12.7 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΝομικά ΘέματαΖητήματα και δικαιοδοσίες οικογενειακών διαφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Ζητήματα και δικαιοδοσίες οικογενειακών διαφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση


Του Παναγιώτη Γεραμάνη,

Το νομοθετικό κείμενο, που εφαρμόζεται στις κατωτέρω περιπτώσεις, είναι ο Κανονισμός 2201/2003, ο οποίος αναδιατυπώθηκε με τον Κανονισμό 1111/2019 και εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκτός της Δανίας.

Διαζύγιο και Γονική Μέριμνα

Τα ζητήματα διαζυγίου ή ακύρωσης γάμου υπάγονται στα δικαστήρια του κράτους-μέλους, όπου ευρίσκεται η συνήθης διαμονή των συζύγων ή η τελευταία συνήθης διαμονή τους, αν εις εξ αυτών τη διατηρεί, ή η συνήθης διαμονή του εναγομένου. Αν γίνεται κοινή υποβολή της αίτησης, τότε αρμόδια είναι τα δικαστήρια της διαμονής ενός ή του άλλου συζύγου. Αν δεν συντρέχουν οι περιπτώσεις αυτές, τότε εξετάζεται η ιθαγένεια καθενός των συζύγων.

Όσον αφορά τη γονική μέριμνα του παιδιού, αρμόδια είναι τα δικαστήρια του κράτους-μέλους της συνήθους διαμονής του παιδιού κατά την άσκηση της προσφυγής ή, σε κάθε περίπτωση, το κράτος όπου βρίσκεται το παιδί. Οι γονείς μπορούν, βέβαια, να συνάπτουν μεταξύ τους συμφωνία παρέκτασης αρμοδιότητας.

Σχετικά με το δικαίωμα επικοινωνίας, η αρμοδιότητα παραμένει στα δικαστήρια του κράτους-μέλους, όπου κατοικεί το παιδί, ενώ τη διατηρούν για 3 ακόμα μήνες, αν το παιδί αποκτήσει νόμιμα νέα συνήθη διαμονή σε άλλο κράτος-μέλος, αν χρειαστεί να τροποποιήσουν σχετική με το θέμα απόφαση, εκδοθείσα σε αυτό (το αρχικό κράτος). Δύναται, όμως, πάντα ο δικαιούχος του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας να δεχθεί την αρμοδιότητα των δικαστηρίων της νέας συνήθους διαμονής του παιδιού.

Πηγή Εικόνας: protothema.gr

Απαγωγή Παιδιού

Είναι η κατάσταση, όπου ο ένας γονέας παίρνει το παιδί μαζί του σε άλλη χώρα της ΕΕ χωρίς τη συγκατάθεση του έτερου γονέα, παραβιάζοντας το δικαίωμα επικοινωνίας του, αλλά και τυχόν σχετική δικαστική απόφαση που ρυθμίζει τη γονική μέριμνα. Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται σε περιπτώσεις, όπου ο ένας γονέας πηγαίνει να ζήσει στο εξωτερικό, λόγω καινούριας δουλειάς επί το πλείστον, και παίρνει μαζί του το παιδί, χωρίς να λάβει τη συγκατάθεση του άλλου γονέα, δυσχεραίνοντας τη συμμετοχή του στην ανατροφή του τέκνου. Πάντοτε, απαιτείται η παροχή της σύμφωνης γνώμης του έτερου γονέα, αποκλειστικά για λόγους σεβασμού των δικαιωμάτων του όσον αφορά την επικοινωνία του με τα παιδιά του. Σημειώνεται ότι ο παρών Κανονισμός θεωρεί ως «παιδί» κάθε πρόσωπο κάτω των 18 ετών.

Στην περίπτωση απαγωγής, ο έτερος γονέας μπορεί να κινήσει δικαστική διαδικασία για την επιστροφή του, ζητώντας βοήθεια και από τις αρμόδιες κεντρικές αρχές σε κάθε κράτος μέλος. Τα  δικαστήρια του κράτους μέλους, στο οποίο το παιδί είχε τη συνήθη διαμονή του πριν από την παράνομη μετακίνηση ή κατακράτησή του, διατηρούν την αρμοδιότητά τους. Τόσο ο προσφεύγων γονέας όσο και το παιδί πρέπει να έχουν τη δυνατότητα ακρόασης από το δικαστήριο κατά τη διάρκεια προς διαδικασίας.

