Της Διονυσίας Σούρμπη,
Η Τέχνη είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο, που στις μέρες μας συγχέεται με τα «ακριβά γούστα». Οικογένειες γαλαζοαίματες και δισεκατομμυριούχοι μόνο μπορούσαν και μπορούν να χαίρονται έργα τέχνης, που είτε απεικονίζουν κάτι ανάλαφρο και όμορφο, όπως “La nascita di Venere” («Η γέννηση της Αφροδίτης») του Botticelli είτε κάτι βαθυστόχαστο, όπως ο πίνακας του Pablo Picasso “Guernica”, που απεικονίζει τις κτηνωδίες που βίωσε η ομώνυμη πόλη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αν και αυτά τα δύο έργα τέχνης βρίσκονται στο μουσείο του Λούβρου και στο Εθνικό Mουσείο Tέχνης Βασίλισσα Σοφία, αντίστοιχα, έχουν ανεκτίμητη αξία.
Πίνακες αντίστοιχοι με τους δύο προηγούμενους είναι αρκετοί που τους έχουν σε προσωπικές συλλογές συλλέκτες της τέχνη, άτομα που μέσα από τη ζωγραφική μπορούν να διαβάσουν τα συναισθήματα των μεγάλων καλλιτεχνών, μέσα από τα χρώματα και τα σχέδια. Ωστόσο, η Τέχνη είναι ακριβή, αν και είναι αρκετοί οι συλλέκτες της. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούνται πως οι πωλήσεις στις δημοπρασίες αποκτούν τιμές ρεκόρ για τα παγκόσμια δεδομένα, ενώ διαδέχεται η μία δημοπρασία την άλλη.
Ας δούμε, λοιπόν, τις αξίες κάποιων διάσημων πινάκων. Ένας πολύ γνωστός ιμπρεσιονιστής καλλιτέχνης του 19ου αιώνα είναι ο Γάλλος Κλοντ Μονέ, ένας από τους πλέον διάσημους πίνακές του ο “Mueles”, ο οποίος πωλήθηκε έναντι του ποσού των 110,7 εκατ. δολάρια. Ενώ ο διακεκριμένος Αυστριακός ζωγράφος και εκπρόσωπος του κινήματος της Απόσχισης της Βιέννης, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της «Αρ Νουβό» (Art Nouveau, μτφρ. «Νέα Τέχνη»), Γκούσταφ Κλιμτ, με το έργο του “Adele Bloch-Bauer II” άγγιξε σε δημοπρασία τα 150 εκατ. δολάρια. Ο ζωγράφος και γλύπτης Αμαντέο Μοντιλιάνι με το “Nu Couché” με έναν ακόμα γυμνό του πίνακα που απεικονίζει τη θηλυκότητα στο έπακρο χωρίς χυδαιότητα, κατάφερε να πουληθεί στο ποσό των 170 εκατ. δολαρίων. Μεταβαίνοντας σε μία πιο σύγχρονη μορφή ζωγραφικής, και συγκεκριμένα την ποπ αρτ, ο Ρόι Λιχτενστάιν άγγιξε το ποσό των 165 εκατ. δολαρίων με το κομμάτι “Masterpiece” τον Ιανουάριο του 2017. Ο δε πίνακας του Πωλ Σεζάν “The cardplayers” έφτασε τα 225 εκατ. δολάρια, ενώ το “Salvator Mundi” («Σωτήρας του Κόσμου») πωλήθηκε το Νοέμβριο του 2017, μετά από μόλις δεκαεννέα λεπτά κατάθεσης προσφορών σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στη Νέα Υόρκη, έναντι του ασύλληπτου ποσού των 450,3 εκατ. δολαρίων. Είναι έργο του πιο γνωστού ζωγράφου όλων των εποχών, που δεν είναι άλλος από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
Ωστόσο, εδώ τίθεται το εξής ερώτημα: ένας επαγγελματίας ζωγράφος είναι καλλιτέχνης ή επιχειρηματίας; Ζωγραφίζει πλέον για τη ψυχή του και για να εκφράσει τα βαθύτερα συναισθήματά του ή είναι το επιχειρείν ο βαθύτερος σκοπός του; Το έργο ενός καλλιτέχνη δεν είναι μόνο απαιτητικό και μοναδικό, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι καθορίζεται από τα υποκειμενικά συναισθήματα του κοινού. Το ερώτημα είναι σε ποιον βαθμό η οικονομική επιτυχία και η καλλιτεχνική επιτυχία, καθορίζονται από το ταλέντο και την προσωπικότητα του καλλιτέχνη. Επειδή η Τέχνη είναι υποκειμενική και βασίζεται στο συναίσθημα (αναφορά στην Τέχνη σε όλες της τις εκφάνσεις), ο καλλιτέχνης στην εκκίνηση της καριέρας του ξεχνάει ότι εισάγεται στον κόσμο των επιχειρήσεων. Αλλά η βασική και ρεαλιστική εκδοχή αυτού του κόσμου είναι ότι πρέπει να δημιουργήσετε ένα έργο τέχνης, να το προωθήσει με απώτερο στόχο την πώληση του κομματιού.
