Της Γωγώς Θεοδωρακοπούλου,
Η τεράστια συμβολή των πλαστικών μπουκαλιών στη ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι κάτι νέο. Ως γνωστόν, η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι η κύρια υπεύθυνη για την όξυνση των φαινομένων που ταλανίζουν τον πλανήτη μας. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι οργανισμοί, επιχειρήσεις, βιομηχανίες, ακόμη και μεμονωμένοι άνθρωποι έχουν αρχίσει να εγκολπώνονται πιο φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους τόσο για την παραγωγή αγαθών όσο και για την κατανάλωσή τους. Φυσικά, η βιομηχανία της μόδας δεν θα μπορούσε να λείπει από την προσπάθεια διάσωσης του περιβάλλοντος, μιας και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης παγκοσμίως. Έτσι την τελευταία πενταετία, ορισμένες εταιρείες ένδυσης άρχισαν να χρησιμοποιούν το πλαστικό μπουκάλι ως πρώτη ύλη για την παραγωγή ενδυμάτων μετατρέποντάς το σε νήμα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η στροφή αυτή σε τέτοιου είδους πρώτη ύλη απορρέει από το γεγονός της έντονης παρουσίας των πλαστικών μπουκαλιών στο περιβάλλον και, ειδικότερα, στους ωκεανούς. Αναλυτικότερα, το 2003 ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης δημιούργησε 520 κιλά απόβλητα πλαστικού και μέχρι το 2020 η κατανάλωση αυτή ξεπέρασε τα 680 κιλά, εκ των οποίων τα 40 προέρχονται αποκλειστικά από πλαστικά μπουκάλια. Παράλληλα, η εκτιμώμενη παγκόσμια παραγωγή πλαστικού το 2007 κυμαινόταν στους 260 εκατομμύρια τόνους ενώ περίπου μια δεκαετία αργότερα ξεπέρασε τους 300 εκατομμύρια τόνους. Όπως είναι ήδη γνωστό, το μεγαλύτερο ποσοστό των πλαστικών μπουκαλιών δεν είναι βιοαποκοδομήσιμα απλώς διασπώνται σε όλο ένα και μικρότερα κομμάτια τα οποία καταλήγουν στον ωκεανό. Μέχρι το 2030 υπολογίζεται πως θα υπάρχουν περισσότερα πλαστικά από θαλάσσια είδη στους ωκεανούς. Το πιο ανησυχητικό γεγονός, όμως, είναι ότι κάθε κομμάτι πλαστικού που έχει παραχθεί ποτέ είναι ακόμη διαθέσιμο μέχρι και σήμερα, αφού για να αποσυντεθεί απαιτούνται έως και 700 χρόνια!
Ορισμένες βιομηχανίες μόδας, παρατηρώντας τη συμβολή τους στη ρύπανση του πλανήτη αποφάσισαν να μεταβάλουν τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή ενδυμάτων. Ο πολυεστέρας είναι το πιο διαδεδομένο κλωστοϋφαντουργικό προϊόν στον κόσμο – αποτελεί το 55% της παγκόσμιας αγοράς. Ως γνωστόν, ο πολυεστέρας προέρχεται από αργό πετρέλαιο και τεροφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), από το οποίο παρασκευάζονται και τα περισσότερα μπουκάλια νερού. Σύμφωνα με το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Περιβάλλοντος, η μηχανική ανακύκλωση πλαστικών μπουκαλιών έχει την δυνατότητα να παράγει 59% λιγότερη ενέργεια σε σύγκριση με τον παρθένο πολυεστέρα, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της εξάρτησής μας από το αργό πετρέλαιο για την δημιουργία πλαστικών και πολυεστέρα. Έτσι, η Unifi, μία εταιρεία υλικών, αποφάσισε να αναπτύξει μία καινοτόμα ιδέα το Repreve, ώστε να μπορέσει να καταστήσει την μόδα πιο βιώσιμη. To Repreve είναι μία ίνα κατασκευασμένη από πλαστικά μπουκάλια τα οποία έχουν συλλεχθεί από ωκεανούς και θάλασσες συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην πτώση της θαλάσσιας μόλυνσης.
Όταν το Repreve έκανε αισθητή την εμφάνισή του, πολλοί σχεδιαστές και παραγωγοί ρούχων είχαν αρκετούς ενδοιασμούς και ήταν πολλοί οι συντηρητικοί στο άκουσμα και μόνο της ιδέας. Σήμερα τα ρούχα τα οποία είναι κατασκευασμένα από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια όχι μόνο είναι πρωτοποριακά, αλλά αποτελούν και την «τελευταία λέξη της μόδας». Για να μπορέσει όμως να διαδοθεί παγκοσμίως αυτή η νέα και φρέσκια τάση, η σχεδιάστρια μαγιό Mara Hoffman και η αντιπρόσωπος της παγκόσμιας εταιρικής βιωσιμότητας της Unifi, Helen Sahi, αποφάσισαν να παρέχουν στην εβδομάδα μόδας της Νέας Υόρκης μία αίθουσα επίδειξης στην οποία οι επισκέπτες θα είχαν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν από κοντά όλη την διαδικασία μετατροπής των πλαστικών μπουκαλιών σε υφάσματα. Την ιδέα αυτή άρχισαν να την ενστερνίζονται και άλλες μεγάλες εταιρείες όπως η Camira, Gucci, Patagonia, Ellie Evans κ.α.. Επιπλέον, πάνω από 1250 διάσημα πανεπιστήμια και κολλέγια όπως το Brown University, το Western Michigan University, το Yale κ.α., με κύριο στόχο να αγκαλιάσουν την αειφορία, επιλέγουν να προμηθεύουν τους φοιτητές τους με ένδυση αποφοίτησης παρασκευασμένη επίσης από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια.
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε πως τα vintage και τα μεταχειρισμένα (second-hand) ρούχα αποτελούσαν τη μόνη εναλλακτική προς τη μείωση της μόλυνσης που προκαλείται από την βιομηχανία της μόδας. Η νέα ρηξικέλευθη ιδέα παραγωγής υφασμάτων από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια τα οποία συλλέγονται από ωκεανούς και θάλασσες ίσως αποτελέσει την σωτήρια λέμβο του συγκεκριμένου τομέα, αφού για κάθε δύο κιλά «ωκεάνιου υφάσματος» που παράγεται, ένα κιλό απορριμμάτων αφαιρείται από τα ύδατα, ενώ ένα μέτρο υφάσματος ισοδυναμεί με 26 μπουκάλια. 4 δισεκατομμύρια χρησιμοποιημένα πλαστικά μπουκάλια έχουν μετατραπεί σε νήματα τα τελευταία 7 χρόνια. Συνεπώς τα υφάσματα αλλά και τα ρούχα που παρασκευάζονται από πλαστικά μπουκάλια όχι μόνο αποτελούν βιώσιμη επιλογή αλλά ήρθαν για να αλλάξουν ολόκληρη τη βιομηχανία μόδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Camira creates colourful Oceanic fabrics from recycled plastic bottles, Dezeen. Διαθέσιμο εδώ.
- How plastic bottles that get turned into textiles are transforming the fashion industry, FastCompany. Διαθέσιμο εδώ.
- Recycling Plastic into Textiles, Sustain the Mag. Διαθέσιμο εδώ.
- The company turning 4 billion plastic bottles into clothes, CNN. Διαθέσιμο εδώ.
