Της Γωγώς Θεοδωρακοπούλου,
Είναι γνωστό ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα δεν ανταποκρίνονται πάντα στις προσδοκίες των συνταξιοδοτούμενων, ούτε και αποφέρουν ικανοποιητικές οικονομικές απολαβές. Σε ποικίλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, τα συνταξιοδοτικά συστήματα απαιτούν πολλά χρόνια αμειβόμενης εργασίας, καθώς συνοδεύονται με υπέρογκες ποσότητες γραφειοκρατίας. Επομένως, θα έλεγε κανείς ότι οι μεγάλες οικονομικές διαβαθμίσεις και τα υποβαθμισμένα ήδη υπάρχοντα συστήματα αποτελούν μεγάλο ρίσκο, ώστε να μπορεί να βασιστεί κανείς αποκλειστικά σε αυτά.
Παρατηρώντας, λοιπόν, τη συγκεκριμένη νοοτροπία του δυτικού κόσμου, κατά τις αρχές της δεκαετίας του ’90, εισήχθη ένα νέο κίνημα, γνωστό και ως F.I.R.E. Movement (Financial Independence Retire Early), το οποίο υπόσχεται πρόωρη συνταξιοδότηση, οικονομική σταθερότητα και ανεξαρτησία. Το κίνημα αυτό ορίζεται ως μια οικονομική κίνηση που χαρακτηρίζεται από τη λιτότητα και τις ακραίες αποταμιεύσεις και επενδύσεις. Ο όρος εμφανίστηκε πρώτη φορά στο βιβλίο Your Money or Your Life, των Vicki Robin και Joe Dominguez, το 1992, βασική προϋπόθεση του οποίου αποτελεί το γεγονός ότι οι άνθρωποι πρέπει να αξιολογούν κάθε δαπάνη με βάση τον αριθμό των ωρών εργασίας που χρειάστηκαν για να πληρώσουν γι’ αυτό. Έτσι, αφιερώνοντας έως και το 70% του εισοδήματός τους σε αποταμιεύσεις, οι οπαδοί του κινήματος F.I.R.E. ελπίζουν να μπορούν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους και να ζήσουν μόνο με μικρές αναλήψεις από τα χαρτοφυλάκιά τους δεκαετίες πολύ πριν φτάσουν τα 65.
Συνεπώς, ο κύριος στόχος είναι η συσσώρευση περιουσιακών στοιχείων έως ότου το προκύπτον παθητικό εισόδημα παρέχει αρκετά χρήματα για τα έξοδα διαβίωσης καθ’ όλη τη διάρκεια της συνταξιοδότησης. Υπονοείται, δηλαδή, ότι οι υποστηρικτές του κινήματος μεγιστοποιούν σκόπιμα το ποσοστό αποταμίευσης, βρίσκοντας τρόπους για να αυξήσουν το εισόδημα ή/και να μειώσουν τα έξοδα, μαζί με επιθετικές επενδύσεις, που αυξάνουν και πάλι τον πλούτο ή/και το εισόδημά τους. Με την εξοικονόμηση έως και 70% του ετήσιου εισοδήματος, στοχεύουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα και να ζήσουν από μικρές αναλήψεις από τα συσσωρευμένα κεφάλαιά τους.
Μόλις οι αποταμιεύσεις τους φτάσουν περίπου 30 φορές τα ετήσια έξοδά τους, μπορούν να εγκαταλείψουν τις καθημερινές τους εργασίες ή να αποσυρθούν εντελώς από οποιαδήποτε μορφή απασχόλησης, εάν το επιθυμούν. Παραδείγματος χάρη, με ένα ποσοστό αποταμίευσης 10%, χρειάζονται (1-0.1)/0.1=9 χρόνια εργασίας για να εξοικονομήσεις χρήματα για τα έξοδα διαβίωσης 1 έτους, με ποσοστό αποταμίευσης 25%, χρειάζονται (1-0.25)/0.25=3 χρόνια εργασίας για να εξοικονομήσεις χρήματα για τα έξοδα διαβίωσης 1 έτους, ενώ με ποσοστό αποταμίευσης 50%, χρειάζονται (1-0.5)/0.5=1 χρόνο εργασίας, ώστε να εξοικονομηθούν χρήματα για τα έξοδα διαβίωσης 1 έτους.
Επιπλέον, υπάρχουν και τρεις κατηγορίες που διαχωρίζουν του τύπους των ανθρώπων που ακολουθούν το F.I.R.E. Movement:
- Fat F.I.R.E.: Αυτό είναι για το άτομο με έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής, που στοχεύει να εξοικονομήσει περισσότερα από τον μέσο εργαζόμενο
- Lean F.I.R.E.: Απαιτεί αυστηρή τήρηση του μινιμαλιστικού τρόπου ζωής και ακραίες οικονομίες, απαιτώντας έναν πολύ πιο περιορισμένο τρόπο ζωής
- Barista F.I.R.E.: Αυτό ισχύει για άτομα που έχουν εγκαταλείψει τις παραδοσιακές τους δουλειές, αλλά χρησιμοποιούν εργασία μερικής απασχόλησης για να εξασφαλίσουν βασικά έξοδα.
Συμπερασματικά, για να συγκεντρώσουν τόσα πολλά χρήματα για επενδύσεις, οι άνθρωποι που υποστηρίζουν το κίνημα F.I.R.E. ψάχνουν πάντα να κάνουν δύο πράγματα: να κρατήσουν τα έξοδά τους εξαιρετικά χαμηλά και να βρουν τρόπους να αυξήσουν το εισόδημά τους. Βέβαια, έχει ασκηθεί έντονη κριτική και έχει χαρακτηριστεί ως μοντέλο των πλουσίων, καθώς είναι δύσκολο να αποταμιεύσει κανείς ένα τόσο μεγάλο ποσοστό, όταν το εισόδημά του είναι χαμηλό· όμως, μην ξεχνάμε πως η συνταξιοδότηση δεν είναι ηλικία — είναι ένας οικονομικός αριθμός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι είναι FIRE Movement που υπόσχεται οικονομική ανεξαρτησία και άνετη σύνταξη; – Eurolife FFH, διαθέσιμο εδώ
- Financial Independence, Retire Early (FIRE) Definition (investopedia.com), διαθέσιμο εδώ
