Της Αναστασίας Τσερμενίδου,
Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές στη βελτίωση του νομικού και του κοινωνικού καθεστώτος που αφορά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Ωστόσο, ο δρόμος είναι μακρύς και γεμάτος αγκάθια μέχρι να υπάρξει πλήρης ισότητα των πολιτών. Μία συζήτηση που αναπαράγεται ξανά και ξανά είναι εκείνη του αν είναι επιτρεπτό, ορθό και ηθικό να υιοθετούν τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια και να γίνονται γονείς. Αμφιλεγόμενα συναισθήματα, ακραίες άλλοτε απόψεις, αποδοχή από μια μερίδα. Από όλα έχει ο μπαξές!
Το σημερινό νομικό καθεστώς είναι διαμορφωμένο ως εξής: στην Ελλάδα από το 2015 τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια έχουν αποκτήσει το νομικό δικαίωμα να συνάπτουν σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, με το οποίο τους αναγνωρίζονται τα δικαιώματα που έχει ένα ετερόφυλο έγγαμο ζευγάρι, χωρίς να περιλαμβάνεται όμως το δικαίωμα για παιδοθεσία. Από το Μάιο του 2018 είναι επιτρεπτή και η αναδοχή παιδιών εκ μέρους ενός ομοφυλόφιλου ζευγαριού που έχει συνάψει σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης. Το κομμάτι της υιοθεσίας, δυστυχώς, παραμένει ακόμη ταμπού, καθώς η ελληνική κοινωνία δεν είναι έτοιμη να αποδεχτεί κάτι τόσο «τολμηρό», τόσο «φευγάτο» πιο λαϊκά.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων πολιτών εμφανίζει αρνητική διάθεση για μια τέτοια -υγιή κατ’ εμέ- αλλαγή. Οι λόγοι που επηρεάζουν αυτό το αποδοκιμαστικό κλίμα είναι κατά κύριο λόγο η θρησκευτικότητα και η θρησκοληψία, οι πεποιθήσεις γύρω από τη σεξουαλικότητα και τον ρόλο των φύλων, το μορφωτικό επίπεδο και φυσικά τα βιώματα που κουβαλά ο καθένας από την οικογένεια του. Κακά τα ψέματα, ο στιγματισμός των ομοφυλόφιλων μπορεί να μην είναι τόσο έντονος και εμφανής, αλλά υποβόσκει. Η κοινότητα αυτή έχει παλέψει και ακόμη αγωνίζεται, προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης εξίσωσή της με τους ετερόφυλους. Ειδικά ορισμένοι τομείς, όπως η ελεύθερη πρόσβαση στο επάγγελμα και την εργασία χωρίς καμία απολύτως διάκριση, λόγω σεξουαλικότητας, εμφανίζουν αλματώδη και θεαματική βελτίωση. Παρατηρεί κανείς, όμως, πως σε έννοιες όπως η δημιουργία μιας οικογένειας, για την κοινότητα αποτελεί στίβο μετ’ εμποδίων και πολλές φορές ανεκπλήρωτο όνειρο.
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ακούσει θρήσκους και θρησκόληπτους, να λένε τα εξής: «δεν είναι χριστιανικά πράγματα αυτά, απαγορεύεται ένα παιδί να μεγαλώσει με δύο μπαμπάδες ή δύο μαμάδες», «έχει μπει μέσα τους ο αντίχριστος, σιγά μην τους αφήσουμε να μεγαλώσουν και παιδιά», «δεν είναι φυσιολογικοί άνθρωποι», «δεν είναι του Θεού τέτοια πράγματα», «έχει μπει μέσα τους ο διάβολος μεταμορφωμένος, μάλιστα ο διάβολος αυτός είναι πολύχρωμος και παρδαλός, όπως και η σημαία τους προκειμένου να τους παραπλανήσει και να εισχωρήσει μέσα τους». Ναι, όλες αυτές οι κουβέντες έχουν ειπωθεί και αποτελούν απόψεις πολλών. Τα λόγια αυτά είναι ικανά όχι μόνο να πληγώσουν ανθρώπους, αλλά επίσης να δογματίσουν και να ανακόψουν την κοινωνική συνοχή.
