14.6 C
Athens
Τρίτη, 5 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΟι Έλληνες βασιλείς της οικογένειας των Γκλύξμπουργκ, 1863-1974 (Μέρος Β’)

Οι Έλληνες βασιλείς της οικογένειας των Γκλύξμπουργκ, 1863-1974 (Μέρος Β’)


Του Άγγελου Μεταλλίδη,

  • Αλέξανδρος Α΄ της Ελλάδας

Ανέβηκε στο θρόνο στις 12 Ιουνίου 1917, ύστερα από την απομάκρυνση του πατέρα του και του διαδόχου, πρίγκιπα Γεωργίου, από τις δυνάμεις της Αντάντ που είχαν καταλάβει τον Πειραιά και τον ισθμό της Κορίνθου και είχαν επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό στην Αθήνα, η οποία έζησε ημέρες πείνας, ενώ υπέστη και βομβαρδισμό. Η ανάληψη του Θρόνου ήταν συνταγματικό πραξικόπημα ουσιαστικά, διότι δεν ακολουθήθηκαν οι περί διαδοχής διατάξεις του συντάγματος. Αρχικά, ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε εκφράσει την προτίμησή του προς το νεότερο γιο του Κωνσταντίνο, τον ανήλικο τότε Παύλο και τον ορισμό Αντιβασιλέα. Όμως οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επέτρεψαν στον Κωνσταντίνο να επιλέξει ο ίδιος το διάδοχό του. Νυμφεύθηκε στις 12 Νοεμβρίου 1919 την Ασπασία Μάνου, κόρη του Συνταγματάρχη της Χωροφυλακής Πέτρου Μάνου. Ο Αλέξανδρος παρέμενε πιστός στον έκπτωτο πατέρα του και στην μυστική επικοινωνία που είχε με τους γονείς του παροτρυνόταν να συγκρουσθεί με το Βενιζέλο. Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του, η Ελλάδα πήρε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Απεβίωσε στις 12 Οκτωβρίου 1920 από σηψαιμία. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε μόλυνση, η οποία προκλήθηκε όταν ένας από τους δύο μακάκους Μπάρμπαρι-κατοικίδια, στο βασιλικό κτήμα Τατοΐου, τον δάγκωσε.

  • Γεώργιος Β΄ της Ελλάδας

Ήταν πρωτότοκος γιος του τότε πρίγκιπα διαδόχου και μετέπειτα Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄ και της πριγκίπισσας διαδόχου Σοφίας της Πρωσίας και Ελλάδας, αδελφής του Κάιζερ, Γουλιέλμου Β΄ της Γερμανίας. Ένα μήνα περίπου μετά τη γέννηση, σε περιορισμένο κύκλο προσκεκλημένων τελέστηκε στο παρεκκλήσιο της βασιλικής έπαυλης, από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, η βάπτιση του νέου πρίγκιπα όπου και έλαβε το όνομα Γεώργιος. Ανάδοχοί του ήταν, η μετέπειτα Βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας, Αλεξάνδρα, ο Αυτοκράτορας της Γερμανίας, ο Βασιλεύς της Δανίας, ο διάδοχος της Ρωσίας, εκπροσωπώντας τον Τσάρο, και οι αδελφοί του διαδόχου πρίγκιπες Γεώργιος και Νικόλαος. Ο πρίγκιπας Γεώργιος τέθηκε πρώτος στη σειρά διαδοχής για το θρόνο της Ελλάδος μετά τον πατέρα του. Υπηρέτησε στο πλευρό του πατέρα του ως υπασπιστής, ενώ την περίοδο της μεγάλης σύγκρουσης με το Βενιζέλο, αυτός και ο αδελφός του ακολουθήσαν τον πατέρα τους στην εξορία. Έπειτα, όμως, από την εκλογική ήττα του Βενιζέλου το 1920 επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, τον διαδέχτηκε στο θρόνο ως Βασιλεύς των Ελλήνων στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Μετά από ένα χρόνο, αναγκάστηκε από την Επαναστατική Κυβέρνηση να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Η επιστροφή του πραγματοποιήθηκε έντεκα ολόκληρα χρόνια αργότερα, έπειτα από δημοψήφισμα το 1935. Με την επιστροφή του στη χώρα, ο Γεώργιος μαζί με τον Ιωάννη Μεταξά έθεσαν τις βάσεις για να προετοιμαστεί η χώρα για τον πόλεμο που ήταν προφανές ότι ερχόταν. Όταν καταλήφθηκε και η Κρήτη από τους Γερμανούς έφυγαν για το Κάιρο. Όταν η Ελλάδα απελευθερώθηκε, υποχρεώθηκε να παραμείνει στο εξωτερικό και να δεχθεί την Αντιβασιλεία. Το 1946 τον κάλεσαν να αναλάβει ξανά το στέμμα ·όμως απεβίωσε μετά από λίγους μήνες. Στις 27 Φεβρουαρίου 1921 τελέστηκαν οι διπλοί γάμοι του Γεωργίου με την πριγκίπισσα της Ρουμανίας Ελισάβετ (1894-1956) και του πρίγκιπα διαδόχου της Ρουμανίας Καρόλου με την αδελφή του Γεωργίου, πριγκίπισσα Ελένη. Το ζευγάρι δεν απέκτησε παιδιά και τελικά χώρισε στις 6 Ιουλίου 1935 στην εξορία, λίγους μήνες πριν την επιστροφή του Γεωργίου στην Ελλάδα.

