Της Μαρίας Πολίτου,
Ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο προκαλεί δυσάρεστη έκπληξη και ανησυχία στην ανθρωπότητα είναι το έθιμο των προσυμφωνημένων γάμων. Παρατηρείται ακόμα και σήμερα ότι αρκετά κράτη στον κόσμο συναινούν στο βασανιστήριο αυτό και ακολουθούν την πρακτική του να παντρεύουν τα νεαρά κορίτσια πριν ενηλικιωθούν και χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Στις αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως, ακολουθείται αυτή η τακτική και πολλές φορές αποτελεί και έθιμο. Οι περιπτώσεις στις οποίες ένας ενήλικος παντρεύεται μια ανήλικη ποικίλλουν, καθώς θεωρείται αυτονόητο ότι τα ανήλικα κορίτσια πρέπει να παντρεύονται σε πολύ μικρή ηλικία και χωρίς να επιλέγουν οι ίδιες τον σύντροφό τους. Η επιλογή συζύγου βασίζεται, σχεδόν πάντα, στην κρίση των γονέων της νύφης σε συνεννόηση με την οικογένεια του γαμπρού και τον ίδιο τον γαμπρό. Η νύφη δεν έχει κανένα δικαίωμα επιλογής και πολλές φορές της ανακοινώνουν το όνομα του γαμπρού τη στιγμή της γαμήλιας διαδικασίας.
Οι καταστάσεις αυτές κατά μέσο όρο, επικρατούν σε χώρες στις οποίες η φτώχεια και η ανέχεια μαστίζουν τον λαό. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο καταπατά τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους νόμους και επιπλέον περιφράζει την ανθρώπινη ελευθερία και το δικαίωμα της επιλογής. Ωστόσο, το παράδειγμα της Συρίας, αποτελεί ισχυρή ένδειξη για το ότι ο γάμος σε περίοδο φτώχειας και πολέμου μπορεί φαντάζει ως μια σανίδα σωτηρίας για ορισμένες κοπέλες. Προκειμένου να ζουν μέσα στην φτώχεια και να ανέχονται τον οικογενειακό φόρτο, προτιμούν να παντρευτούν, αφού το θεωρούν σαν λύτρωση.
Παρά ταύτα, ένας τέτοιος γάμος, μπορεί τις περισσότερες φορές να αποβεί μοιραίος, αφού τα κορίτσια στερούνται πολλά σημαντικά αγαθά. Πρώτο και κύριο μειονέκτημα ενός τέτοιου γάμου, είναι ότι χάνουν την παιδικότητα και την αθωότητά τους σε μια ηλικία που θεωρείται εξ’ ολοκλήρου παιδική. Ένα άλλο σημαντικό προτέρημα του ανθρώπου είναι το δικαίωμα στη μόρφωση. Αυτό το δικαίωμα καταπατάται σε περίπτωση μιας τέτοιας παντρειάς, καθώς δεν υπάρχει χρόνος για αφοσίωση στη μορφωτική διαδικασία και πολλές φορές μάλιστα τους το απαγορεύουν και οι σύζυγοί τους. Η εκπαίδευση αποτελεί ένα υπέρτατο όπλο το οποίο μπορεί να τους αποδείξει την αξία τους και να τους ωθήσει στην ανεξαρτησία τους, κάτι που αποτελεί ένα επίφοβο σενάριο για τους αναχρονιστικούς τους συζύγους.
Συνεπώς, οι συγκεκριμένες γυναίκες εκτός από την παιδικότητα την οποία χάνουν, διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο κυρίως στη σωματική τους υγεία. Το σώμα ενός ανήλικου κοριτσιού δεν είναι σε ανεπτυγμένο στάδιο και ένας τοκετός μπορεί να αποβεί μοιραίος. Άλλωστε, είναι γνωστές οι πολλές περιπτώσεις στις οποίες μια προχωρημένη εγκυμοσύνη ενός μικρού κοριτσιού έχει σημάνει το τέλος στη ζωή τόσο του μωρού όσο και της μητέρας. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει, ότι ένα ανήλικο κορίτσι το οποίο μένει έγκυος σε ηλικία μικρότερη από τα 15 έτη έχει πενταπλάσια πιθανότητα να χάσει την ζωή του, από μια άλλη η οποία έχει κλείσει και το 20ο της έτος. Ένας άλλος σοβαρός κίνδυνος τον οποίο διατρέχουν αυτά τα κορίτσια είναι να κολλήσουν κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, το οποίο προέρχεται από τους μεγαλύτερους συζύγους τους.
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο και στατιστικά διασταυρωμένο ότι οι ανθρωπιστικές κρίσεις, η φτώχεια, η ένδεια και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ωθούν πολλές φορές στην παντρειά από νωρίς. Στατιστικά στοιχεία έχουν δείξει με ακρίβεια ότι περίπου 10 εκατομμύρια νεαρά κορίτσια τον χρόνο αναγκάζονται να παντρευτούν άντρες πολύ μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι μπαμπάδες τους ή ακόμα και παππούδες τους. Η επιλογή φυσικά γίνεται χωρίς τη συγκατάθεσή τους και αναγκάζονται να χειραγωγούνται από τους άντρες τους. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η χώρα του Αφγανιστάν, στην οποία το 57% του μικρού νεαρού πληθυσμού παντρεύεται πριν κλείσει τα 16 έτη της ζωής του.
Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, ο γάμος των ανήλικων κοριτσιών απαγορεύεται από τον νόμο. Τα κορίτσια δε μπορούν να παντρευτούν πριν ενηλικιωθούν και σε περίπτωση κάποιου «προξενιού» αυτό διώκεται ποινικά. Στην Ελλάδα, έχει εξαλειφθεί αυτό το νοσηρό φαινόμενο. Τα παλαιότερα χρόνια, οι γονείς των κοριτσιών ακολουθούσαν την ίδια τακτική που ακολουθούν πολλές αναπτυσσόμενες χώρες σήμερα. Ύστερα, με την παγκοσμιοποίηση και την επιβολή ευρωπαϊκών νόμων περί ανθρώπινης ελευθερίας και δικαιωμάτων, αυτά τα περιστατικά έχουν σταματήσει εντελώς και σε περίπτωση καταπάτησης αυτού του κώδικα, η εκάστοτε οικογένεια διώκεται ποινικά.
Αυτό είναι ένα φαινόμενο το οποίο απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και αρκετά χρόνια. Παγκοσμίως, πολλοί οργανισμοί προσπαθούν να δώσουν τέλος στο χρόνιο αυτό βασανιστήριο για τα κορίτσια, ωστόσο δεν έχει επιτευχθεί σε πολλές χώρες. Ο γάμος σε πολύ μικρή ηλικία θεωρείται κάτι πολύ συνηθισμένο και φυσιολογικό σε πάνω από 50 αναπτυσσόμενες χώρες στον κόσμο. Τη λύση και το τέλος αυτού του ζητήματος ψάχνει να δώσει ο ΟΗΕ και προς τιμήν αυτών των κοριτσιών έχει θέσει ως εορτή την 11η Οκτωβρίου. Κάθε 11 Οκτώβρη γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Μικρών Κοριτσιών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ανήλικες νύφες: κορίτσια που μεγαλώνουν απότομα, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γάμος ανήλικων κοριτσιών-μια εφιαλτική πραγματικότητα, tomov.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γάμος ανηλίκων: Ένα απάνθρωπο έθιμο κλέβει την παιδική ηλικία, maxmag.gr, διαθέσιμο εδώ
