20.5 C
Athens
Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΕυρώπηΓιατί η Ρωσία αντιτίθεται στην πιθανή ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας...

Γιατί η Ρωσία αντιτίθεται στην πιθανή ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ;


Του Ελευθέριου Χονδρού,

Καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επεκτείνει τη στρατιωτική ισχύ της Μόσχας στα σύνορα πολλών μελών του ΝΑΤΟ, οι συνεχιζόμενες εξελίξεις στη σκανδιναβική Ευρώπη, που σχετίζονται και ως απάντηση στην εισβολή, μπορεί, απλώς, να οδηγήσουν σε περαιτέρω αστάθεια στην περιοχή.

Συγκεκριμένα, αυτό συμβαίνει αφού η Φινλανδία και η Σουηδία, δύο από τις έξι χώρες που είναι γνωστές ως «ενισχυμένοι εταίροι», σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της συνεισφοράς τους στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ (γνωστός και ως Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου ή στα αγγλικά North Atlantic Treaty Organization‎), έχουν, τους τελευταίους μήνες εντείνει τη συνεργασία, με επίκεντρο την ασφάλεια στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, η οποία περιλαμβάνει πολιτικές διαβουλεύσεις, ανταλλαγές πληροφοριών για υβριδικό πόλεμο και κοινές ασκήσεις. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ, την Παρασκευή, συζήτησαν τον ειδικό ρόλο και των δύο, καθώς «πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι, λόγω της στρατηγικής τους θέσης για τη Ρωσία». Έτσι την ίδια μέρα, η εκπρόσωπος του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Maria Zakharova, ανακοίνωσε ότι, εάν η Σουηδία και η Φινλανδία γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ, η κίνηση «θα είχε σοβαρές στρατιωτικές και πολιτικές συνέπειες».

Η Μaria Zakharova αντιτίθεται σε μια πιθανή ένταξη της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, Πηγή εικόνας: Middle East Monitor

Γιατί, όμως, η Ρωσία αντιτίθεται στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ;

Μαζί με την Αυστρία, την Ιρλανδία, την Κύπρο και τη Μάλτα, η Φινλανδία και η Σουηδία είναι δύο κράτη της Ε.Ε. που δεν είναι ακόμη μέλη του ΝΑΤΟ. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και οι δύο χώρες παρέμειναν στρατιωτικά ουδέτερες. Οι δύο χώρες είχαν παραμείνει, επίσης, συνειδητά, πολιτικά ουδέτερες, στη δεκαετία του 1990, αλλά αυτή η στάση άλλαξε όταν εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 1995. Αυτό οφείλεται, εν μέρει, στις πολιτικές τους για στρατιωτική μη ευθυγράμμιση. Ωστόσο, καθώς τα τελευταία χρόνια αυξάνεται αυτό που και οι δύο χώρες θεωρούν ρωσική επιθετικότητα, έχουν προκύψει συζητήσεις για πιθανή ένταξη στο ΝΑΤΟ. Σε δήλωσή της, η Zakharova ανέφερε πως όλα τα κράτη μέλη του ΟΑΣΕ υπό την εθνική τους ιδιότητα, συμπεριλαμβανομένης της Φινλανδίας και της Σουηδίας, επιβεβαίωσαν ότι η ασφάλεια μιας χώρας δεν μπορεί να θεμελιωθεί σε βάρος της ασφάλειας άλλων.

Είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία έχουν βαθείς ιστορικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία. Πριν από την ανεξαρτησία της, το 1917, η Φινλανδία αποτελούσε μέρος των εδαφών της Σουηδίας και της Ρωσίας. Μέχρι το 1809, για σχεδόν 700 χρόνια, η Φινλανδία ήταν μέρος της Σουηδίας. Μετά τον Φινλανδικό Πόλεμο του 1809, η Φινλανδία έγινε αυτόνομο τμήμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, αλλά δύο πόλεμοι, ο Χειμερινός Πόλεμος, του 1939, και ο Πόλεμος της Συνέχισης, του 1941-1944, άλλαξαν τις σχέσεις μεταξύ της Φινλανδίας και της Σοβιετικής Ένωσης. Η προσέγγιση της εξωτερικής πολιτικής που υιοθετήθηκε από τον Πρόεδρο Paasikivi και τον Πρόεδρο Kekkonen, αλλά και το δόγμα Paasikivi-Kekkonen, τοποθέτησε τη Φινλανδία ως ουδέτερη χώρα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ενώ, συγχρόνως, διατηρούσε καλές σχέσεις με τη γείτονά της στην Ανατολή. Το 1948, όταν οι προσπάθειες της Σουηδίας να δημιουργήσει μια ουδέτερη Σκανδιναβική Αμυντική Συμμαχία απέτυχαν, με τη Νορβηγία και τη Δανία να επιλέγουν να ευθυγραμμιστούν με το ΝΑΤΟ, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην πολιτική της «ουδετερότητας».

