Της Μαρίας Φράγκου,
Δημοκρατία. Πόσοι αγώνες και επαναστάσεις, πόσες πορείες και διαμαρτυρίες έχουν διεξαχθεί, προκειμένου αυτή η σύντομη, αλλά και ουσιώδης λέξη να γίνει πραγματικότητα σε πολλές χώρες του κόσμου; Βλέποντας, όμως, την κατάσταση που επικρατεί τώρα στο Αφγανιστάν, με τις στρατιωτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών να αποχωρούν, ανησυχία προκαλείται παγκοσμίως με την ανάκτηση εξουσίας των Ταλιμπάν στη χώρα. Οι μουσουλμάνοι εξτρεμιστές, πεπεισμένοι ότι τα ιδεώδη της θρησκείας τους θα φέρουν την αλλαγή, προκαλούν δέος και σύγχυση στη Δύση, που παρακολουθεί με φανερή έκπληξη τις θηριωδίες τους. Θα καταφέρουν άραγε οι επαναστάτες της περιοχής Panjshir να παύσουν την σκληρότητα της νέας κυβέρνησης ή το Αφγανιστάν θα παραδοθεί σε έναν νέο κυκεώνα αναταραχών;
Καταρχάς, οι επαναστάτες βρίσκονται στα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας Καμπούλ, και από την άνοδο των Ταλιμπάν κι έπειτα, παλεύουν να ρίξουν το αυταρχικό αυτό καθεστώς. Μάλιστα, ήδη από τις 15 Αυγούστου, έχουν διεξαχθεί σημαντικές μάχες μεταξύ των δύο πλευρών, με τους Ταλιμπάν να μετρούν τουλάχιστον 150 νεκρούς και 200 τραυματίες. Αρχηγός του καλά εξοπλισμένου και οργανωμένου αυτού κινήματος, είναι ο Ahmad Massoud, του οποίου ο πατέρας είχε δίκαια πάρει τον τίτλο του «λιονταριού της Panjshir», μιας και είχε επιτυχώς ηγηθεί τόσο κατά της σοβιετικής εκστρατείας, τη δεκαετία του 1980, αλλά και κατά της επικράτησης των Ταλιμπάν, ήδη από τη δεκαετία του 1990. Ωστόσο, βρήκε απρόσμενο θάνατο από στρατιώτες της Al-Qaeda, που του παρουσιάστηκαν ως δημοσιογράφοι, λίγο πριν από το τρομοκρατικό χτύπημα στις Η.Π.Α., στις 11/09/2001. Το σπουδαίο αυτό έργο για το Αφγανιστάν έμελλε να συνεχίσει ο γιος του, έχοντας μάλιστα υποστήριξη από μέλη της διεθνούς κοινότητας, όπως από τον πρώτο Πρόεδρο του προηγούμενου καθεστώτος, Amrullah Saleh. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Masoud, Fahim Dashty, δήλωσε πως οι Ταλιμπάν εξαπολύουν καθημερινά επιθέσεις στην κοιλάδα Panjshir, τόσο μέσω του βουνού Khawak, όσο και από τα νοτιοδυτικά της επαρχίας Parwan.
Όντας τελειόφοιτος του Kings College London, αλλά και της στρατιωτικής ακαδημίας Sandhurst, ο Massoud ήδη πιάνει επαφές με τη Γαλλία του Macron, επιχειρώντας να βρει υποστήριξη στα σχέδιά του, ειδικά ύστερα από την απομάκρυνση των Η.Π.Α. Το σύνθημα τόσο του ίδιου, όσο και των ομοϊδεατών του, είναι η διεκδίκηση ελευθερίας, δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, ανεξάρτητα από το φύλο κάθε ανθρώπου, παλεύοντας να διαμορφώσουν ένα πιο δίκαιο και φιλελεύθερο Αφγανιστάν. Η τάση του αυτή φαίνεται ξεκάθαρα και από τις δηλώσεις του στη Washington Post, όπου δηλώνει ρητά ότι θα ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του, αντιδρώντας στο νέο καθεστώς, διαβεβαιώνοντας τους δημοσιογράφους πως ο ίδιος και οι συνεργάτες του διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό για να τα καταφέρουν. Ωστόσο, ας σημειωθεί, πως οι Ταλιμπάν τούς έχουν ήδη περικυκλώσει, ενώ, παράλληλα, ο Massoud κλείνει τις δηλώσεις του με την επίκληση «Χρειαζόμαστε βοήθεια».
