17.9 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠολιτισμόςΒιβλιοΔιαβάσαμε και προτείνουμε: «Τα βιβλία που διαμόρφωσαν την Ιστορία της Τέχνης», Συλλογικό...

Διαβάσαμε και προτείνουμε: «Τα βιβλία που διαμόρφωσαν την Ιστορία της Τέχνης», Συλλογικό Έργο


Της Μαρίας Κελεπούρη,

Σε επιμέλεια των Richard Shone, John-Paul Stonard και σε ελληνική μετάφραση και επιμέλεια της Ελένης Γέμτου, το πόνημα Τα βιβλία που διαμόρφωσαν την Ιστορία της Τέχνης, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Επίκεντρο, απαρτίζεται από δοκίμια αναφερόμενα σε βιβλία που δημοσιεύτηκαν κατά τον 20ό αιώνα και τα οποία κατέθεσαν μια σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση της Ιστορίας της Τέχνης.

Φυσικά, στην παρούσα συλλογή δεν θα μπορούσε να συμπεριληφθεί η πληθώρα των έργων που καταγράφουν την εξελικτική πορεία της τέχνης ή παρουσιάζουν μια νέα κριτική προσέγγισή της, ωστόσο, τα συγκεκριμένα δοκίμια αποτελούν επιλογή των επιμελητών από τα κείμενα εκείνα που για πρώτη φορά είχαν δημοσιευτεί στο The Burlington Magazine, εργασίες που καλύπτουν ένα ευρύ καλλιτεχνικό φάσμα και είναι δομημένα τόσο σε ιστορικό όσο και σε βιογραφικό επίπεδο.

Απόσπασμα από την ξενόγλωσση έκδοση του βιβλίου “The books that shaped Art History”. Πηγή Εικόνας: amazon.com

Πρόκειται για μια έκδοση η οποία διανύει την ιστορική διαδρομή της τέχνης, συστήνοντας στον αναγνώστη τα κείμενα που συνέδραμαν στην επιτέλεση αυτής της αδιάσπαστης συνέχειας, καθώς και τις προσωπικότητες-δημιουργούς αυτών των συγγραφικών έργων. Εκτός, λοιπόν, από τα καλλιτεχνήματα, το παρόν πόνημα αποδεικνύει τη σημασία των μελετών για τα έργα τέχνης, οι οποίες όχι μόνο επιτρέπουν την ερμηνεία και την κατανόηση των αντικειμένων τους, αλλά ακόμη, προσφέρονται για πολυεπίπεδες αναγνώσεις σε βάθος χρόνου, γεγονός που αναμφισβήτητα έχει συγκριτολογικό πλεονέκτημα και ιστορικό όφελος.

Από τη γοτθική τέχνη και την αναγεννησιακή ζωγραφική ως τον μεταμοντερνισμό, τα δοκίμια παρέχουν εμπεριστατωμένες και ιστορικές αναφορές που αφήνουν να αναδυθούν οι συνθήκες της εκάστοτε εποχής και οι επιστημονικές αναζητήσεις των ειδημόνων. Με λίγα λόγια, συμπυκνώνουν είτε έμμεσα είτε από μια ευρύτερη σκοπιά τον ισχυρισμό του Heinrich Wolfflin πως τα έργα τέχνης δεν αποτυπώνουν μόνο τις συνθήκες του καιρού τους, αλλά, συνάμα, φέρουν μια ιστορική, πολιτισμική και προσωπική ταυτότητα που αντανακλά και πιθανόν αλληλεπιδρά με το ύφος του δημιουργού τους.

Σε αυτό το βιβλίο συνυπάρχουν η ιστοριογραφία, η κριτική ανάλυση της τέχνης και η κοινωνική της διάσταση, εφόσον οι συγγραφείς εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε διαφορετικές εποχές, σε ανθρωπιστικές θεωρίες και σε καλλιτεχνικά πεδία. Έτσι, καταφέρνουν να αποτυπώσουν αντικειμενικά τις διαφορές ανάμεσα σε κινήματα και απόψεις, διαφορές που αποδείχθηκαν εποικοδομητικές για την εμβάθυνση σε θέματα που σήμερα απασχολούν επιστήμονες και κριτικούς τέχνης.

René Bouché, Πορτραίτο του Clement Greenberg, Λάδι σε καμβά (1955), National Portrait Gallery. Πηγή Εικόνας: artsdot.com

Η καινοτόμος προσφορά αυτής της έκδοσης στον επιστημονικό κλάδο αναμφισβήτητα έγκειται στο γεγονός πως δεν είναι ένα βιβλίο που επικεντρώνεται σε έργα καλλιτεχνών και την ερμηνεία τους. Αντιθέτως, φέρνει στο γνωστικό πεδίο των «ανειδίκευτων» αναγνωστών τον κόσμο της Ιστορίας της Τέχνης. Είναι αφιερωμένο στον κόσμο που κρύβεται πίσω από τα έργα τέχνης, τα ακολουθεί, τα παρουσιάζει με κριτική ματιά και τα συγκρίνει. Αυτές τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις, λοιπόν, οικοδομούν τα παρόντα δοκίμια, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη μελέτη, αλλά και διευρύνοντας το ενδιαφέρον για την ανακάλυψη περισσότερων προσώπων που κατέθεσαν τη δική τους συμβολή στη συγκρότηση του επιστημονικού πεδίου της τέχνης.

Κριτικοί και δοκιμιογράφοι είναι οι συγγραφείς αυτού του πονήματος, ανάμεσα σε αυτούς εκπρόσωποι της Μοντέρνας Τέχνης, όπως ο Clement Greenberg ή θεωρητικοί της μεσαιωνικής τέχνης, όπως ο Hans Belting. Μάλιστα, στο τέλος του βιβλίου μπορεί κανείς να αναζητήσει τα βιογραφικά στοιχεία τους. Έτσι, Τα βιβλία που διαμόρφωσαν την Ιστορία της Τέχνης μπορούν να λειτουργήσουν ως αφετηρία ανάπτυξης διαφορετικών αναγνωστικών προσλήψεων, ως κατευθυντήρια γραμμή για περαιτέρω εξερεύνηση του καλλιτεχνικού πεδίου, αλλά και ως έναυσμα για την ανακάλυψη εκείνων των ανθρώπων που συνέδραμαν στην ανάλυση ενός τεράστιου σώματος έργων ανά τα χρόνια.


TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Μαρία Κελεπούρη
Μαρία Κελεπούρη
Γεννήθηκε το 1999 στην Ιτέα Καρδίτσας, όπου και μεγάλωσε. Είναι τελειόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, με κατεύθυνση Νεοελληνικών και Μεσαιωνικών σπουδών. Έχει συμμετάσχει σε διαγωνισμό διηγήματος, καταλαμβάνοντας την δεύτερη θέση, ενώ έχει παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σχετικά με την ΔΕΠΥ. Είναι μέλος σε σύλλογο παραδοσιακών χορών, ενώ παράλληλα στα ενδιαφέροντά της συμπεριλαμβάνονται η ανάγνωση βιβλίων, η συγγραφή λογοτεχνικών κειμένων και η αρθρογραφία.