Η μόρφωση και ο κοινωνικός περίγυρος μπορούν επίσης να διαμορφώσουν γνώμες, να στηρίξουν δεισιδαιμονίες και να υποθάλψουν προκαταλήψεις. Συνηθίζεται άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου να δυσκολεύονται να δεχτούν κάτι διαφορετικό από την πεπατημένη. Και είναι λογικό, καθώς ό,τι και να λέμε η μόρφωση και η επαφή με τέχνες, επιστήμη και λογοτεχνία, εξευγενίζουν την ανθρώπινη ψυχή και αναπτύσσουν το νου και την ενσυναίσθηση. Το υποβαθμισμένο μορφωτικό επίπεδο ενός ατόμου, το φέρνει κοντά με όμοιούς του και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος προκατάληψης.
Ένα τρίτο, ενδεικτικά, στοιχείο ανευρίσκεται στους κόλπους της οικογένειας. Η οικογένεια είναι η πιο μικρή κοινωνική οντότητα και η πιο σημαντική και δεσπόζουσα. Μέσα στην οικογένεια γεννιούνται τα πρώτα ερεθίσματα, δίνονται οι πρώτες κατευθύνσεις, σχηματίζεται και προάγεται η συναισθηματική και η επικοινωνιακή ωριμότητα. Ένας γονιός, ο οποίος θα διδάξει στο παιδί του την αγάπη για την διαφορετικότητα, θα παραδώσει στην κοινωνία έναν ενήλικο πολίτη ενεργό και υπέρμαχο της ανεκτικότητας και της διαλλακτικότητας. Ένας άλλος γονιός που θα μάθει στο παιδί του να φοβάται καθετί ξένο προς αυτό, μεγαλώνοντας τούτο το παιδί θα ταχθεί υπέρ της μισαλλοδοξίας.
Η επικράτηση, λοιπόν, ετεροφυλικών στοιχείων, ομοφοβίας και συντηρητισμού, έχει διαμορφώσει την σύγχρονη κοινωνία της Ελλάδας και δεν την έχει αφήσει να εναρμονιστεί με την εξέλιξη και τα διαφορετικά μοντέλα οικογένειας που συναντά κανείς σε άλλες χώρες του κόσμου. Σε πιο θεσμικά κράτη, όπως η Γαλλία, η τεκνοθεσία αποτελεί επιλογή για οποιοδήποτε άτομο ανεξαρτήτως φύλου. Γιατί, άραγε, θα έπρεπε και η δική μας κοινωνία να αφήσει πίσω της τον φόβο και να κάνει ένα βήμα μπροστά; Επειδή είναι μοντέρνο και το κάνουν κι άλλοι; Όχι βέβαια! Ο λόγος είναι πολύ απλά το συμφέρον του παιδιού. Αυτό μόνο έχει σημασία ή καλύτερα αυτό έχει τη μεγαλύτερη σημασία και βρίσκεται στο επίκεντρο!
Από μια πιο θετική παρατήρηση, τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια μεγαλώνουν ένα παιδί όπως ακριβώς θα το ανάτρεφε και ένα ετερόφυλο ζευγάρι. Με αγάπη, φροντίδα, προστασία και μάλιστα έχοντας βιώσει τον ρατσισμό, το κρατούν μακριά από στερεότυπα και το παιδί αναπτύσσεται ισορροπημένα. Όσες έρευνες έχουν διενεργηθεί σχετικά με την κοινωνιολογική και ψυχολογική προσέγγιση του όλου ζητήματος, έχουν αποδείξει πως το παιδί που θα υιοθετηθεί από ομοφυλόφιλους δε διατρέχει κανέναν απολύτως κίνδυνο να μην διαπαιδαγωγηθεί σωστά σε σχέση με ένα παιδί προερχόμενο από ετεροφυλική οικογένεια.
