Της Ελευθερίας-Μαρίας Γκίκα,
Ενώ η απογοήτευση που συνήθως προσφέρουν τα τηλε-ριάλιτι είναι ένα φαινόμενο που πλέον κανέναν δεν εκπλήσσει, όλο και συχνότερα αναδεικνύεται κάποια καινούρια «κίντερ έκπληξη», η οποία είναι αδύνατον να περάσει ασχολίαστη. Ο λόγος αυτή τη φορά για τη γαλλική σειρά του TFX, που φέρει το όνομα «Incredible gypsy weddings» και προβάλλει παραδόσεις της καταλανικής κοινότητας των Ρομά της πόλης Περπινιάν, αναφορικά με τις αντιλήψεις και τα έθιμά τους γύρω από τις ερωτικές σχέσεις και την τελετή του γάμου. Το ριάλιτι είναι βασισμένο σε αντίστοιχο τηλεοπτικό πρόγραμμα που προέβαλε στο παρελθόν η βρετανική τηλεόραση.
Σε ένα από τα επεισόδια που μεταδόθηκαν τον Φεβρουάριο, αντικείμενο της εκπομπής αποτέλεσε, μεταξύ των προετοιμασιών ενός πλούσιου γάμου, το κρεβάτι στο οποίο επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μια «παραδοσιακή» -όπως αποκλήθηκε- τελετή, κατά τη διάρκεια της οποίας η υποψήφια νύφη υποβλήθηκε σε κάποιας μορφής εξέταση, υπό την παρουσία περίπου είκοσι ακόμη ανθρώπων, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ήταν σεξουαλικά ενεργή. Σε περίπτωση που το πόρισμα της εξέτασης έβγαινε θετικό, ο γάμος θα έπρεπε να ακυρωθεί, καθώς ειπώθηκε χαρακτηριστικά ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ντροπή για τον υποψήφιο γαμπρό και την οικογένειά του. Φυσικά, ουδεμία αντίστοιχη διαδικασία ή αντίληψη δεν ισχύει για την άλλη πλευρά και την άλλη οικογένεια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως και να ίσχυε, θα μπορούσε να αποτελέσει οποιασδήποτε μορφής άλλοθι, ή ελαφρυντικό.
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά περί της ευθύνης που έχουμε ως κοινωνία, να ενημερώσουμε αυτούς τους ανθρώπους, να προστατέψουμε αυτές τις γυναίκες και να προσπαθήσουμε να τους εντάξουμε σε αυτό το καθόλα εξευρωπαϊσμένο, όπως αρεσκόμαστε να αποκαλούμε, κοινωνικό σύνολο. Ωστόσο, το ζήτημα αυτό δεν αποτελεί πρωταγωνιστή εδώ. Αντιθέτως, πρωταγωνιστής είναι το «εξευγενισμένο ευρωπαϊκό σύνολο» που έθιξα λίγο νωρίτερα. Το ευρωπαϊκό αυτό σύνολο που θεώρησε πρέπον να μεταδοθεί τηλεοπτικά μια κοπέλα που έκλαιγε μπροστά στο φακό της εκπομπής, μια κοπέλα που εξέθεσε το σώμα της μη γνωρίζοντας τα δικαιώματά της. Πρωταγωνιστή εδώ αποτελεί η εκπομπή που θεώρησε καλή ιδέα να εκθέσει αυτή την κοπέλα στα μάτια του ευρέος τηλεοπτικού κοινού, στο βωμό μερικών νούμερων τηλεθέασης.
Μεταξύ του πολιτισμένου κοινωνικού συνόλου όμως, βρίσκονται αν μη τι άλλο και άνθρωποι που αντιλαμβάνονται την αληθινή του σημασία. Η Γαλλίδα Υπουργός Ιθαγένειας Μαρλέν Σιαπά, εξέφρασε την οργή που της προκάλεσε ο τρόπος με τον οποίο η εν λόγω εκπομπή χειρίστηκε το ζήτημα της τελετής, στέλνοντας μια καυστική επιστολή στο ανώτερο συμβούλιο οπτικοακουστικών μέσων περί του σεξισμού που αναπαράγεται σε αυτή την εκπομπή. Η συγκεκριμένη έχει εκφράσει τις αντιλήψεις της και έχει προβεί σε αντίστοιχες ενέργειες πολλάκις. Ως Υπουργός Ισότητας, είχε στο παρελθόν αιτηθεί την σύνταξη έκθεσης που επέκρινε τα ριάλιτι για τη σταθερή τους τάση να διαιωνίζουν στερεότυπα, δίνοντας έμφαση σε μια υπέρ-θηλυκότητα των γυναικών υποψηφίων κι αντίστοιχα, μια υπέρ-αρρενωπότητα των ανδρών, η οποία εντέλει έχει αντίκτυπο στην αληθινή ζωή και τις αληθινές ανθρώπινες διαπροσωπικές σχέσεις.
Το ζήτημα που προκύπτει είναι τόσο νομικό, καθώς ο Π.Ο.Υ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) αναφέρει επί λέξει ότι όλες οι πρακτικές διαπίστωσης ενεργής ή μη σεξουαλικής ζωής παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο και ηθικό, αφού η δημόσια έκθεση ενός ανθρώπου που δεν δύναται να υπερασπιστεί τον εαυτό του δεν μπορεί να χαρακτηριστεί κάπως αλλιώς πέρα από ανήθικη. Αν μας κολακεύουν όροι όπως αυτοί του εκπολιτισμού και του εξευρωπαϊσμού, τότε θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τέτοιες καταστάσεις μας κρατάνε μίλια μακριά από αυτούς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΠΗΓΈΣ
- The virginity test: the shocking video on Roma, italy24news.com, Διαθέσιμο εδώ
- Οργή στη Γαλλία για ριάλιτι που προέβαλε τα «τεστ παρθενίας», mixanitouxronou.gr, Διαθέσιμο εδώ
