24.8 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΣυνεντεύξειςΗ βουλευτής του Ποταμιού, Αντιγόνη Λυμπεράκη μιλάει στο offline post για την...

Η βουλευτής του Ποταμιού, Αντιγόνη Λυμπεράκη μιλάει στο offline post για την σχέση της με την αριστερά, το ευρύτερο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας και αναφέρεται σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα


Συνέντευξη στον Γεώργιο – Ερμή Μπουγιούρη,

Η Αντιγόνη Λυμπεράκη γεννήθηκε το 1959, ζει στο Παγκράτι, και είναι καθηγήτρια οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πάντειου Πανεπιστήμιου. Σπούδασε οικονομικά στην Αθήνα και οικονομική ανάπτυξη στο Σάσσεξ (στο Institute for Development Studies, IDS). Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, στο City University of New York και στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τα Φεμινιστικά Οικονομικά (IAFFE) και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της οργάνωσης Action Aid στην Ελλάδα, ενώ τα τελευταία χρόνια διετέλεσε μέλος της Solidarity Now.

Από τα μαθητικά της χρόνια ήταν οργανωμένη στην Αριστερά και συμμετείχε στην πρώτη Κεντρική Επιτροπή του Ενιαίου Συνασπισμού από το 1990 μέχρι το 1996. Κατέβηκε για πρώτη φορά ως υποψήφια σε κομματικό σχηματισμό στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012, με το κόμμα της Δράσης, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας. Μετά την παραίτηση του Στέφανου Μάνου από την ηγεσία της Δράσης, τον Ιούλιο του 2012, ανέλαβε την αντιπροεδρία του κόμματος.

Το 2014, η Αντιγόνη Λυμπεράκη αποχώρησε από τη Δράση και εντάχθηκε στο Ποτάμι, με το οποίο εξελέγη στην εκλογική περιφέρεια Β΄ Αθηνών στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Στις 11 Απριλίου 2019 έγινε ξανά βουλευτής, μετά την παραίτηση του Γιώργου Αμυρά από το βουλευτικό αξίωμα. Διαβάστε τις απαντήσεις της στον Γεώργιο-Ερμή Μπουγιούρη σχετικά με την Αριστερά, τον σεξισμό, την ενασχόλησή της με την πολιτική και το Ποτάμι.

  • Ξεκινήσατε από την Αριστερά. Περιγράψτε αυτήν την σχέση. Πώς και πότε έγινε το πέρασμά σας στον φιλελευθερισμό;

Στην δική μου την γενιά, όταν ήμασταν μαθητές και φοιτητές, η στροφή προς την Αριστερά ήταν περίπου αυτονόητη επειδή η Αριστερά τότε αντιπροσώπευε μια επιθυμία για ελευθερία, για βελτίωση των συνθηκών της ζωής και για ευκαιρίες. Αντιπροσώπευε τη λαχτάρα να σπάσει το καλούπι της συντήρησης στο οποίο είχαμε μεγαλώσει. Τότε, η κοινωνία ήταν κλειστή, το ίδιο και τα «μυαλά των ανθρώπων». Επομένως, εκείνη την περίοδο η Αριστερά ήταν που προσέφερε τον φρέσκο αέρα που ονομάζαμε «ελευθερία». Τώρα το ότι η Αριστερά αυτήν την ελευθερία την μετέτρεψε στη συνέχεια σε κρατισμό, απεμπολώντας το βασικό της χαρακτηριστικό, είναι κάτι που μου πήρε χρόνια για να το καταλάβω. Παρέμεινα στην Κεντρική Επιτροπή του Συνασπισμού μέχρι το 1996. Αφού αντιλήφθηκα πως για εμένα το πιο σημαντικό ήταν η αναζήτηση της ελευθερίας, ξεχώρισε ο δρόμος μου. Οδηγήθηκα έτσι στο φιλελευθερισμό μέσω της διαπίστωσης ότι η ελευθερία μπορεί να ενισχυθεί ουσιαστικά όταν θεμελιώνεται πάνω σε υποστηρικτική κοινωνική πολιτική. Η Αριστερά πάντοτε δίδασκε ότι η ελευθερία δεν μπορεί να εξαντλείται σε νομικά κείμενα, αλλά χρειάζεται ουσιαστικό οικονομικό περιεχόμενο. Για να εξασκεί κάποιος δικαιώματα, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να κάνει επιλογές. Στο σύγχρονο κόσμο, για να είναι κάποιος αριστερός, νομίζω πρέπει να είναι και φιλελεύθερος. Αλλά και αντιστρόφως.

