Της Σοφίας Λιάτη,
«Στα βιβλία βρίσκουμε την ψυχή του χρόνου που πέρασε. Τη διατυπωμένη ηχώ του παρελθόντος, όταν το σώμα και τα υλικά στοιχεία που το αποτελούν, έχουν τελείως χαθεί σαν ένα όνειρο», είχε πει κάποτε ο Σκωτσέζος φιλόσοφος και συγγραφέας Τόμας Καρλάιλ και είχε απόλυτο δίκιο. Τα βιβλία είναι ολόκληροι κόσμοι, που σε αυτούς γνωρίζουμε τον εαυτό μας, αφήνουμε τις σκέψεις μας ελεύθερες και καταφέρνουμε να «αποδράσουμε», έστω για λίγη ώρα, από την πραγματικότητα. Αυτά, λοιπόν, τα μαγικά αντικείμενα, γιορτάζουμε σήμερα στις 23 Απριλίου στην Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου.
Η Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου καθιερώθηκε το 1995 από την UNESCO και αποφασίστηκε να γιορτάζεται στις 23 Απριλίου, καθώς την ίδια μέρα έφυγαν από τη ζωή δύο από τους σπουδαιότερους συγγραφείς όλων των εποχών, ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ και ο Μιγκέλ Ντε Θερβάντες (συγγραφέας του γνωστού Δον Κιχώτη). Μαζί με αυτούς, έτσι, τιμώνται αυτή την ημέρα τα δημιουργήματα και αριστουργήματα των συγγραφέων όλου του κόσμου.
Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται χιλιάδες εκδηλώσεις για την ημέρα του βιβλίου. Στην Καταλονία, αυτή η ημέρα γιορτάζεται ως «Μέρα των Βιβλίων και των Ρόδων», σε μια τοπική παραλλαγή της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου. Το έθιμο ορίζει πως ο άνδρας προσφέρει στη γυναίκα ένα τριαντάφυλλο και αυτή το ανταποδίδει με ένα βιβλίο. Στη «Λα Ράμπλα», τον πιο γνωστό δρόμο της Βαρκελώνης, λέγεται ότι πουλιούνται περίπου 500.000 βιβλία και 2 εκατομμύρια τριαντάφυλλα. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι στην Ισπανία το βιβλίο γιορτάζεται με τον πιο όμορφο τρόπο, αφού ταυτίζεται με το ρομαντισμό.
Στην Ελλάδα πραγματοποιούνταν εκατοντάδες εκδηλώσεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου. Μπαζάρ βιβλίων με γνωστότερα αυτά του Πειραιά και της Αθήνας, εκδηλώσεις ανάγνωσης βιβλίων και ποιημάτων με αξιόλογους ανθρώπους της τέχνης να διαβάζουν και να απαγγέλουν, και παραστάσεις βασισμένες σε βιβλία είναι μόνο λίγα από τα δρώμενα για τον εορτασμό της ημέρας βιβλίου. Η συμμετοχή του κόσμου σε αυτές τις εκδηλώσεις υπολογίζεται επίσης μεγάλη και αξιοπρεπής, γεγονός που προσδίδει αισιοδοξία για την πορεία του βιβλίου και την εκτίμησή του από τον κόσμο.
Αυτή η μέρα, όμως, κυρίως έχει σκοπό να υπενθυμίσει τη σημαντικότητα ενός βιβλίου. Ειδικά στη χώρα μας, τα στατιστικά δείχνουν πως όλο και λιγότεροι επιλέγουν το διάβασμα για να ψυχαγωγήσουν τον εαυτό τους, καθώς η προσοχή είναι συχνά στραμμένη στην οθόνη. Σύμφωνα με ερωτήσεις στο πλαίσιο της έρευνας People in Greece, η οποία διεξήχθη πανελλαδικά το 2018 από την εταιρεία κοινωνικής και εμπορικής έρευνας qed market research σε συνεργασία με την εφημερίδα «Το Βήμα», μόλις το 44% των Ελλήνων έχουν διαβάσει έστω και ένα βιβλίο τον τελευταίο χρόνο. Από το δείγμα των 1.674 ανθρώπων από όλη την Ελλάδα, οι 723 ήταν αναγνώστες τουλάχιστον ενός βιβλίου. Τα στατιστικά αυτά φέρνουν τη χώρα μας σε δυσχερέστερη θέση τόσο σε σχέση με χώρες, όπως οι Η.Π.Α, όπου το 72% των ενηλίκων, σύμφωνα με στοιχεία προ τριών ετών, διαβάζουν ένα βιβλίο το χρόνο, όσο και με τα παγκόσμια δεδομένα, με την πλειονότητα των ανθρώπων ανά την υφήλιο να υπολογίζεται πως διαβάζει 4 βιβλία ανά έτος.
Πάντα, όμως, θα υπάρχει η ελπίδα αλλαγής αυτών των δεδομένων. Το βιβλίο, οποιασδήποτε κατηγορίας (λογοτεχνικό, ποίηση, ιστορικό κλπ.) είναι ένα «παράθυρο ανοιχτό», με ορίζοντα την απέραντη γνώση και φαντασία. Οι σκέψεις σου χάνονται και γίνεσαι μέρος αυτού, ξεχνιέσαι και εμβαθύνεις στην ιστορία και στην πλοκή. Διαβάζοντας και μελετώντας, ο άνθρωπος αποκτά όλο και περισσότερη παιδεία και το πνεύμα του αναπτύσσεται, συλλέγει πληροφορίες και «πλουτίζει» γνωστικά. Μέσω ενός βιβλίου, αλλάζουν αντιλήψεις και πλησιάζουμε πιο κοντά στον εσωτερικό μας ψυχισμό.
Η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου λοιπόν, μάς δίνει τη δυνατότητα να σκεφτούμε την αξία των βιβλίων και να αρχίσουμε από εδώ και πέρα να φροντίζουμε παραπάνω το πνεύμα και την αισθητική μας. Εξάλλου, η μυρωδιά και μόνο των φύλλων ενός όμορφου βιβλίου φτάνει για να σου γεμίσει την ημέρα με αισιοδοξία, γλυκιά νοσταλγία και όνειρα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Έρευνα-έκπληξη: Τι και πόσο διαβάζουν οι Έλληνες- Μύθοι και αλήθειες, Το Βήμα, διαθέσιμο εδώ
- Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, Σαν Σήμερα, διαθέσιμο εδώ
- Σχετικά με την Ημέρα Βιβλίου, Greek Book Day, διαθέσιμο εδώ
- Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου: Οι εκδηλώσεις της Αθήνας και μεγάλων ελληνικών πόλεων, Spoudase, διαθέσιμο εδώ
- How many books does the average person read?, Health Ventures, διαθέσιμο εδώ