Όπως είναι λογικό, πολλοί νέοι Αφγανοί εκφράζουν τη συμπαράστασή τους σε αυτήν την αντιδραστική κίνηση κατά των Ταλιμπάν, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που απηχούν πλέον στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Σε απάντηση αυτής της δράσης, οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται πως το καθεστώς τους παλεύει υπέρ της εθνικής ενότητας, καθώς και ότι το ισλαμικό εμιράτο που θέλουν να διαμορφώσουν, πρόκειται να γίνει «σπίτι για κάθε Αφγανό».
Παρά τις δηλώσεις και των δύο πλευρών πως προτιμούν να βρουν μια ειρηνική λύση στη διαμάχη τους, μια τέτοια ιδέα δε φαίνεται να υλοποιείται προσεχώς. Αντίθετα, οι αντιδραστικοί πρόκειται να υποδεχτούν κάθε Ταλιμπάν που εισέρχεται στο Panjshir, με πλούσιο πολεμικό εξοπλισμό. Σαφώς, οι φήμες των Ταλιμπάν πως έχουν κυριεύσει την περιοχή δεν συμβάλλουν στη βελτίωση της κατάστασης, ενώ, ταυτόχρονα, διαψεύστηκαν αμέσως από το NRF (National Resistance Front) της Panjshir. Τώρα πια, η μόνη ελπίδα του επίσημου καθεστώτος είναι ο αποκλεισμός της πεδιάδας, ώστε να διακοπεί ο ανεφοδιασμός της και, επακόλουθα, η αντίδρασή της. Θα λειτουργήσει άραγε το μέτρο αυτό υπέρ τους;
Η επιτυχία του σχεδίου μοιάζει αμφίβολη, μιας και πρόκειται για μια πεδιάδα με γενναία πορεία στην ιστορία, όπου οι περίπου 150.000 με 200.000 κάτοικοι που διαθέτει έχουν διώξει αρκετούς ξένους εισβολείς. Θα μπορούσε κανείς να πει πως, πλάι σε βουνά με τόσο υψηλό υψόμετρο, η πεδιάδα αποτέλεσε ελκυστικό πόλο έλξης για εγκατάσταση, μιας και η φυσική της «οχύρωση» εξασφαλίζει την ασφάλεια των κατοίκων. Μάλιστα, εδώ και δύο δεκαετίες, η περιοχή αναβαθμίστηκε, αφού απέκτησε υδροηλεκτρισμό, ανεμογεννήτριες, καινούριους δρόμους αλλά και κεραίες για λειτουργία ραδιοφώνου. Όλα αυτά προμηνύουν, πιθανότατα, την εξακολούθηση της επαναστατικής της στάσης…
Καταλήγοντας, όπως γίνεται ευρέως γνωστό από τα μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης, παρά τις υποσχέσεις τους για ευημερία και ειρήνη, οι Ταλιμπάν από την ώρα που ανέλαβαν την εξουσία, προέβησαν σε αμέτρητες θηριωδίες, όπως δολοφονίες και ακρωτηριασμό αμάχων, εξαναγκασμό των γυναικών στη χρήση μπούρκας καθώς και την παραίτησή τους από την εργασία και την εκπαίδευση, με κίνδυνο της ζωής τους. Σύμφωνα με τα γεγονότα, πρόκειται για σκληρούς και απάνθρωπους ηγέτες, που επιθυμούν να επιβάλουν τον ισλαμικό νόμο στην πιο ακραία μορφή του. Επομένως, ας ελπίσουμε πως η αντικαθεστωτική αυτή μερίδα επαναστατών του Panjshir, αν και πληθυσμιακά μικρή, αλλά στηριζόμενη από πολλούς οπαδούς, θα κατορθώσει να αντισταθεί και να απομακρύνει τους Ταλιμπάν για άλλη μια φορά, χαρίζοντας στους Αφγανούς μια ελεύθερη ζωή και στον υπόλοιπο κόσμο ένα ηχηρό κοινωνικό μήνυμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Panjshir – the valley trying to hold off the Taliban, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Fighting breaks out between Taliban, Panjshiri resistance after failed talks, Voice of America, διαθέσιμο εδώ
- Anti-Taliban resistance: What’s happening in the Panjshir Valley?, Sky News, διαθέσιμο εδώ
