Της Χριστίνας Τάτση,
Η περίοδος της εγκυμοσύνης για μία γυναίκα αποτελεί μία από τις πιο ευτυχισμένες περιόδους της ζωής της, η οποία, ωστόσο, συνοδεύεται από σωματικές και ορμονικές μεταβολές. Όπως είναι προφανές, η μέλλουσα μητέρα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και επαφή με πολλούς γιατρούς, και κυρίως με τον γυναικολόγο της, αλλά συχνά αυτό που αμελείται είναι η φροντίδα των δοντιών και η επίσκεψη στον οδοντίατρο, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η στοματική υγεία της εγκυμονούσας.
Πιο συγκεκριμένα, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών αυξάνει τον τερηδονικό κίνδυνο, αφού η μεγαλύτερη κατανάλωση υδατανθράκων και σακχάρων ενισχύουν την παθογόνο δράση των μικροβίων του στόματος, τα οποία παράγουν οξέα και προκαλούν αποδόμηση της αδαμαντίνης και ύστερα της οδοντίνης των δοντιών. Ακόμα, ιδίως κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, όπου οι ναυτίες και οι έμετοι δεν είναι καθόλου σπάνια φαινόμενα, τα γαστρικά οξέα αποτελούν έναν επιπρόσθετο κίνδυνο, καθώς προκαλούν οδοντική διάβρωση. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, λόγω των ορμονικών μεταβολών (κατακόρυφη αύξηση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης), αυξάνεται η φλεγμονώδης αντίδραση των ιστών στους τοπικούς αιτιολογικούς παράγοντες, με άμεση επίπτωση την εμφάνιση ουλίτιδας. Τα ούλα, λοιπόν, έχουν την τάση να πρήζονται και να αιμορραγούν πιο εύκολα, ενώ παράλληλα υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης της επουλίδας της κύησης, η οποία είναι μία καλοήθης – καθόλου ανησυχητική – διόγκωση στο μεσοδόντιο διάστημα και μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά.
Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι το εξής: «Είναι ασφαλές να επισκεφτεί μια εγκυμονούσα τον οδοντίατρο; Αν ναι, ποιες οδοντιατρικές εργασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της κύησης;».
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η επίσκεψη στον οδοντίατρο όχι μόνο δεν απαγορεύεται, αλλά κρίνεται αναγκαία. Ιδανικά, η επίσκεψη αυτή θα ήταν καλό να προηγηθεί της εγκυμοσύνης, ώστε να πραγματοποιηθεί ο καθαρισμός και ο έλεγχος των δοντιών, προκειμένου να μην υπάρχουν εστίες μόλυνσης στη στοματική κοιλότητα. Όμως, και κατά τη διάρκεια της κύησης μπορούν να γίνουν όλες οι απαιτούμενες οδοντιατρικές πράξεις, όπως καθαρισμοί, σφραγίσματα, ενδοδοντικές θεραπείες (οι γνωστές σε όλους απονευρώσεις), μέχρι και εξαγωγές, εφόσον απαιτούνται. Η χορήγηση της τοπικής αναισθησίας, της οποίας το κύριο συστατικό είναι η λιδοκαΐνη, είναι ασφαλής, όταν τηρείται το πρωτόκολλο χορήγησης, και συνήθως προτείνεται η χρήση της μικρότερης δυνατής ποσότητας αναισθητικής ουσίας, η οποία θα προσφέρει επαρκή αναισθησία κατά την οδοντιατρική πράξη. Μάλιστα, αναφέρεται ότι το καταλληλότερο τρίμηνο για μεγαλύτερες οδοντιατρικές εργασίες, όπως η κατασκευή και τοποθέτηση μίας θήκης ή οδοντικής γέφυρας, είναι το δεύτερο, διότι το 1ο τρίμηνο θεωρείται το κρισιμότερο για την ομαλή διάπλαση του εμβρύου, ενώ κατά το 3ο είναι αρκετά πιο κουραστικό για την ίδια την εγκυμονούσα να παραμείνει ξαπλωμένη τον απαιτούμενο χρόνο στην οδοντιατρική έδρα.
Στο σημείο αυτό, είναι απαραίτητο να αναφερθεί πως η λήψη φαρμάκων χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και συστήνεται η επικοινωνία μεταξύ του οδοντιάτρου και του γυναικολόγου. Ειδικότερα, αντιβιοτικά, όπως η πενικιλλίνη, η αμοξυκιλλίνη και η κλινδαμυκίνη ανήκουν στην κατηγορία Β των φαρμάκων, δε διαπερνούν τον πλακουντιακό φραγμό και θεωρούνται ασφαλή. Αντιθέτως, απαγορεύεται η χορήγηση τετρακυκλίνης, η οποία ανήκει στην κατηγορία D. Όσον αφορά τις οδοντιατρικές ακτινογραφίες, θα ήταν καλό να αποφεύγονται στο 1ο τρίμηνο της κύησης, αλλά, καθώς το ποσό της ακτινοβολίας στην οποία εκτίθεται η ασθενής δεν είναι επιβλαβές, ούτε για την έγκυο ούτε για το έμβρυο, σε φυσιολογική κύηση, όταν κρίνεται αναγκαίο μπορεί να γίνεται λήψη ακτινογραφιών με τη χρήση προστατευτικών μέσων (κολάρο θυρεοειδούς και μολύβδινη ποδιά στην κοιλιακή χώρα).
Τέλος, παρόλο που υπάρχουν λίγες έρευνες σχετικά με τη λεύκανση των δοντιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυτό που συστήνεται είναι η καθυστέρηση αυτής, έως και το πέρας του θηλασμού, γιατί τα λευκαντικά υλικά περιέχουν υπεροξείδιο του υδρογόνου, το οποίο δύναται να προκαλέσει βλάβη στους ιστούς, εάν βρίσκεται σε υψηλή συγκέντρωση.
Επομένως, είναι πολύ σημαντικός ο έλεγχος της στοματικής υγείας στην εγκυμοσύνη και η καθημερινή φροντίδα των δοντιών από τη μεριά της γυναίκας, καθώς ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας, ουλίτιδας και άλλων προβλημάτων, όπως η ενδοκαρδίτιδα, είναι μεγαλύτερος. Καμία απαραίτητη οδοντιατρική πράξη δεν απαγορεύεται, ενώ οι πιο χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων είναι καλό να πραγματοποιούνται μετά τον τοκετό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κ. Τσιχλάκης, Αικ. Καραγιάννη, Διαγνωστική και Ακτινολογία Στόματος, Ιατρικές Εκδόσεις Λίτσας, Αθήνα, 2018
- Εlizabeth Kay, H Οδοντιατρική με μία ματιά, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε.,U.K., 2016
- Επείγουσες ιατρικές καταστάσεις στο Οδοντιατρείο: H έγκυος, eclass.uoa.gr. Διαθέσιμο εδώ