  • Υπάρχει το φαινόμενο του pay gap στην Ελλάδα;

Ναι, υπάρχει. Υπάρχει στην Ελλάδα βαθύτερα από αλλού. Αυτό που θέλω να επισημάνω πάντως είναι ότι η ανισότητα των φύλων δεν βρίσκεται τόσο στους μισθούς όσων εργάζονται (χάσμα αμοιβών) αλλά εντοπίζεται στο ποσοστό εκείνων που δεν εργάζονται: δηλαδή το χάσμα στην απασχόληση. Εκτός αυτού, ακόμη μεγαλύτερο είναι το χάσμα φύλων στις συντάξεις, κάτι που ελάχιστοι το συζητούν. Συνεπώς έχουμε τρία χάσματα: στους μισθούς, στην απασχόληση και στις συντάξεις. Δεν είναι το στατιστικό χάσμα που μας ενοχλεί, αλλά αυτό που βρίσκεται πίσω από τις στατιστικές: το χάσμα στην ελευθερία, στην αυτενέργεια και στη δυνατότητα των γυναικών να ζουν τη ζωή τους όπως εκείνες θέλουν.

  • Παρατηρείται σεξισμός στην εργασία; Είναι στην ίδια ή σε καλύτερη κατάσταση από προηγούμενες δεκαετίες;

Το θέμα του σεξισμού στην εργασία στην Ελλάδα είναι κάτι σαν κοινό μυστικό. Όλες και όλοι το βλέπουμε, αλλά θεωρούμε συχνά πως αυτή είναι η κανονικότητα της κοινωνικής ζωής. Η έλλειψη στατιστικής καταγραφής δεν μπορεί να αποκρύψει μια διαχρονική πραγματικότητα: το βάρος του σεξισμού έρχεται από παλιά και η μορφή του μεταλλάσσεται. Στην τελευταία του μεταμόρφωση, ο σεξισμός υποστηρίζει ότι ο φεμινισμός είναι ξεπερασμένος διότι δεν υπάρχουν πλέον ανισότητες ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες. Άρα δεν συντρέχει λόγος καταγραφής ανισοτήτων ανάμεσα στα φύλα. Όμως, το ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου που δεν έχει αναπτύξει κίνημα #MeToo, δεν είναι απόδειξη πως δεν υπάρχει πρόβλημα. Το κίνημα αφορά γυναίκες που βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους και λένε «Και εγώ, και εγώ το έπαθα», όχι γενικά αλλά συγκεκριμένα. Είναι ένα θέμα πολιτικό και κοινωνικό, εκτός από προσωπικό. Στην Ισπανία, μια χώρα που πέρασε από Φρανκισμό, Δικτατορίες και Συντηρητισμό, το κίνημα #MeToo εκτινάχθηκε μετά από μια προκλητική δικαστική απόφαση που αφορούσε ομαδικό βιασμό. Όταν έρθει το κίνημα αυτό στην Ελλάδα, θα πιστοποιηθεί η ωρίμανση της κοινωνίας μας: από θεωρητική συζήτηση μεταξύ συνταγματολόγων θα μετατραπεί σε εργαλείο αλλαγής της ζωής μας -για την καθεμία και τον καθένα ξεχωριστά.

  • Είσθε ιδρυτικό μέλος της ActionAid Hellas. Θεωρείτε πως έχει καταπολεμηθεί η φτώχεια στην Ελλάδα; Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να αντιμετωπισθεί καλύτερα;

Εκτός της ActionAid Hellas είμαι και ιδρυτικό μέλος μιας μεγάλης ΜΚΟ που λέγεται SolidarityNow και ασχολείται με αναξιοπαθούντες και πρόσφυγες. Και οι δυο οργανώσεις καταπολεμούν νέες εκδοχές της φτώχειας, τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της χώρας μας. Αν και πολλοί μιλούν για φτώχεια, λίγοι ασχολούνται σοβαρά. Η κρίση άλλαξε ριζικά την ταυτότητα της φτώχειας στην Ελλάδα. Ενώ παλιά η φτώχεια επικεντρωνόταν στους ηλικιωμένους και αντιμετωπίζονταν με συντάξεις, τώρα πια χτυπάει την πόρτα νεότερων ανθρώπων και οικογενειών με παιδιά. Χτυπάει ανέργους ανεξαρτήτως φύλου, νέους και νέες, ολόκληρες οικογένειες. Τους χτυπάει με νέους τρόπους που απαιτούν νέες προσεγγίσεις κοινωνικής πολιτικής. Αυτό δεν απαιτεί απλώς μεγάλη κινητοποίηση δημόσιων πόρων όπως παλιά, αλλά απαιτεί έναν ουσιαστικό και ενεργό ρόλο για την Κοινωνία των Πολιτών. Η κοινωνική αλληλεγγύη δεν μπορεί να είναι μονοπώλιο του κράτους.

