Της Αλεξάνδρας Ιωάννου,
Το Κοινοβούλιο της Δανίας με πλειοψηφία αποφάσισε την Πέμπτη, 3 Δεκεμβρίου 2020, να σταματήσουν σταδιακά οι έρευνες κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα, θέτοντας χρονικό όριο το έτος 2050. Παράλληλα, το Υπουργείο για το Κλίμα, την Ενέργεια και τις Υπηρεσίες κοινής ωφέλειας της χώρας ανακοίνωσε την απόφαση για την ακύρωση του πρόσφατου διαγωνισμού χορήγησης αδειών σε εταιρείες για έρευνα και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν τα πρώτα βήματα ενός ευρύτερου πολιτικού σχεδίου της Δανίας, για να καταστεί η χώρα κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.
Η Δανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μη κράτη-μέλη της ένωσης, όπως η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο παράγουν αισθητά μεγαλύτερες ποσότητες. Ήδη από την δεκαετία του 1970, η Δανία εκμεταλλεύεται τα ορυκτά κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας απολαμβάνοντας δισεκατομμύρια δολαρίων που της επιτρέπουν να χρηματοδοτεί ένα εξαιρετικά γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας. Οι 55 εξέδρες γεώτρησης, τοποθετημένες σε 20 εκτάσεις κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου φτάνουν περίπου σε ημερήσια παραγωγή τα 103.000 βαρέλια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Ενέργειας, το κόστος της απόφασης αυτής για τη Δανία θα ανέλθει σε 13 δισεκατομμύρια kroner και θα πλήξει 4.000 θέσεις εργασίας που εξαρτώνται από τον συγκεκριμένο τομέα, κυρίως στη δυτική ακτή της Δανίας.
Οι δραστηριότητες αναφορικά με τα ορυκτά καύσιμα στη Βόρεια Θάλασσα οδήγησαν την κυβέρνηση της Δανίας σε έντονο προβληματισμό, καταλήγοντας να συνιστούν το μείζον πολιτικό ζήτημα της χώρας. Ειδικότερα, το 2019, η χώρα συμφώνησε σε έναν ιδιαίτερα φιλόδοξο περιβαλλοντολογικό στόχο: τη μείωση των εκπομπών αερίων κατά 70% έως το 2030, εκπομπές που ευθύνονται για την έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Την ίδια στιγμή, η Δανία επιδιώκει να πετύχει κλιματική ουδετερότητα μέχρι το έτος 2050. Με την απόφαση περί διακοπής των εν λόγω δραστηριοτήτων, η κυβέρνηση της Δανίας στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα στους επικριτές της, που την κατηγορούσαν για αδράνεια και για έλλειψη πρωτοβουλιών που θα της επέτρεπαν να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της σχετικά με το κλίμα και το περιβάλλον.
Η κυβέρνηση της Δανίας έλαβε την απόφαση αυτή, όχι μόνο από την κριτική και την πίεση που άσκησαν πολιτικοί αντίπαλοι. Μεταξύ των επικριτών της, ήταν και η διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση Greenpeace. Μάλιστα, τέσσερις ακτιβιστές της Greenpeace της Δανίας, τον Αύγουστο του 2020, κατέλαβαν ειρηνικά την εξέδρα άντλησης πετρελαίου “Dan Bravo” με απαίτηση την άμεση απαγόρευση της περαιτέρω έρευνας πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα.
Επιπρόσθετα, αξίζει να σημειωθεί ότι οι οικονομικοί παράγοντες συνέβαλαν καθοριστικά στην λύση του διλήμματος που αντιμετώπιζε η κυβέρνηση της Δανίας. Αφενός, οι χαμηλές τιμές του αντλούμενου πετρελαίου σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος είχαν μειώσει αρκετά το ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγωνισμό χορήγησης αδειών, ενώ πολλές εταιρείες απέσυραν την συμμετοχή τους, όπως η γαλλική εταιρεία Total. Αφετέρου, ο νέος περιβαλλοντολογικός σχεδιασμός που προβλέπει την ανάπτυξη του τομέα της αιολικής ενέργειας και του τεχνολογικού κλάδου δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
Η συγκεκριμένη απόφαση της Δανίας είναι ένα ιστορικό ορόσημο της παγκόσμιας προσπάθειας για την προστασία του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Ο Δανός Υπουργός για το Κλίμα, Dan Jorgensen, τόνισε πως «Είμαστε ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως εκ τούτου, αυτή η απόφαση θα έχει απήχηση σε όλο τον κόσμο». Την υποστήριξή της εξέφρασε και η επικεφαλής της πολιτικής για το περιβάλλον και το κλίμα της Greenpeace της Δανίας, Helen Hagel, η οποία δήλωσε πως «η Δανία μπορεί να θεωρεί τον εαυτό της ως πράσινο πρωτοπόρο και να εμπνεύσει άλλες χώρες να τερματίσουν την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα που είναι καταστροφικά για το κλίμα», προσθέτοντας πως «πρόκειται για μια τεράστια νίκη για το κίνημα του κλίματος και για όλους τους ανθρώπους που έχουν ασκήσει πιέσεις για να συμβεί αυτό».
Συμπερασματικά, η Δανία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για τις υπόλοιπες χώρες χάρη στους φιλόδοξους περιβαλλοντολογικούς στόχους που θέτει και στον σχεδιασμό της αξιόλογης «πράσινης» ατζέντας σε διεθνή κλίμακα. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός, ότι στο πλαίσιο της υπογραφής της Συμφωνίας του Παρισίου το 2016, αρκετές κυβερνήσεις έχουν δεσμευτεί να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και ο στόχος της κυβέρνησης του Boris Johnson στο Ηνωμένο Βασίλειο για την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Βέβαια, το μέλλον από πολλούς επιστήμονες προβλέπεται δυσοίωνο, καθώς οι όποιες υποσχέσεις και δράσεις των κρατών δεν αρκούν, για να εγγυηθούν την αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- bbc.com, “Denmark set to end all new oil and gas exploration”, διαθέσιμο εδώ
- reuters.com, “Denmark to end oil and gas hunt in North Sea in 2050”, διαθέσιμο εδώ
- greenpeace.org, “Collection: North Sea Revolution Action in Denmark (Photos & Videos)”, διαθέσιμο εδώ