Η δικαστική απόφασή εκδίδεται βάσει των πλέον σύντομων διαδικασιών του εθνικού δικαίου, με δυνατότητα λήψης προσωρινών ή ασφαλιστικών μέτρων σύμφωνα με το άρθρο 15. Το Δικαστήριο, σε κάθε περίπτωση, οφείλει να εξετάσει την υπόθεση με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού, είτε το θέμα αφορά στην επιστροφή του στον προσφεύγοντα γονέα είτε όταν ζητείται αλλαγή της επιμέλειας ή των δικαιωμάτων επικοινωνίας. Πρέπει να πεισθεί, δηλαδή,  ότι έχουν προβλεφθεί τα κατάλληλα μέτρα για να διασφαλισθεί η προστασία του παιδιού. Το παιδί δεν επιστρέφει στον προσφεύγοντα γονέα αν διατρέχει κίνδυνο στη χώρα όπου ζούσε πριν από την απαγωγή του ή αν βρίσκεται σε τέτοια ηλικία που να μπορεί να δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να επιστρέψει.

Η απόφαση που διατάσσει την επιστροφή του παιδιού είναι άμεσα εκτελεστή και υποβάλλεται κατόπιν αίτησης στην αρμόδια αρχή εκτέλεσης, η οποία οφείλει να ενεργήσει άμεσα, αιτιολογώντας τυχόν καθυστέρηση προς τούτο.

Πηγή Εικόνας: law-kourachanis.gr

Αναγνώριση Αποφάσεων

Αποφάσεις σχετικά με τα παραπάνω εκτεθέντα θέματα, που εκδίδονται σε ένα κράτος-μέλος, αναγνωρίζονται χωρίς καμία άλλη ειδική διαδικασία στα άλλα κράτη μέλη, αποτελώντας εκτελεστές αποφάσεις. Μπορούν να τύχουν επικλήσεως στην διαδικασία ενώπιον άλλου κράτους μέλους με την προσκόμιση αντίγραφου της απόφασης που να πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις γνησιότητας, όπως ορίζει ο ανωτέρω Κανονισμός. Το δικαστήριο μπορεί να τάξει προθεσμία για αυτό, εκτός αν έχει πρόσβαση σε άλλα ισοδύναμα έγγραφα, οπότε και απαλλάσσει από το βάρος αυτό τον διάδικο. Τα ίδια έγγραφα εισφέρονται και σε περίπτωση εκτέλεσης σε άλλο κράτος-μέλος.

Λόγοι άρνησης αναγνώρισης και εκτέλεσης από πλευράς κράτους συνιστούν: α) η αντίθεση στη δημόσια τάξη, β) αν η απόφαση είναι ασυμβίβαστη με απόφαση που έχει εκδοθεί προγενέστερα μεταξύ των ίδιων διαδίκων σε άλλο κράτος-μέλος ή σε τρίτο κράτος ή το κράτος της αναγνώρισης, γ) αν το εισαγωγικό έγγραφο της δίκης ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο δεν έχει επιδοθεί ή κοινοποιηθεί στον ερημοδικήσαντα διάδικο κανονικά και έγκαιρα.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Γραμματικάκη-Αλεξίου, Παρασιώπη-Πασιά, Βασιλακάκης «Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο», στ’ εκδ. Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη
  •  “Αποφάσεις σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας: διεθνής δικαιοδοσία, αναγνώριση και εκτέλεση (Βρυξέλλες ΙΙα)”, διαθέσιμο εδώ
  • “Απαγωγή παιδιού και Συχνές ερωτήσεις – Απαγωγή τέκνου από γονέα”, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Παναγιώτης Γεραμάνης
Παναγιώτης Γεραμάνης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το Μάρτιο του 1998 και έκτοτε είναι μόνιμος κάτοικος Μαραθώνα. Αποφοίτησε το 2021 από την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάζεται ως ασκούμενος δικηγόρος. Μιλάει άπταιστα Αγγλικά και Γερμανικά. Στον ελεύθερο του χρόνο ασχολείται με την ανάγνωση μυθιστορημάτων, τη θέαση ποδοσφαίρου και μπάσκετ και τη ζωγραφική.