  • Από τις 11 Απριλίου, με την παραίτηση του κ. Αμυρά, αναλάβατε ξανά καθήκοντα βουλευτή. Πώς πιστεύετε πως θα μπορούσατε να συνεισφέρετε στην ελληνική πολιτική σκηνή έως ότου τις επόμενες εκλογές;

Μου κάνετε την ερώτηση την οποία έκανα και εγώ στον εαυτό μου όταν άνοιξα αυτή τη βουλευτική παρένθεση στη ζωή μου. Είναι μικρό το διάστημα στην πολιτική, όπως και στην ζωή, μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Η εμπειρία 2004-2009 απέδειξε ότι ο πολύς χρόνος δεν εξασφάλισε προστιθέμενη αξία -το αντίθετο μάλιστα. Μπορεί κανείς να πετύχει σε μια στιγμή ή σε μια μέρα κάτι που πραγματικά πιάνει τόπο. Άρα, μπαίνω στην Βουλή ξανά με την λογική πως υπάρχουν τρία τουλάχιστον πράγματα που μπορώ να κάνω. Το πρώτο ήδη το πέτυχα: να υπογραμμίσω ότι μπορεί να διαλύονται κοινοβουλευτικές ομάδες, όμως τα κόμματα δεν διαλύονται και το Ποτάμι ήρθε για να μείνει. Με την ορκωμοσία μου στην Βουλή αυξήθηκε η δύναμη του Ποταμιού κατά 33%. Δεύτερο, σε μια εποχή που η πολιτική αντιπαράθεση διολισθαίνει σε κραυγές και ακραίους χαρακτηρισμούς, θα επιδιώξω να μιλάω όπως θέλω εγώ: με ψυχραιμία, σοβαρότητα και ηρεμία. Με προσήλωση όχι στις ανάγκες της κομματικής μονομαχίας, αλλά του ορθού λόγου. Τρίτον, ακόμα και μια βουλευτής σε μικρό χρονικό διάστημα, μπορεί να θυμίσει ευαίσθητα θέματα που χάνονται μέσα σε διχαστικές αντιπαραθέσεις, όπως οι πρόσφυγες, οι ηλικιωμένοι και οι γυναίκες.

  • Κατά τι επικείμενες εκλογές είναι μεγάλη η πιθανότητα διπλασιασμού των ποσοστών ακροδεξιών-λαϊκιστικών κομμάτων. Θα μπορούσε ο φιλελεύθερος χώρος της Ευρώπης να αποσοβήσει την κατάσταση με συνεννόηση ακόμη και την ύστατη στιγμή;

Ο λαϊκισμός, το BREXIT, αλλά και ο Trump οδήγησαν την Ευρώπη στο χείλος του γκρεμού. Κοιτώντας το έρεβος μπροστά μας, πολλοί επιτέλους διέκριναν τη μεγάλη εικόνα. Πέρα από τις καθημερινές αμφισβητήσεις, η Ευρώπη είναι κάτι που μας είναι απαραίτητο. Μπροστά στον κίνδυνο να διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, το αίσθημα αυτοσυντήρησης οδηγεί ανθρώπους σαν τον Μακρόν να ηγηθούν μιας προσπάθειας ανασυγκρότησης και επανεφεύρεσης της Ευρώπης. Οι Ευρωεκλογές του Μαίου είναι η μεγάλη ευκαιρία για τους πολίτες της Ευρώπης από τη Φιλανδία ως την Κύπρο, και από την Ελλάδα ως την Πορτογαλία, να συνταχθούν με αυτή την προσπάθεια ανανέωσης. Η ιστορία πέρασε την «μπάλα» στα χέρια των ψηφοφόρων. Αυτοί, με τη σειρά τους, οφείλουν να ανταποκριθούν και να μην την πετάξουν έξω από το γήπεδο, ψηφίζοντας με κριτήρια εθνικής δημοσκόπησης. Αν ψηφίσουμε όλοι Ευρωπαϊκά, είμαι αισιόδοξη για την Ευρώπη.