  • Παύλος Α΄ της Ελλάδας

Ο Βασιλεύς Παύλος ήταν το τέταρτο τέκνο των βασιλέων Κωνσταντίνου Α΄ και Σοφίας. Φοίτησε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και υπηρέτησε ως σημαιοφόρος στο καταδρομικό «Έλλη». Ακολούθησε τον πατέρα του στην εξορία το 1917 και επέστρεψε μαζί του από την Ελβετία στην Ελλάδα το 1920. Το 1923, λίγο πριν από την ανακήρυξη της αβασίλευτης δημοκρατίας στην Ελλάδα, έφυγε για το εξωτερικό μαζί με τον αδελφό του, Γεώργιο Β΄. Το 1935, με την παλινόρθωση της μοναρχίας, ξαναγύρισε στην Ελλάδα, ως διάδοχος του θρόνου. Στις 9 Ιανουαρίου 1938 παντρεύτηκε στην Αθήνα τη φιλόδοξη και δυναμική πριγκίπισσα του Αννόβερου Φρειδερίκη. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1946 επανήλθε στην Ελλάδα με τον άτεκνο αδελφό του Γεώργιο, μετά το θάνατο του οποίου, την 1η Απριλίου 1947, έγινε βασιλιάς. Από το φθινόπωρο του 1963 η υγεία του ήταν αρκετά κλονισμένη, ενώ κατά τις λιγοστές δημόσιες εμφανίσεις του παρουσιαζόταν εμφανώς καταβεβλημένος από την ασθένειά του (καρκίνος στομάχου). Στις 18 Φεβρουαρίου 1964 δόθηκε ανακοίνωση στον Τύπο ότι σημειώθηκε επιδείνωση του έλκους και ότι ο βασιλιάς έπρεπε να χειρουργηθεί, ενώ στην ίδια ανακοίνωση αναφερόταν ότι ο Κωνσταντίνος ανέλαβε καθήκοντα αντιβασιλέα. Ο Παύλος πέθανε το απόγευμα της 6ης Μαρτίου.

  • Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας

Γεννήθηκε το απόγευμα της 2ας Ιουνίου 1940 στα Ανάκτορα του Παλαιού Ψυχικού. Γονείς του ήταν ο Παύλος της Ελλάδας, αδελφός και διάδοχος του βασιλιά της Ελλάδας Γεωργίου Β΄, και η πριγκίπισσα της Ελλάδας, του Αννόβερου, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας Φρειδερίκη. Η οικογένειά του ακολούθησε την βασιλική οικογένεια, η οποία κατά τις παραμονές της ναζιστικής προέλασης στην Αθήνα, μαζί με την κυβέρνηση και την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, μέσω της Κρήτης κατέφυγαν στην Αίγυπτο. Επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1946 με την παλινόρθωση της μοναρχίας και την επιστροφή του βασιλιά Γεωργίου Β΄. Ένα χρόνο αργότερα, το 1947, μετά τον αιφνίδιο θάνατο του Γεωργίου Β΄, ο πατέρας του ανέβηκε στο θρόνο και ο Κωνσταντίνος ορίστηκε διάδοχος. Το 1958 αποφοίτησε από το Εθνικό Εκπαιδευτήριο Αναβρύτων, συνεχίζοντας διετή φοίτηση στα Σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 1960 εγγράφηκε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Στις 20 Φεβρουαρίου 1964 ο βασιλιάς Παύλος, εξαιτίας της επιδείνωσης της υγείας του, εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο μετέφερε τις εξουσίες του στο διάδοχο Κωνσταντίνο, ο οποίος γινόταν πλέον Αντιβασιλέας της Ελλάδας. Στις 6 Μαρτίου 1964 ο βασιλιάς Παύλος πέθανε από καρκίνο και τον διαδέχτηκε στο θρόνο ο 24χρονος Κωνσταντίνος, ως Βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος Β΄. Το 1973 με δημοψήφισμα καταργήθηκε η μοναρχία και κηρύχθηκε έκπτωτη η δυναστεία από τη Χούντα των Συνταγματαρχών. Με το Δημοψήφισμα του 1974 εξέπεσε οριστικά του αξιώματός του στην Ελλάδα, καθώς οι πολίτες επέλεξαν με ποσοστό 69,2% τη Αβασίλευτη Δημοκρατία ως μορφή του πολιτεύματος.


Βιβλιογραφία:

  • Χρήστος Ζαμπούνης, Η Βασιλική Οικογένεια της Ελλάδος, Εκδόσεις Φερενίκη, 1998
  • Βασιλική Δυναστεία, 1863 – 1973, εκδόσεις Μέτρον, 2007

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Άγγελος Μεταλλίδης
Άγγελος Μεταλλίδης
Είναι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσε στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.