Της Σοφίας – Δυσσέλιας Λίτσα,
Τα θλιβερά που συμβαίνουν μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας είναι γνωστά. Τίποτα δε θα είναι ίδιο για καμία από αυτές τις δύο – και όχι μόνο – χώρες από εδώ και στο εξής. Οι κυρώσεις και απαγορεύσεις που ακολούθησαν της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι πολλές και διαφορετικές ποιοτικά και ποσοτικά. Από τα μεσάνυχτα της 14ης Μαρτίου, για παράδειγμα, το Instagram δεν είναι πια διαθέσιμο για τους Ρώσους χρήστες, καθώς το Κρεμλίνο το κατηγορεί «για υποκίνηση βίας κατά των Ρώσων». Αντικειμενικά, ένας πόλεμος επιφέρει πολλά και πολύ χειρότερα από μια τέτοια απαγόρευση ωστόσο οι αντιδράσεις των Ρώσων χρηστών της εν λόγω πλατφόρμας και ειδικότερα οι πιο δραστήριοι σε αυτή “influencers” φαίνεται πως έχουν διαφορετικό τρόπο αξιολόγησης των όσων συμβαίνουν.
Συγκεκριμένα, Ρώσοι “influencers” αρκετά προβεβλημένοι στο Instagram έσπευσαν να κάνουν τις τελευταίες, δακρύβρεχτες, αναρτήσεις στο μέσο. Σε αυτές απεικονίζονταν να κλαίνε με λυγμούς, υποστηρίζοντας πως η «θλιβερή» είδηση «τους καταστρέφει τη ζωή», τους κάνει να νιώθουν «σα να μην υπάρχουν» και άλλα τέτοια βαρύγδουπα. Οι δημοφιλείς αυτοί «αστέρες» του επίπλαστου χώρου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εκστόμιζαν τέτοιες κουβέντες την ίδια στιγμή που χιλιάδες, όχι πολλά χιλιόμετρα μακριά τους, έχαναν όντως τις ζωές τους και έπαυαν πράγματι να υπάρχουν, όχι εξαιτίας κάποιας εφαρμογής, αλλά λόγω της μανίας του πολέμου.
Για αυτούς τους δύο εξηγήσεις υπάρχουν: είτε δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει στην πραγματικότητα μεταξύ των δύο χωρών και τι έπραξε η χώρα τους λόγω παραπληροφόρησης ή ελλείψει πληροφόρησης είτε γνωρίζουν αλλά για τους ίδιους μερικές χιλιάδες likes και πεντακόσιες φωτογραφίες έχουν μεγαλύτερη αξία από χιλιάδες αδικοχαμένες ψυχές. Όσοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία «δικαιολογούνται» λόγω της λήθης στην οποία βρίσκονται καθώς πρόκειται για ανθρώπους που αγνοούν -αθέλητα- τι συμβαίνει στον κόσμο. Όσοι όμως, γνωρίζουν για τους τόσους πολλούς θανάτους, για τους εκτοπισμούς πληθυσμών και τις ισοπεδώσεις πόλεων και παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να θρηνούν για την απώλεια της αγαπημένης τους εφαρμογής είναι οι ίδιοι αξιοθρήνητοι αλλά και επικίνδυνοι για την κοινωνία.
Είναι άνθρωποι-αίτια και αποτελέσματα της ευρύτερης «κοινωνικής σήψης». Δεν έχουν την απαραίτητη ενσυναίσθηση ή έστω την ευθιξία για να μπουν για λίγο στην θέση των άλλων. Αυτό φυσικά δεν είναι χαρακτηριστικό μοναχά των θρηνούντων το Instagram, αλλά δυστυχώς μεγάλης μερίδας ανθρώπων της εποχής μας. Φαίνεται πως το ανθρώπινο μάτι συνήθισε στον όλεθρο, την καταστροφή και τον πόνο και οι άνθρωποι γίναμε ανάλγητοι, οριακά αναίσθητοι. Διαφορετικά, ορισμένοι δε θα έκλαιγαν για χαμένες αναρτήσεις, όπως και άλλοι, πιο κοντά σε εμάς δε θα προσπαθούσαν να διαφημίσουν πόσο καλά περνάνε την ώρα που συμβαίνει μια φονική πυρκαγιά σε ένα σημείο της χώρας μας. Παρακολουθούμε όλοι την καταστροφή σε live-streaming και, δυστυχώς, ενδόμυχα όλοι ευχολογούμε που ο όλεθρος είναι μακριά μας, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε στην πραγματικότητα πόσο δίπλα μας είναι και χωρίς (ευτυχώς με κάποιες εξαιρέσεις) να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε όσους από σύμπτωση βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα.
Οι βασικές ανάγκες της εποχής μας είναι ο επαναπροσδιορισμός προτεραιοτήτων και αξιών αλλά και η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, και αυτό δεν αφορά φυσικά μόνο τους προαναφερθέντες θρηνούντες, αλλά κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Οποιαδήποτε καταστροφή, μικρή ή μεγάλη, οφείλεται στη λανθασμένη αξιολόγηση εκ μέρους ενός ή πολλών των αποτελεσμάτων που θα φέρουν οι αποφάσεις που αυτός η αυτοί λαμβάνουν. Αν δεν αλλάξει ο γενικότερος τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, η λέξη που θα μας ορίζει θα πάψει να είναι το «άνθρωποι» και θα γίνει το «απάνθρωποι».