Ποιο είναι το σύγχρονο πολιτικό πλαίσιο;

Το 2018, ο πρώην Πρόεδρος της Εσθονίας, Toomas Hendrik Ives, έγραψε μια αναφορά σχετικά με την ένταξη Φινλανδίας-ΝΑΤΟ. Τα γραπτά του Hendrik δείχνουν ότι πολλά εξαρτώνται από το εσωτερικό, δηλαδή το πόσο πολύ οι πολίτες των χωρών θέλουν αυτήν την ένταξη, περισσότερο απ’ ό,τι οι πολιτικοί κύκλοι. Όταν η εφημερίδα δημοσιεύθηκε, το 2018, ο Hendrik έγραψε ότι στη Φινλανδία, η κοινή γνώμη ήταν κατά της ιδιότητας μέλους, ενώ στη Σουηδία ήταν, μέχρι τώρα, θετική, αλλά η προσπάθεια, και πάλι, απεδείχθη άκαρπη. Ο Toomas έγραφε, επίσης, στην εφημερίδα πως υπήρχε μια άποψη μεταξύ εκείνων που ήταν αντίθετοι με την ένταξη της Σουηδίας/Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ εκείνη την εποχή, οι οποίοι ανέφεραν ότι θα ενταχθούμε «αν τα πράγματα γίνουν σοβαρά».

Πηγή εικόνας: Wilson Center

Το 2018 εξήγησε ότι το περιβάλλον ασφαλείας δεν απαιτούσε ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά το συναίσθημα ήταν ότι αν άλλαζε η κατάσταση, θα εντάσσονταν και οι δύο χώρες. Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, η Πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Sanna Marin, είχε δηλώσει στο Reuters ότι η Φινλανδία δεν σχεδιάζει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ στο εγγύς μέλλον, αλλά θα ήταν έτοιμη να σταθεί στο πλευρό των Ευρωπαίων συμμάχων της και των Ηνωμένων Πολιτειών, επιβάλλοντας σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία, εάν αυτή επιτεθεί στην Ουκρανία. «Θα είχε πολύ σημαντικό αντίκτυπο και οι κυρώσεις θα ήταν εξαιρετικά σκληρές», είπε η Marin. Ταυτόχρονα, η Πρωθυπουργός είχε, επίσης, δηλώσει ότι η Φινλανδία θα συνεχίσει να παραμένει σταθερή στη θέση της, ότι έχει δηλαδή το δικαίωμα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, εάν το επιλέξει κάποια στιγμή στο μέλλον. «Κανείς δεν μπορεί να μας επηρεάσει, ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, ούτε η Ρωσία, ούτε κανένας άλλος», ανέφερε η Marin στο Reuters.

Για να γίνουν, βέβαια, μέλη στο ΝΑΤΟ, είναι σαφές ότι οι χώρες θα πρέπει να επιδείξουν ουσιαστική δημόσια υποστήριξη για την κίνηση. Σε μια δημοσκόπηση, που διεξήχθη πρόσφατα από τη μεγαλύτερη ημερήσια εφημερίδα της Φινλανδίας, Helsingin Sanomat, περίπου το 28% των ερωτηθέντων ήθελε να ενταχθεί η Φινλανδία στο ΝΑΤΟ, ενώ το 42% ήταν κατά και οι υπόλοιποι ήταν αβέβαιοι, σύμφωνα με το Reuters. Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι υπήρξε αύξηση 8 ποσοστιαίων μονάδων στον αριθμό των υπέρ από την τελευταία δημοσκόπηση που είχε διεξαχθεί το 2019. Σύμφωνα με έκθεση της The Local, η δημόσια υποστήριξη για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ έχει αυξηθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια. Τον Δεκέμβριο του 2020, η σουηδική κοινοβουλευτική πλειοψηφία ήταν υπέρ της ετοιμότητας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, καθώς εμφανίστηκε για πρώτη φορά μια πιθανή επιλογή πολιτικής ασφάλειας, ανέφερε το Reuters. Ωστόσο, η σουηδική κυβέρνηση παρέμεινε αντίθετη σε μια τέτοια κίνηση. Εκείνη την εποχή, η Υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Ann Linde, είχε δηλώσει ότι η κυβέρνηση δεν είχε τέτοια σχέδια. «Αυτές οι ξαφνικές αλλαγές που βασίζονται σε αρκετά αδύναμες πλειοψηφίες, δεν είναι καλό. Υπονομεύει την αξιοπιστία της σουηδικής πολιτικής ασφάλειας», είχε πει η Linde.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 
  • “Sisters But Not Twins: Prospects of Finland and Sweden’s NATO accession”, Wilson Center, διαθέσιμο εδώ
  • “Finland, Sweden to receive enhanced access to NATO intel over Ukraine”, Euractiv, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ελευθέριος Χονδρός, Αρχισυντάκτης Περιεχομένου
Ελευθέριος Χονδρός, Αρχισυντάκτης Περιεχομένου
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2001. Είναι απόφοιτος ΓΕΛ και σπουδάζει στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πατρών. Πηγές για το πάθος του για την αρθρογραφία αποτέλεσαν τα συνέδρια MUN και η προσωπική αγάπη για την συγγραφή κειμένων. Στον ελεύθερό του χρόνο ασχολείται ερασιτεχνικά με το τένις, το πόλο και την συγγραφή.