Νησί Bunce: το σύμβολο του ξεχασμένου ρόλου της Σκωτίας στο εμπόριο Σκλάβων

Της Ευαγγελίας Παλαιολόγου,

Το νησί Bunce, ακριβώς έξω από την ακτή της Σιέρα Λεόνε στη δυτική Αφρική, αποτελεί σύμβολο του ξεχασμένου ρόλου της Σκωτίας στο εμπόριο σκλάβων του Ατλαντικού. Λίγοι άνθρωποι στη Σκωτία γνωρίζουν το νησί, αλλά κανείς στη Σιέρα Λεόνε δεν αγνοεί την ύπαρξή του. Βρίσκεται στην εθνική συνείδηση. Τον 18^ο και 19^ο αιώνα, δεκάδες χιλιάδες Αφρικανοί, πρόγονοι ανδρών και γυναικών που ζουν τώρα στην πρωτεύουσα της Freetown, κρατήθηκαν αιχμάλωτοι εκεί, κάτω από τρομερές συνθήκες από Σκωτσέζους, πριν αποσταλούν σε φυτείες στην Καραϊβική και την Αμερική.

Το νησί Bunce μετατράπηκε σε μια μικρή όαση για τους Σκωτσέζους που διατηρούσαν εκεί τους σκλάβους τους. Είχε μάλιστα το δικό του κάστρο, το οποίο μισθώθηκε από τον τοπικό βασιλιά. Ο βασιλιάς θα εμφανιζόταν μια φορά το χρόνο για να παραλάβει την προμήθειά του, ντυμένος με το παραδοσιακό κίλτ του (παραδοσιακή Σκωτσέζικη φούστα). Ο Isatu Smith, επικεφαλής των μουσείων και λειψάνων στη Σιέρρα Λεόνε, περιγράφει πως οι Σκωτσέζοι έφτιαξαν ακόμη και το δικό τους γήπεδο γκολφ στο νησί και έντυσαν τους σκλάβους τους με ταρτάν (είδος μάλλινου ρούχου με συγκεκριμένα χρώματα και λωρίδες, παραδοσιακό ένδυμα των Σκωτσέζικων φυλών), για να θυμούνται το σπίτι τους.

Οι Σκωτσέζοι που ήταν κάτοχοι σκλάβων, βρίσκονταν στο νησί Bunce από το 1728 έως το 1807. Εισήγαγαν πάγο από την Ευρώπη, για να διατηρούν το φαγητό και το κρασί δροσερά σε κελάρια και απολάμβαναν τις βόλτες τους σε έναν ιδιωτικό κήπο, λίγα μέτρα μακριά από φυλακές, όπου εκατοντάδες ανθρώπινα όντα κρατήθηκαν σαν βοοειδή πριν κάνουν τη θανατηφόρα διέλευση του Ατλαντικού. Περίπου το 50% των σκλάβων πέθαιναν στο ταξίδι. Ο Έρικ Γκράχαμ, ιστορικός της ναυτιλίας, λέει ότι νεκροί ρίχνονταν στη θάλασσα κάθε πρωί. «Όλα τα πλοία με σκλάβους ακολουθούνταν από καρχαρίες. Υπήρχε δείπνο κάθε μέρα για τους καρχαρίες».

Το εμπόριο σκλάβων του Ατλαντικού έφερε αγαθά από τη Βρετανία – δοχεία και τηγάνια, χάντρες, αλκοόλ, όπλα, μαχαίρια και υφάσματα, ως αντάλλαγμα σκλάβων. Αυτοί οι σκλάβοι πωλήθηκαν στη συνέχεια στην Αμερική. Τα αμερικανικά μετρητά χρησιμοποιήθηκαν για την αγορά καπνού, ζάχαρης, βαμβακιού, ρούμι και λουλακιού (ένα τροπικό φυτό της οικογένειας μπιζελιών, το οποίο παλαιότερα χρησιμοποιούνταν ως πηγή σκούρου μπλε χρώματος). Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Βρετανία. Ήταν ένα εμπόριο που μετέτρεπε τους απλούς εμπόρους σε εκατομμυριούχους.

Η Σκωτία του 18ου αιώνα, χτίστηκε επάνω στη δουλεία. Η εμπορική πόλη της Γλασκόβης δεν θα υπήρχε χωρίς τα χρήματα που χύνονταν στα ταμεία των εμπόρων καπνού και των βασιλιάδων του βαμβακιού, οι οποίοι τώρα έχουν ονόματα σε δρόμους της πόλης. Αυτοί οι άντρες έγιναν περισσότερο πλούσιοι και από τα πιο τρελά τους όνειρα, λόγω των κερδών της δουλείας. Για τα ανθρώπινα όντα που αποτελούσαν αντικείμενο συναλλαγών ως σκλάβοι, η ίδια η ύπαρξη ήταν μια ζωντανή κόλαση. Ο βιασμός, ο φόνος, τα βασανιστήρια, η κακοποίηση, η ταπείνωση και η υποβάθμιση πέρα ​​από κάθε φαντασία, ήταν πράγματα της καθημερινής ζωής τους. Τουλάχιστον 12 εκατομμύρια σκλάβοι επέζησαν, για να αποσταλούν στον Ατλαντικό, με περίπου 3,5 εκατομμύρια να αγοράζονται και να πωλούνται από Βρετανούς, μεταξύ των οποίων οι Σκωτσέζοι ξεχώρισαν ως οι πιο αποτελεσματικοί και επιχειρηματικοί.

Η Celeste-Marie Bernier, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, λέει: «Η δουλεία αιμορραγεί σε κάθε κτίριο, σε κάθε τούβλο, σε κάθε πόλη σε όλη τη Σκωτία». Σύμφωνα με τον Hayman: «Η συμμετοχή της Σκωτίας στο εμπόριο σκλάβων είναι μια ιστορία δυσάρεστων γεγονότων αλήθειας σχετικά με το πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας και ίσως αυτός είναι ο λόγος που έχει ξεχαστεί. Οι Σκωτσέζοι ήταν ιδιοκτήτες φυτειών, ιδιοκτήτες σκλάβων, ιδιοκτήτες εμπορικών πλοίων. Τα κέρδη πυροδότησαν τη βιομηχανική ανάπτυξη της Σκωτίας και σε κάθε πόλη του έθνους μας θα βρείτε αστικά κτίρια και ιδιωτικά σπίτια χτισμένα από τα κέρδη της δουλείας, τούβλα βρεγμένα στο αίμα». Ο καθηγητής Sir Tom Devine, ο κορυφαίος ιστορικός του έθνους της Σκωτίας, υποστηρίζει ότι η κλίμακα της συμμετοχής της Σκωτίας στο εμπόριο σκλάβων, είναι πραγματικά πέρα από κάθε φαντασία. Πιστεύει ότι οι ιστορικοί έχουν ιερό καθήκον να πουν την αλήθεια γι ‘αυτό, όπως έχουν και αναφορικά με τον άλλο τρόμο, που είναι «το Ολοκαύτωμα».

Βιβλιογραφία

• The Herald, (2018, Νοέμβριος, 04) How slavery made the modern Scotland. Ανακτήθηκε από https://www.heraldscotland.com/news/17200038.how-slavery-made-the-modern-scotland/
• National Library of Scotland, Scotland and the slave trade. Ανακτήθηκε από https://www.nls.uk/collections/topics/slavery