Οι μετέπειτα σεξουαλικές επιλογές του παιδιού, επίσης δεν επηρεάζονται από τις επιλογές των γονέων. Στο κάτω κάτω, στην Ελλάδα όλοι σχεδόν οι ομοφυλόφιλοι προέρχονται από μια μαμά και έναν μπαμπά. Επομένως, ουτοπική η σκέψη των αρνητών που περιστρέφεται γύρω από τον σεξουαλικό προσανατολισμό των ομοφυλόφιλων γονέων και πως εκείνος θα επενεργήσει πάνω στις προτιμήσεις και στην σεξουαλική ταυτότητα των παιδιών. Δεν πρέπει να λησμονούμε και το εξής: ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι που θα επιχειρήσει να τρέξει την διαδικασία της τεκνοθεσίας, γνωρίζει πολύ καλά πως πρόκειται μια ψυχοφθόρα κατάσταση λόγω της αναμονής και της έντονης γραφειοκρατίας κυρίως. Επομένως, η απόφασή τους αποτελεί συνειδητή επιλογή που έχει φιλτραριστεί επαρκώς. Η ισχυρή τους επιθυμία είναι η κινητήρια δύναμή τους για να υπομείνουν όλες τις δυσκολίες που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Ας αναλογιστεί κανείς, πόσες φορές ήρθαν στον κόσμο παιδιά κατά λάθος και πόσα στάθηκαν τυχερά και πόσα πιο άτυχα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημιουργία της οικογένειας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου. Μάλιστα, τα κράτη οφείλουν να μεριμνούν και να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση του δικαιώματος αυτού. Η Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προφυλάσσει και προάγει την ισότητα, την ισονομία και την εξάλειψη διακρίσεων. Η υιοθεσία δεν αποτελεί αυτή καθαυτή δικαίωμα, καθώς κάποιος που δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου και δεν κρίνεται κατάλληλος γονιός, αυτομάτως αποκλείεται από την όλη διαδικασία. Πάντως, ο καθένας διαθέτει το δικαίωμα ελεύθερης και αναντίρρητης πρόσβασης στη διαδικασία της παιδοθεσίας.
Εν ολίγοις, το ενδιαφέρον της όλης συζήτησης περιστρέφεται γύρω από το καλό του παιδιού. Όπως μου έχει πει ένα πρόσωπο που εκτιμώ, ένα παιδί χρειάζεται αγάπη! Είτε προέρχεται από ετερόφυλους γονείς είτε ομόφυλους, εφόσον θα δέχεται αγάπη και πληρότητα συναισθημάτων, θα μεγαλώσει σωστά και ευτυχισμένα. Αυτό μόνο επαρκεί και προέχει σε κάθε περίπτωση. Και για αυτόν τον πολύ απλό λόγο, είναι υγιές να επιτραπεί και η πρόσβαση των ομοφυλόφιλων στην υιοθεσία και να αποτελέσει αδιάβλητο κανόνα της έννομης τάξης. Εύχομαι πραγματικά να έρθει η στιγμή που θα πραγματοποιηθεί το επόμενο βήμα αλλαγής νοοτροπίας και στάσης της κοινωνίας, ώστε τα ορφανοτροφεία να αρχίσουν να αδειάζουν και οικογένειες να γεμίζουν!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 4+1 λόγοι γιατί η υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια κάνει καλό, athensvoice.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αναδοχή και υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια – Ποιες χώρες έχουν πει το μεγάλο «Ναι», in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Παρέμβαση 55 ακαδημαϊκών για την αναδοχή και υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια: σύγχρονα δεδομένα και αντιλήψεις, pergamos.lib.uoa.gr, διαθέσιμο εδώ