Έτσι, οι καλλιτέχνες-επιχειρηματίες θα χρειαστεί να ακολουθήσουν έξι μεθοδευμένα βήματα. Αρχικά, πρέπει να αφοσιωθεί ο καλλιτέχνης στο έργο του, ενώ θα χρειαστεί επιπλέον να προσδιορίσει τους πελάτες του. Δηλαδή, θα πρέπει να σκιαγραφηθεί ο πιθανός πελάτης, ώστε να κατανοήσει ο καλλιτέχνης τον τρόπο προώθησης του έργου τους. Η διαχείριση των οικονομικών είναι ένα αναπόφευκτο βήμα σε ένα βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο, και πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν. Αυτό είναι το τρίτο βήμα και ίσως το πιο βασικό. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το επάγγελμα αυτό μπορεί να είναι το κύριο εισόδημα για τον βιοπορισμό του καλλιτέχνη. Οι συγκεκριμένοι οικονομικοί στόχοι για τα έσοδα που χρειάζεται να λαμβάνει, την αξία των έργων τέχνης που δημιουργεί, τα έξοδα που δαπανά και την εξοικονόμηση που απαιτείται για την κάλυψη αυτών, με την προσδοκία κέρδους. Συνεπώς, οφείλουν οι καλλιτέχνες και τη σωστή τιμολόγηση των κομματιών τους, ώστε να επιτευχθεί η σωστότερη οικονομική διαχείριση. Επιπρόσθετα, θα χρειαστεί να προσδιορίσουν οι καλλιτέχνες τον τύπο επιχείρησης που θα χρησιμοποιούν. Πολλοί επιλέγουν την ατομική επιχείρηση, όπου οι ίδιοι οι καλλιτέχνες μπορούν να τα ελέγχουν όλα, τόσο το κομμάτι της προώθησης και της πώλησης όσο και της δημιουργίας. Και τέλος, και το πιο σημαντικό, ο κάθε καλλιτέχνης να δικτυωθεί, κοινώς, να κάνει τις γνωριμίες του, διερύνοντας το πελατολόγιό του και, κατ’ επέκταση, και τα έσοδά του.
Εν κατακλείδι, οι συλλέκτες είναι ένα μικρό target group για μια επιχείρηση, διότι τα έργα τέχνης είναι μια ακριβή επένδυση. Παρόλα αυτά, είναι μια ενδιαφέρουσα επένδυση που μπορεί, πέρα από καλαισθησία, να προσφέρει και γνώσεις. Πάντως, το δύσκολο έργο των καλλιτεχνών είναι ότι πρέπει να συμβαδίσουν και με τα επιχειρηματικά δεδομένα του σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οι 16 πιο ακριβοί πίνακες στην ιστορία της τέχνης, in.gr. Διαθέσιμο εδώ.
- Οικονομικά και Τέχνη: Καλλιτέχνης ή Επιχειρηματίας; sparmatseto. Διαθέσιμο εδώ.