  • Το Ποτάμι πορεύεται πλέον μόνο, μετά την αποχώρηση του από το Κίνημα Αλλαγής. Πιστεύετε ότι η όποιες αντεγκλήσεις υπήρξαν, ζημίωσαν το κόμμα; Και το ρωτάω αυτό διότι, κατά το πώς δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, το Ποτάμι βρίσκεται σε ένα τέλμα, από το οποίο δύσκολα κάποιο κόμμα μπορεί να ξεφύγει.

Είχαμε και εμείς το… ΚΙΝΑΛ-EXIT moment μας. Αν κρίνω εκ του αποτελέσματος, ήταν λάθος που μπήκαμε στο ΚΙΝΑΛ. Θεωρήσαμε εμείς στο Ποτάμι ότι δεν έπρεπε να βάλουμε εμπόδιο στην ανασύσταση του χώρου του Κέντρου. Η ένταξή μας στο ΚΙΝΑΛ, όμως, σηματοδότησε και δεύτερο λάθος: γυρίσαμε την πλάτη μας στην Ώρα των Αποφάσεων της Άννας Διαμαντοπούλου και του Γιώργου Φλωρίδη. Αυτό δεν το συζητάμε τόσο αλλά ήταν λάθος. Ήταν μια χρυσή ευκαιρία η οποία χάθηκε για την Ελλάδα. Στο ΚΙΝΑΛ αναγκαστήκαμε να δίνουμε μάχες παρασκηνίου και μηχανισμών. Πνιγόμασταν. Αντί να διαμορφώνουμε ιδέες και προτάσεις, βρεθήκαμε μπροστά στις ίδιες παλαιοκομματικές πρακτικές και νοοτροπίες που προσπαθούσαμε να ξορκίσουμε. Η φωνή του Κέντρου δεν είχε χώρο, δεν είχε ηχώ, δεν ακουγόταν. Η περιπέτεια της σύντομης σχέσης μας με το ΚΙΝΑΛ ήταν απ’ τα λάθη που μας κάνουν σοφότερους. Το Ποτάμι, μια αυτόνομη φωνή ου Κέντρου έχει ακόμη προοπτική. Έχουμε χρόνο να εκφράσουμε τις πραγματικές ανησυχίες των φιλελεύθερων πολιτών, οι οποίες συνθλίβονται μέσα στα πλαστά διλήμματα της τυφλής αντιπαράθεσης.

  • Ως Ακαδημαϊκός στα Οικονομικά, πως κρίνετε το φαινόμενο της ενεργούς απασχόλησης των συναδέλφων σας με τα κοινά;

Υπάρχουν πολλοί που ασχολούνται με την πολιτική όχι για να φέρουν την αλλαγή αλλά για να εμπλουτίσουν ιδιωτικές ή κομματικές επιδιώξεις -οι ακαδημαϊκοί δεν αποτελούν εξαίρεση. Ίσως μάλιστα ο εναγκαλισμός του κράτους με τα πανεπιστήμια δημιουργεί πειρασμούς… Οι γενικεύσεις, όμως, είναι λανθασμένες και επικίνδυνες. Υπάρχει και η θετική πλευρά. Το Πανεπιστήμιο υπάρχει για να εξυπηρετεί την κοινωνία. Άρα, η ενασχόληση των Πανεπιστημιακών με τα κοινά θα έπρεπε να θεωρείται φυσιολογική, ίσως μάλιστα και επιβεβλημένη. Αυτό ισχύει κυρίως για τις κοινωνικές επιστήμες, όπου η σχέση είναι αμφίδρομη. Η εμπλοκή των πανεπιστημιακών με την καθημερινή οικονομική διαχείριση εμπλουτίζει την επιστήμη που θα διδάξουν στη συνέχεια στους φοιτητές και στις φοιτήτριές τους. Άλλωστε είναι καλό να αναλαμβάνουν πολιτικό ρόλο άνθρωποι που έχουν υπηρετήσει και ένα επάγγελμα εκτός της πολιτικής: το θεωρώ σημάδι υγείας.


 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