Της Ευαγγελίας Παλαιολόγου,
Ένας τρελός δικτάτορας στέλνει πράκτορες για να απαγάγουν τον Πάπα, να λεηλατήσουν το παλάτι του και να τον αναγκάσουν να παραιτηθεί. Αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια περίληψη ενός σύγχρονου θρίλερ δράσης, όμως στην πραγματικότητα συνέβη το 1303! Επρόκειτο για ένα πραγματικό δράμα με πρωταγωνιστές το βασιλιά Φίλιππο Δ΄ της Γαλλίας και τον Πάπα Βονιφάτιο Η΄.
Ο Φίλιππος, γεννημένος το 1268, ήταν επίσης γνωστός και ως Φίλιππος ο δίκαιος, όχι για το αίσθημα της δικαιοσύνης του, αλλά για το όμορφο πρόσωπό του. Απέναντι σε πολλά ζητήματα ήταν αδίστακτος, άπληστος και πεπεισμένος ότι κυβερνούσε με το θεϊκό δικαίωμα.
Ούτε ο Βονιφάτιος βέβαια ήταν Άγιος. Γεννημένος σε μια ιταλική οικογένεια ευγενών γύρω στο έτος 1235, σπούδασε νομικά πριν γίνει Καρδινάλιος το 1281 και Πάπας το 1294. Όπως πολλοί από τους Παπικούς προκατόχους του, πίστευε ότι η εξουσία του ήταν υπέρτατη, ξεπερνώντας ακόμη και εκείνη των βασιλέων. Λέγεται επίσης, ότι ήταν αυταρχικός, εκδικητικός και πως χρησιμοποιούσε τη θέση του για να πλουτίσει εκείνος και η οικογένειά του.
Η αναμέτρησή τους ξεκίνησε το 1296, όταν ο Βονιφάτιος εξέδωσε διάταγμα που απαγόρευε στους βασιλιάδες να φορολογούν τον κλήρο χωρίς τη συγκατάθεσή του. Ο Φίλιππος, ο οποίος θεωρούσε τη φορολογία ως νόμιμο δικαίωμά του, αντέδρασε απαγορεύοντας την εξαγωγή χρυσού, αργύρου και άλλων αντικειμένων αξίας χωρίς την έγκρισή του, μια κίνηση που είχε ως στόχο να στερήσει από τον Πάπα δωρεές από Γάλλους Καθολικούς.
Το 1301 ο Φίλιππος συνέλαβε ένα Γάλλο επίσκοπο χρησιμοποιώντας διάφορους ψευδείς ισχυρισμούς. Ο Βονιφάτιος αντέδρασε, εκδίδοντας επίσημο έγγραφο, απαιτώντας την απελευθέρωση του επισκόπου, διεκδικώντας τη νόμιμη εξουσία του επί του Φιλίππου και απειλώντας τον.
Την άνοιξη του 1303, ο Φίλιππος συγκάλεσε συνέλευση με στόχο να πείσει ότι ο Βονιφάτιος δεν ήταν ο νόμιμος Πάπας και θα έπρεπε να απομακρυνθεί από το αξίωμα. Ως απόδειξη, αυτός και οι σύμβουλοί του συνέταξαν έναν κατάλογο κατηγοριών εναντίον του, συμπεριλαμβανομένων της αίρεσης, της βλασφημίας και της μαγείας. Εντωμεταξύ, ο Βονιφάτιος ετοιμαζόταν να αφορίσει δημόσια το Φίλιππο από την εκκλησία. Συνέγραψε μάλιστα, μια δήλωση που προτίθετο να εκδώσει στις 8 Σεπτεμβρίου, όμως την παραμονή, οι εχθροί τον ξυλοκόπησαν.
