ήττα των Ιταλών και την κυριαρχία των Αιθιόπων. Το πιο ταπεινωτικό, όμως, για τους Ιταλούς ήταν ότι η Αιθιοπία (=Αβυσσηνία), αποτέλεσε τη μόνη χώρα που δεν ανήκε στην Ευρώπη και κατάφερε να νικήσει μία αποικιακή δύναμη, όπως ήταν τότε η Ιταλία.
Το μεσοδιάστημα μεταξύ 1896 και 1928 αποτέλεσε μία ειρηνική και γαλήνια περίοδο, χωρίς συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Το 1928 υπογράφηκε μία συνθήκη, μάλιστα, η οποία διευθετούσε τα σύνορα ανάμεσα στην Αιθιοπία και τις ιταλικές αποικίες. Έως τότε όλα έβαιναν ομαλώς, ώσπου δεν άργησε να αρχίσει τις προκλήσεις η Ιταλία το 1930. Πιο συγκεκριμένα, η Ιταλία με τις φασιστικές προθέσεις του Μουσολίνι ονειρευόταν να μετατρέψει τη Μεσόγειο σε «ιταλική θάλασσα», να εντάξει τα Βαλκάνια στην ιταλική επικράτεια, καθώς και να επεκτείνει την κατοχή της στην Αφρική· συνεπώς, να κατακτήσει περαιτέρω εδάφη από αυτά της Λιβύης, της Σομαλίας και της Ερυθραίας, αλλά και να δημιουργήσει μία εδαφική ενότητα, η οποία να εκτείνεται από την Αφρική μέχρι και την Κυρηναϊκή. Ουσιαστικά, ο Μπενίτο Μουσολίνι επεδίωκε να επιβληθεί στη διεθνή σκηνή, καθώς και να αυξήσει τη δημοφιλία του εντός της ιταλικής χερσονήσου.
Οι περισσότερες αραβικές χώρες τάσσονταν υπέρ των Αιθιόπων, με τους στρατηγούς τους να θέλουν να ενταχθούν εθελοντικά στον στρατό της Αιθιοπίας, σε περίπτωση που ξεσπούσε σύγκρουση. Ταυτόχρονα, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες τάσσονταν και εκείνες υπέρ της Αιθιοπίας, θέλοντας να αποδυναμώσουν την Ιταλία. Η Αγγλία θεωρούσε άκρως επικίνδυνη την επέκταση των Ιταλών στην Ανατολική Αφρική, καθώς είχε και η ίδια βλέψεις στη συγκεκριμένη περιοχή. Από την άλλη, οι Γάλλοι τηρούσαν στάση ουδετερότητας, καθώς δεν επιθυμούσαν την απόκτηση υπερβολικής ισχύος και δύναμης από καμία από τις δύο χώρες, ούτε από την Ιταλία, αλλά ούτε και την Αγγλία.
Έτσι, το κλίμα στην Ευρώπη βρισκόταν σε αναβρασμό. Το σχοινί τεντώθηκε στα άκρα τον Δεκέμβριο του 1934 στο Ουόλγουολ. Η Ιταλία ξεκίνησε να χτίζει ένα φρούριο σε βάθος 130 χλμ μέσα στην Αιθιοπία, έχοντας ως φρουρά 60 Σουδανούς. Από την άλλη, οι Αιθίοπες με 1.000 ντόπιους στρατιώτες, αλλά και Άγγλους, άρχισαν να ασκούν πιέσεις στη σομαλική φρουρά, προκειμένου να αποχωρήσει. Οι Σομαλοί αντιστάθηκαν και ειδοποίησαν αμέσως τους Ιταλούς, οι οποίοι έφεραν ενισχύσεις και μέσα σε δύο ημέρες (5-7 Δεκεμβρίου) οι δύο πλευρές αντάλλαξαν πληθώρα πυρών, επιρρίπτοντας την ευθύνη η μία στην άλλη.
Μετά από αυτό το θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο κρατών, η Κοινωνία των Εθνών προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποτρέψει τις εχθροπραξίες μέσω συνομιλιών. Ωστόσο, ο Μουσολίνι δεν συμφωνούσε σε καμία διαπραγμάτευση, απαιτώντας ακόμα μεγαλύτερη εδαφική επέκταση και, συγκεκριμένα, ήθελε τα εδάφη που θα αποτελούσαν μία ενιαία αποικία μεταξύ Σομαλίας και Ερυθραίας. Παράλληλα, απαιτούσε τον αφοπλισμό του αιθιοπικού στρατού. Η Κοινωνία των Εθνών, οι άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, καθώς και οι Η.Π.Α. παρέμειναν αμέτοχες, προκαλώντας μία μεγαλύτερη αναταραχή και αφήνοντας τον Μουσολίνι να εξαπολύει απειλές.
Έτσι, στις 2 Οκτωβρίου του 1935 ο ιταλικός στρατός εισέβαλε στην Αιθιοπία. Οι στρατοί και των δύο χωρών ήταν περίπου ισάξιοι. Η Αβυσσηνία πραγματοποίησε πολλές και σημαντικές αντεπιθέσεις και τοπικές νίκες, στηριζόμενη κυρίως στον ανταρτοπόλεμο. Όμως, η συντριπτική υπεροχή των Ιταλών σε στρατό και μέσα τους προκάλεσε πολλές δυσκολίες. Από τις 12 Ιανουαρίου έως και τις 29 Φεβρουαρίου του 1936 έλαβαν χώρα 4 αιματηρά επεισόδια, στα οποία οι Αιθίοπες δέχθηκαν ολοκληρωτικές ήττες.
Μετά από 8 μήνες οι Ιταλοί κατάφεραν να κερδίσουν τον πόλεμο με τη χρήση αερίου μουστάρδας και εκρηκτικών σφαιρών, μέσα τα οποία ήταν απαγορευμένα σε διεθνές επίπεδο. Στην ουσία, ξεκίνησαν έναν χημικό πόλεμο, ποδοπατώντας τις διεθνείς συνθήκες. Ο Μουσολίνι, αγνοώντας τις διεθνείς οδηγίες, είχε σκοπό να αποδεκατίσει τον αιθιοπικό στρατό.
Εν τέλει, η Αιθιοπία καταλήφθηκε και μετατράπηκε σε ιταλική επαρχία επίσημα στις 5 Μαΐου του 1936. Έτσι, το όραμα του Μπενίτο Μουσολίνι εκπληρώθηκε, αφού δημιουργήθηκε μία ενιαία αποικία, η οποία αποτελούταν από τη συγχώνευση της Ερυθραίας και της Ιταλικής Σομαλίας και ονομάστηκε «Ιταλική Ανατολική Αφρική» (Africa Orientale Italiana). Στις 9 Μαΐου ο Ιταλός βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ εξέδωσε διάταγμα για την επίσημη ένταξη της Αιθιοπίας στην Ιταλία. Η Αιθιοπία παρέμεινε ιταλική έως και το 1941. Μετά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Αιθιοπία υποστηρίχθηκε από τη Μεγάλη Βρετανία και εκμεταλλεύθηκε πολλές ιταλικές αποτυχίες στη Βόρεια Αφρική, με αποτέλεσμα να ανακτήσει πολλές περιοχές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Barker, A. J. (1971), Rape of Ethiopia, New York: Ballantine Books
- Δούκας, Μάνος (2019), Ο ‘’ Άξονας’’ δείχνει τα δόντια του και οι Αγγλογάλλοι κάνουν την ‘’πάπια του κατευνασμού’’- Η εισβολή της Ιταλίας στην Αβησσυνία, katiousa.gr. Διαθέσιμο εδώ
