Της Σοφίας Κασσαβού,
Τις τελευταίες εβδομάδες, έντονος αναβρασμός επικρατεί μεταξύ της Κίνας και μεγάλων πολυεθνικών εταιριών ρούχων και υπόδησης. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τις εταιρείες ονόματι H&M και Νike. Ο λόγος που προκλήθηκε αυτή η ένταση και πυροδοτήθηκε η αντίδραση της Κίνας, έγκειται στο γεγονός ότι οι παραπάνω βιομηχανικοί κολοσσοί, εξέφρασαν ανησυχία ως προς την επιβολή καταναγκαστικής εργασίας στο πρόσωπο των Ουιγούρων (Uyghurs) στην παραγωγή βαμβακιού. Μάλιστα, η Κίνα κατηγορείται για διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην αυτόνομη περιοχή της Xinjiang (Σιντζιάνγκ). Η συγκεκριμένη δήλωση είχε πραγματοποιηθεί εδώ και ένα χρόνο περίπου, αλλά δεν πήρε περαιτέρω διαστάσεις μέχρι την τελευταία εβδομάδα, οπότε και χώρες του δυτικού κόσμου εξαπέλυσαν κυρώσεις εναντίων της σταθερά αυξανόμενης οικονομικής δύναμης. Οι εν λόγω κυρώσεις συμπεριλαμβάνουν απαγορεύσεις ταξιδιών και παγώματος περιουσιακών στοιχείων για ανώτερους αξιωματούχους στη βορειοδυτική περιοχή.
Η Xinjiang, η μεγαλύτερη περιοχή της Κίνας, παράγει περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου βαμβακιού. Μία αυτόνομη περιοχή θεωρητικά, στην πραγματικότητα αντιμετωπίζει περιορισμούς που έχουν αυξηθεί μόνο τα τελευταία χρόνια. Εκατομμύρια Ουιγούροι της Κίνας, μία μουσουλμανική μειονότητα που βλέπει τον εαυτό της ως πολιτιστικά και εθνοτικά κοντά στα κράτη της Κεντρικής Ασίας, ζουν στη Xinjiang. Τις τελευταίες δεκαετίες, η μαζική μετανάστευση των Κινέζων Χαν (εθνοτική πλειοψηφία της Κίνας) στη Xinjiang προκάλεσε εντάσεις με τους Ουιγούρους, οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις δέχθηκαν μαζική βία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση μιας μαζικής καταστολής ασφάλειας και ενός εκτεταμένου προγράμματος επιτήρησης του κράτους, το οποίο, σύμφωνα με τους επικριτές, παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ουιγούρων. Η Κίνα υποστηρίζει σθεναρά ότι τέτοια μέτρα είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση του αυτονομισμού και της τρομοκρατίας. Οι Ουιγούροι έχουν τεθεί υπό κράτηση σε στρατόπεδα, όπου έχουν εμφανιστεί ισχυρισμοί βασανιστηρίων, καταναγκαστικής εργασίας και σεξουαλικής κακοποίησης.
Η Κίνα έχει αρνηθεί πολλάκις αυτές τις κατηγορίες, αναφέροντας ότι τα στρατόπεδα είναι εγκαταστάσεις «επανεκπαίδευσης» που στοχεύουν στην απομάκρυνση των Ουιγούρων από τη φτώχεια. Αναλυτικότερα, ένα εκατομμύριο Ουιγούροι και άλλες μουσουλμανικές μειονότητες επανεκπαιδεύτηκαν για να γίνουν πρότυποι εργαζόμενοι, υπάκουοι στο Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα μέσω καταναγκαστικών εργατικών προγραμμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι μία έρευνα του BBC δημοσίευσε ότι η Κίνα ανάγκαζε πολλές χιλιάδες μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων των Ουιγούρων, σε χειρωνακτική εργασία στα χωράφια παραγωγής βαμβακιού της Xinjiang.
Όλο αυτό το κλίμα που επικρατεί έχει δημιουργήσει την αίσθηση του «μποϊκοτάζ» σε βάρος του βαμβακιού της εν λόγω περιοχής. Τα κρατικά μέσα και καταστήματα έχουν ξεκινήσει καμπάνιες, υπερασπιζόμενα το βαμβάκι και ασκώντας κριτική στις προαναφερθείσες μάρκες. Μεγάλες κινέζικες πλατφόρμες ηλεκτρονικών αγορών απέσυραν προϊόντα των Η&Μ, ενώ διάφοροι διάσημοι σε ποικίλους κλάδους έκαναν δηλώσεις, ανάμεσα στις οποίες επεσήμαναν ότι «τα συμφέροντα της χώρας είναι πάνω απ’ όλα». Παράλληλα, ένα τεράστιο κύμα αντίδρασης έχει διακινηθεί από τον κινεζικό λαό εναντίον των δυο εταιρειών, με σκοπό το μποϊκοτάζ των προϊόντων τους. Μάλιστα, στις πιο δημοφιλείς τάσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι το: «Υποστηρίζω το βαμβάκι της Xinjiang».
Η Κίνα και αυτές οι εμπορικές μάρκες έχουν μία σχέση άμεσης και μακράς διαρκείας, δεδομένου ότι η Κίνα αποτελεί βασική πηγή εφοδιασμού των εταιρειών, αλλά και μία πολύ μεγάλη αγορά. Η εναντίωσή της σε αυτές συνιστά σφοδρό πλήγμα, καθώς το εμπόριο και η μεγάλη αγοραστική της δύναμη αποτελούν, μάλλον, σημαντική πηγή εσόδων για αυτούς τους παγκόσμιας εμβέλειας εμπορικούς παίκτες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Nike, H&M face China fury over Xinjiang cotton ‘concerns’, BBC, διαθέσιμο εδώ
- What Is Going On With China, Cotton and All of These Clothing Brands?, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Commentary: China’s boycott of H&M, Nike and other big brands is really bizarre, Channel News Asia, διαθέσιμο εδώ
