Του Ανδρέα Παρασκευόπουλου
Η χώρα μας, ειδικά στην εποχή της κρίσης, σημειώνει υψηλά ποσοστά εργασιακής εκμετάλλευσης. Πιο συγκεκριμένα, καθημερινά καταγράφονται περιστατικά ανασφάλιστης εργασίας, τεράστια καθυστέρηση πληρωμών, μη καταβολή υπερωριών και δώρων, σεξουαλική παρενόχληση και ψυχολογική καταπίεση κ.ά.. Χιλιάδες εργαζόμενοι, όμως, φοβούμενοι μήπως χάσουν τη θέση εργασίας τους και τον πενιχρό μισθό τους, δεν διαμαρτύρονται για τα παραπάνω γεγονότα. Προκειμένου, λοιπόν, να τερματιστούν τα φαινόμενα των εκμεταλλεύσεων, η κυβέρνηση ενέκρινε τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Το πρόγραμμα ξεκίνησε πιλοτικά την 1η Ιουλίου σε 120.000 εργαζόμενους των τραπεζών και των σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με τον Υπουργό Εργασίας, Κωστή Χατζηδάκη: «Πρόκειται για ένα εργαλείο που αποτελεί εγγύηση για τον σεβασμό του ωραρίου, των υπερωριών του εργαζομένου και, παράλληλα, στηρίζει τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, αλλά και για μια εμβληματική μεταρρύθμιση που δίνει δύναμη στον εργαζόμενο».
Πώς λειτουργεί, όμως, αυτή η κάρτα; Η εφαρμογή της είναι απλή. Οι εργαζόμενοι, κατά την είσοδό τους στον χώρο εργασίας, «σκανάρουν» στο Ergani CardScanner τον προσωπικό κωδικό QR code, που εμφανίζει η εφαρμογή myErgani mobile app, προκειμένου να δηλώνουν την έναρξη και τη λήξη της εργασίας. Το σύνολο των πληροφοριών για το ωράριο εργασίας δηλώνεται ηλεκτρονικά και είναι διαθέσιμο μέσω της εφαρμογής σε εργαζόμενους, εργοδότες και ελεγκτικές αρχές. Ακόμα, μέσω της κάρτας πραγματοποιείται και η δήλωση έναρξης εργασίας, την οποία κάνουν οι εργαζόμενοι και, στη συνέχεια, αυτή μεταδίδεται αυτόματα στο Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Με αυτόν τον τρόπο, ο ελεγκτής θα γνωρίζει, πριν από τον έλεγχο, πόσοι και ποιοι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται στον χώρο εργασίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας καλύπτει όλες τις μορφές απασχόλησης –πλήρη, μερική, πρακτική άσκηση– τα ωράρια εργασίας –σταθερό, μεταβαλλόμενο, βάρδιες, υπερωρίες– και καταγράφει ηλεκτρονικά όλες τις άδειες που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι. Τέλος, το πρόγραμμα θα επεκταθεί σταδιακά και στους υπόλοιπους εργατικούς κλάδους.
Είναι γεγονός ότι πρόκειται για ένα σημαντικό μέτρο υπέρ των εργαζόμενων, το οποίο τους δίνει δύναμη και διασφαλίζει τη στήριξή τους από το κράτος. Η ιδέα του υπουργείου και της κυβέρνησης αποτιμάται ιδιαίτερα θετικά από χιλιάδες εργαζόμενους, καθώς οι έλεγχοι γίνονται ευκολότεροι και εντατικότεροι. Ωστόσο, δυστυχώς ορισμένοι εργοδότες, οι οποίοι αρέσκονται στο να δουλεύουν οι υπάλληλοί τους υπερωρίες δίχως πληρωμή, έχουν σκεφτεί ορισμένους «τρόπους εξαπάτησης και καταστρατήγησης» της κάρτας. Είτε, δηλαδή, ζητούν από τους υπαλλήλους να χτυπούν την κάρτα μία ώρα αργότερα από την έναρξη της εργασίας τους είτε να χτυπούν την κάρτα ακριβώς την ώρα που λήγει η εργασία τους, ακόμα και αν βρίσκονται στο πόστο τους εκείνη τη στιγμή εξυπηρετώντας κόσμο σε ταμεία. Επιπλέον, ίσως πιέζουν τους εργαζόμενους που δουλεύουν κανονικό οχτάωρο να δηλώνουν ότι δουλεύουν τις μισές ώρες. Τέλος, αναγκάζουν τους υπάλληλους να δουλεύουν στα ρεπό τους και να μην χτυπούν την κάρτα τους. Οι καταγγελίες για αυθαιρεσίες των εργοδοτών σημειώνουν γεωμετρική άνοδο, με το υπουργείο, προς το παρόν, να μην επιβάλει πρόστιμα στις επιχειρήσεις για το προσεχές δίμηνο, ως «περίοδο χάριτος».
Εν τέλει, τι σημασία έχει η κάρτα εργασίας, αφού υπάρχουν «παραθυράκια» διαφυγής; Μήπως το μέτρο παραμένει καλό στη θεωρία, αλλά στην πράξη δεν αποδίδει τους αρχικούς του σκοπούς; Σίγουρα το μέτρο είναι αναγκαίο καλό για όλους, ωστόσο, αν δεν εντατικοποιηθούν ακόμα περισσότερο οι έλεγχοι και δεν αυστηροποιηθούν τα πρόστιμα, τότε θα συνεχίζουμε να ζούμε σ’ ένα εργασιακό καθεστώς ανομίας και βαθιάς εκμετάλλευσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εντατικοί έλεγχοι για την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας: Σωρεία παραβάσεων από εργοδότες – Τι «κόλπα» επιστρατεύουν (Vid), newmoney.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Ασπίδα προστασίας για τους εργαζομένους, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Εργοδότες δίνουν οδηγίες για παραβίαση ωραρίου, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Ξεκινά την 1η Ιουλίου σε τράπεζες και σούπερ μάρκετ – Θα επεκταθεί στο σύνολο των επιχειρήσεων, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
