14 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠολιτισμόςΒιβλιοΔιαβάσαμε και προτείνουμε: «Στήν Ἕρημο τῶν βράχων» (ποιητική & θεατρική σύνθεση) της...

Διαβάσαμε και προτείνουμε: «Στήν Ἕρημο τῶν βράχων» (ποιητική & θεατρική σύνθεση) της Άννας Μανωλοπούλου


Της Μαρίας Κελεπούρη,

Η Άννα Μανωλοπούλου είναι φιλόλογος και συγγραφέας. Έχει συνεργαστεί με το περιοδικό Φιλόλογος, ενώ έχει δημοσιεύσει ποιητικές συλλογές και κριτικές. Μάλιστα, το έργο της, το Φιλί του Ανέμου παρουσιάστηκε και στο Θεσσαλικό Θέατρο. Η διττή υπόσταση, ποιητική και θεατρική, του πιο πρόσφατου έργου της, Στήν Ἕρημο τῶν βράχων: Προμηθέας Εσταυρωμένος, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παρουσία, αποκαλύπτει το πολυσχιδές ταλέντο της, αλλά λειτουργεί και ως αφορμή διακειμενικής σύγκρισης των δύο αυτών μορφών.

Η Άννα Μανωλοπούλου. Πηγή Εικόνας: larissanet.gr

Με αποσπάσματα από την τραγωδία Προμηθεύς Πυρκαεύς του Αισχύλου, που συνομιλούν και συμπληρώνουν νοηματικά την ποιητική έμπνευση της συγγραφέως, επαναφέρονται στο λογοτεχνικό παρόν αρχαίες μορφές που φέρουν κάτι θεϊκό, στοιχείο στο οποίο βασίζονται για να σταθούν αντάξια απέναντι σε θρησκευτικά πρόσωπα και, κατ’ επέκταση, σε θρησκευτικά σύμβολα και να συνδιαλεχθούν μαζί τους. Η ιστορία του Προμηθέα που υπαγορεύεται από την αρχαία παράδοση υπενθυμίζει τη μοίρα της ανθρώπινης ύπαρξης και βρίσκει το είδωλό της στο πρόσωπο του Ιησού. Έτσι, αρχαία και θρησκευτικά ήθη διαπλέκονται με μια οντολογική θεώρηση του κόσμου, έχοντας ως υποσυνείδητο ή ίσως συνειδητό σκοπό την επίγεια αποδοχή του πεπρωμένου.

Ο ελεύθερος στίχος διαμοιράζεται στη θεατρική του μορφή ανάμεσα στον Προμηθέα, τον Εσταυρωμένο, τον Ιησού και τον Χορό. Με δομή που θυμίζει αρχαία τραγωδία, η Μανωλοπούλου διανέμει ισάξια τον λόγο ανάμεσα στα πρόσωπα, πλάθοντας έναν διάλογο μεταξύ τους, αλλά και έναν διάλογο με τη συνείδηση του αναγνώστη. Τα θεϊκά πρόσωπα, ακόμη και ο Προμηθέας ως μυθική –«θεϊκά» πλασμένη– φιγούρα, αφήνουν τις επουράνιες θέσεις τους, για να υπακούσουν στους στίχους της. Μια θνητή φωνή ενορχηστρώνει την επάνοδό τους. Οι ατελείς πληγές του Προμηθέα ως συνέπεια της καταδίκης του βρίσκουν την παρηγοριά τους στα πάθη του Χριστού ως αποτέλεσμα της ηθικής κατάπτωσης του λαού του.

Η συγγραφέας έχει δηλώσει πως λέξεις όπως, ο θάνατος, ο θεός ή ο άνθρωπος, λειτουργούν ως έμπνευση ή ως άξονας γύρω από τον οποίο ξεδιπλώνεται η σκέψη της. Οι θνητοί είναι παγιδευμένοι σε έναν δικό τους κύκλο παθών που θα κλείσει με το ύψιστο όλων, το μάταιο τέλος τους. Όμως, τα σημάδια που αφήνει πίσω της μια ύπαρξη είναι το υστερόγραφο της θνητότητάς της. Άρα και επιβεβαίωση της αθανασίας της. Αυτή την αλήθεια ανασύρει ο αναγνώστης, διαβάζοντας με ολιστική σκοπιά. Μια αλήθεια που στέκεται σιωπηλά κραυγάζουσα στην Έρημο των Βράχων άλλοτε ως Θεάνθρωπος κι άλλοτε ενσαρκωμένη με τη μορφή ενός Τιτάνα. Και οι δύο είναι παραδομένοι στη δύναμη των Ουρανών και στο νήμα της μοίρας τους.

“Prometheus” (1762) Parigi, Louvre. Πηγή Εικόνας: avvenire.it

Η Άννα Μανωλοπούλου καταβυθίζει το πνεύμα της στο αρχαίο και χριστιανικό φως, προσδίδοντάς του την ωριμότητα των πεπερασμένων καιρών. Με μια αίσθηση ποιητικής, παράλληλη με τον λόγο των προσώπων, συνδέει το προσωπικό με το αιώνιο συλλογικό και συνάμα δημιουργεί με τη στιχουργική ένα θεϊκό τελετουργικό κατά το οποίο ζωή, θάνατος, μνήμες και όνειρα συμμετέχουν σε κυκλικό χορό μένοντας πιστά στον κύκλο που διαγράφει η ύπαρξη στον χρόνο.

Μια εκτενής ελεγεία που τηρεί μια νομοτελειακή παράδοση και παρουσιάζεται διακειμενικά, αλλά και ειμαρμένα, καθοδηγούμενη με βάση τους όρους της ποίησης. Η Μανωλοπούλου καταθέτει τον ειρμό της συνείδησής της σε ένα έργο υποταγμένο στην ωριμότητα, ενώ ανοίγοντας το βιβλίο ο αναγνώστης θα βρει και μια χειρόγραφη έκπληξη!


TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μαρία Κελεπούρη
Μαρία Κελεπούρη
Γεννήθηκε το 1999 στην Ιτέα Καρδίτσας, όπου και μεγάλωσε. Είναι τελειόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, με κατεύθυνση Νεοελληνικών και Μεσαιωνικών σπουδών. Έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμό διηγήματος, καταλαμβάνοντας την δεύτερη θέση, ενώ έχει παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σχετικά με την ΔΕΠΥ. Είναι μέλος σε σύλλογο παραδοσιακών χορών, ενώ παράλληλα στα ενδιαφέροντά της συμπεριλαμβάνονται η ανάγνωση βιβλίων, η συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και η αρθρογραφία.