Εκείνο το καλοκαίρι, ο Φιλιππος αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα για στρατιωτική δράση. Ανέθεσε τη δουλειά στον αντάρτη του, Γουίλιαμ ντε Νογκαρέτ, ο οποίος είχε ήδη βρει σύμμαχο το Σκιάρα Κολόνια, μέλος μιας ισχυρής ρωμαϊκής οικογένειας, της οποίας τα εδάφη κατασχέθηκαν από το στρατό του Πάπα σε μια διαμάχη. Μαζί οι δύο άντρες συγκέντρωσαν ένα στρατό αρκετών εκατοντάδων στρατιωτών. Ο στόχος του Ντε Νογκαρέτ ήταν να απαγάγει τον Πάπα και να τον φέρει στη Γαλλία για να δικαστεί για τα υποτιθέμενα εγκλήματά του. Ο Σκιάρα όμως, ήθελε να τον σκοτώσει.
Αν και όλοι, εκτός από δύο Καρδινάλιους, τον είχαν εγκαταλείψει, ο Βονιφάτιος κατάφερε να διαπραγματευτεί μια ανακωχή εννέα ωρών, ελπίζοντας ότι οι κάτοικοι θα τον διασώσουν. Όταν αυτό δε συνέβη, ο Σκιάρα του παρουσίασε έναν κατάλογο γραπτών απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένης της αποποίησης του παπισμού. Ο Πάπας αρνήθηκε! Σύντομα, οι δυο αντάρτες εισέβαλαν στο παλάτι σέρνοντας τον Πάπα από το θρόνο του. Κάποιες πηγές υποστηρίζουν ότι τον χτύπησαν στο πρόσωπο. Τον κράτησαν κρατούμενο για τις επόμενες τρεις ημέρες, ενώ οι εισβολείς λεηλάτησαν το παλάτι του. Στη συνέχεια, οι ντόπιοι οδήγησαν τους εισβολείς πίσω.
Όταν τα νέα του επεισοδίου έφτασαν στη Ρώμη, μια ομάδα ιπποτών έφτασε για να συνοδεύσει το Βονιφάτιο με ασφάλεια στο Βατικανό. Εκείνος όμως, βρισκόταν σε κακή κατάσταση και πέθανε ένα μήνα αργότερα στο Βατικανό.
Ο διάδοχος του Βονιφάτιου ήταν ο Βενέδικτος ΙΑ΄, ο οποίος πέθανε μετά από οκτώ μήνες, πιθανώς μετά από δηλητηρίαση κατόπιν εντολής του Φιλίππου. Το 1305, ένας Γάλλος αρχιεπίσκοπος εξελέγη Πάπας, με την ονομασία Κλημέντ Ε΄. Ο Φίλιππος απαίτησε επίσης, να εκταφούν και να καούν τα οστά του Βονιφάτιου.
Αν και ο Κλημέντ ήταν Γάλλος και πιθανότατα χρωστούσε την εκλογή του στο βασιλιά, φαίνεται επίσης ότι αισθάνθηκε καθήκον έναντι του θεσμού του Παπισμού. Σταμάτησε για λίγο αλλά, καθώς ο Φίλιππος γινόταν όλο και πιο ανυπόμονος, τελικά συμφώνησε το 1310 να οργανώσει ένα δικαστήριο για να ακουστούν τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του Βονιφάτιου.
Το δικαστήριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε το χειμώνα του 1311, άκουσε τόσο τους υπερασπιστές όσο και τους κατηγόρους του Βονιφάτιου. Τελικά, δεν κατέληξε σε καμία απόφαση σχετικά με την ενοχή του. Για να καθησυχάσει το Φίλιππο, ο Κλημέντ εξέδωσε έναν κατάλογο που επαινούσε την ευσέβεια του βασιλιά, ακυρώνοντας τις εντολές του Βονιφάτιου εναντίον του και απαλλάσσοντάς τον από οποιαδήποτε αδικία κατά την απαγωγή του 1303.
Όσο για το Βονιφάτιο, τα κόκαλά του διέφυγαν από τις φλόγες της οργής του Φιλίππου και τώρα κατοικούν ειρηνικά στα σπήλαια του Βατικανού στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα Encyclopedia, στο «Boniface VIII», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Britannica, στο «Boniface VIII», του Lander Gerhart, Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα History, στο «In 1303 the French King Sent Goons to Attack and Kidnap the Pope», του Greg Daugherty, Διαθέσιμο εδώ
