Της Βάλιας Πλακουδάκη,
Το νεκρό σώμα ενός αγνώστου Βρετανού στρατιώτη τάφηκε στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ στις 11 Νοεμβρίου του 1920 και αποτέλεσε την αφορμή για τη δημιουργία ενός ιστορικού συμβολικού μνημείου. Δύο χρόνια μετά την υπογραφή της Ανακωχής της Κομπιέν, που τερμάτισε τον πόλεμο με τη Γερμανία, η γεμάτη συγκίνηση τελετή ταφής του αγνώστου στρατιώτη αποτέλεσε σύμβολο όλων των πεσόντων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την τελετή οδήγησε ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ μαζί με τα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Ανάμεσα στις προσωπικότητες που παρευρέθηκαν εκείνη τη μέρα στο σημείο, ήταν ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Λόιντ Τζόρτζ, κορυφαίοι πολιτικοί και ανώτερα μέλη του βρετανικού στρατού. Τιμώμενες προσκεκλημένες δε θα μπορούσαν παρά να είναι οι γυναίκες που είχαν χάσει τους συζύγους και τους υιούς τους στον πόλεμο.
Γυρνώντας πίσω στο 1916 ένας στρατιωτικός ιερέας, ο Ντέιβιντ Ρίλτον, ο οποίος τελούσε υπηρεσίες ταφής για τους νεκρούς στρατιώτες στο μέτωπο της Γαλλίας, παρατήρησε ένα μοναχικό τάφο με την επιγραφή «Ένας άγνωστος Βρετανός στρατιώτης». Μετά την λήξη του πολέμου και πιο συγκεκριμένα τον Αύγουστο του 1920, ο Ρίλτον έγραψε στον επίσκοπο του Γουέστμινστερ, ζητώντας του να επιτρέψει την ταφή ενός από τους νεκρούς συμπολεμιστές του στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Ο επίσκοπος συμφώνησε ένθερμα με την ιδέα, ωστόσο, ο βασιλιάς αρχικά ήταν απρόθυμος να συναινέσει, φοβούμενος ότι θα άνοιγε πάλι τα «τραύματα του πολέμου». Στον αντίποδα, ο πρωθυπουργός και οι στρατιωτικοί προώθησαν την ιδέα του Ρίλτον.
Η επιλογή έγινε τυχαία ανάμεσα από τους πεσόντες Βρετανούς στρατιώτες που πολέμησαν στη Γαλλία. Στις 10 Νοεμβρίου του 1920, το φέρετρο του αγνώστου στρατιώτη, καλυμμένο με τη σημαία της Βρετανίας, ταξίδεψε από τις ακτές της Γαλλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο με τη συνοδεία έξι αντιτορπιλικών του βρετανικού ναυτικού. Στο σταθμό της Βικτωρίας στο Λονδίνο, τα πλήθη είχαν συγκεντρωθεί για να υποδεχθούν τον πεσόντα στρατιώτη. Το επόμενο πρωί, η άμαξα με το φέρετρο ταξίδεψε ανάμεσα από γραμμές στρατευμάτων που είχαν παραταχθεί και χιλιάδων πενθούντων πολιτών, οι οποίοι ξαναζούσαν εκείνες τις θλιβερές μέρες.
Το φέρετρο, ακολουθούμενο από το Βασιλιά, μέλη της βασιλικής οικογένειας και υπουργούς του κράτους, έφτασε στη βόρεια πόρτα του Αβαείου του Γουεστμίνστερ. Στην εκκλησία παρευρέθηκαν 100 βετεράνοι του πολέμου που είχαν λάβει τον Σταυρό της Βικτωρίας, το ύψιστο βραβείο του βρετανικού συστήματος. Αφού το φέρετρο τοποθετήθηκε στον τάφο, ο βασιλιάς έριξε χώμα από γαλλικό έδαφος. Ως φόρο τιμής για τη συμμετοχή τους στον πόλεμο, είναι χαρακτηριστικό πως ο τάφος γέμισε με χώμα από τα γαλλικά πεδία μάχης, και το μάρμαρο της ταφόπλακας προήλθε από το Βέλγιο.
Το κενοτάφιο που στήθηκε, αποτελεί ένα εξαιρετικά συμβολικό εθνικό μνημείο, το οποίο ανεγέρθη προς τιμήν των 750.000 νεκρών Βρετανών στρατιωτών. Δείγμα της σπουδαιότητάς του είναι, πως πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι επισκέφτηκαν το μνημείο την πρώτη εβδομάδα για να αποτίνουν φόρο τιμής. Η σιδερένια επιγραφή γράφει «Ένας Βρετανός πολεμιστής που έπεσε στο Μεγάλο Πόλεμο για το βασιλιά και τη χώρα».
Σήμερα, το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη εξακολουθεί να επισκέπτεται από ανθρώπους από όλο τον κόσμο και αποτελεί ένα από τα πιο πολυσύχναστα μνημεία πολέμου παγκοσμίως. Όπως έγραψε ο Άγγλος ποιητής Λόρενς Μπίνιον, «Θα τους θυμόμαστε».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- McCartney, Helen B. «The First World War Soldier and His Contemporary Image in Britain» International Affairs (Royal Institute of International Affairs) 90, no. 2 (2014): 299-315.
- Holmes, Richard. «Tommy: The British Soldier on the Western Front 1914–1918», London, (2004).
