Της Μαρίας Ραβάνη,
Οι θερινοί μήνες —και όχι μόνο— πάντοτε έκρυβαν τον κίνδυνο της πυρκαγιάς. Ιδίως σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, όπου λόγω του κλίματος οι θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα υψηλές και με τα μέτρα πρόληψης και τον κρατικό μηχανισμό να είναι οριακά ανύπαρκτα. Παρά τις γνωστές αιτίες πίσω από κάθε πυρκαγιά (π.χ. εμπρησμός, ανθρώπινη «απροσεξία» κ.λπ.), αυτό που ίσως δεν αναφέρεται πολύ συχνά από τα ΜΜΕ είναι ο καταλυτικός ρόλος που μπορεί να παίξουν σε τέτοιες περιπτώσεις τα απορρίμματα, τα οποία μπορεί να βρίσκονται συγκεντρωμένα —παρατημένα από τους αρμόδιους κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο— σε κάδους ή σε χωματερές.
Η εικόνα κάδων γεμάτων από σκουπίδια ή μη περιφραγμένων οικοπέδων γεμάτων απορρίμματα, οικιακές συσκευές, στρώματα και ό,τι κρίνει «έξυπνο» να πετάξει κανείς σε έναν υπαίθριο χώρο, δίχως καμία απολύτως σχετική σήμανση συνήθως θυμίζει μία Ελλάδα παλαιότερων εποχών, ωστόσο παραμένει για πολλές περιοχές σύγχρονη πραγματικότητα. Ιδίως στην ύπαιθρο και στα νησιά, τα συστήματα διαχείρισης των σκουπιδιών φαίνεται συχνά να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες που έχει η τοπική κοινωνία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν δηλαδή ο τουριστικός πληθυσμός επισκέπτεται αυτά τα μέρη, αυξάνοντας τον αριθμό των κατοίκων. Και ενώ οι κύριες ευθύνες για τέτοια φαινόμενα βαραίνουν την ελληνική πολιτεία, η αδιαφορία των κοινοτήτων είναι εν τέλει αυτό που διαιωνίζει το πρόβλημα.
Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν νορμαλοποιήσει το να πετάνε τις σακούλες των σκουπιδιών τους δύο οικόπεδα πιο δίπλα, γιατί «έτσι κάνουν όλοι». Ακόμη περισσότεροι είναι εκείνοι που βγάζουν από το οικόπεδό τους τα σκουπίδια τους και τα παρατάνε σε κάποια άκρη του δρόμου (άρα σε δημόσιο χώρο), γιατί «κάποιος θα περάσει» και θα νοιαστεί —σαφώς περισσότερο από τους ίδιους— για να τα πάρει και να καθαρίσει η περιοχή. Και η συντριπτική πλειοψηφία είναι αυτοί που βλέπουν και δεν καταγγέλλουν στις αρμόδιες αρχές ούτε αυτούς που τα κάνουν όλα αυτά, αλλά ούτε και τον δήμο τους, που αφήνει τέτοιες καταστάσεις να εκτυλίσσονται δίχως να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.
Φέτος όπως και πέρυσι, οι πολίτες κλήθηκαν από την ελληνική πολιτεία να δηλώσουν «υπεύθυνα» ότι έχουν καθαρίσει τα οικόπεδά τους, ώστε σε περίπτωση πυρκαγιάς, να υπάρχει η νομική βάση για κυρώσεις. Μάλιστα, η μη δήλωση που αφορά τους καθαρισμούς των οικοπέδων εντός του χρονικού πλαισίου που είχε τεθεί από την κυβέρνηση έφερε και πρόστιμα, σε μία προσπάθεια να δείξει η ελληνική πολιτεία ότι παίρνει στα σοβαρά τον κίνδυνο πυρκαγιάς που ελλοχεύει κάθε καλοκαίρι. Ωστόσο, τι ακριβώς προβλέπει η πολιτεία για την καθαριότητα των δημόσιων χώρων; Διότι, οι πολίτες —αν και ομολογουμένως όχι όλοι— έκαναν αυτά που έπρεπε να κάνουν και καθάρισαν τα οικόπεδά τους. Όμως, οι κάδοι έξω από αυτά δεσπόζουν γεμάτοι και ξεχειλισμένοι, ιδίως στην ελληνική επαρχία καθώς και στα νησιά, ακόμη και σε περιοχές όπου και φέτος αντιμετώπισαν πυρκαγιές και καταστροφή.
Τα σκουπίδια λοιπόν —μαζί με το ανομολόγητα κακοσυντηρημένο δίκτυο γνωστού παρόχου ηλεκτρικού ρεύματος— αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους πυρκαγιάς και ας μην αναφέρεται συχνά. Παρόλα αυτά, αρκετοί δήμοι (και άρα κατά προέκταση η ελληνική πολιτεία) δεν έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μη συσσωρεύονται απορρίμματα ή να μη δημιουργούνται αυτοσχέδιες χωματερές—κάδοι. Η τοποθέτηση επιπρόσθετων κάδων, η τακτικότερη συγκομιδή των σκουπιδιών ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και φυσικά η σωστή ανακύκλωση των πεταμένων υλικών είναι απαραίτητα μέτρα που έπρεπε να είχαν ληφθεί 3 καλοκαίρια πρωτύτερα και δεκάδες πυρκαγιές νωρίτερα. Η μετακύλιση των ευθυνών στους πολίτες, εν τέλει, αν και είναι εύκολη «απάντηση στο πρόβλημα», δυστυχώς δεν φαίνεται να έχει αντίκρισμα. Και είναι τελικά ευθύνη όλων μας να απαιτούμε από τους δήμους και τις αρμόδιες αρχές την καθαριότητα που αρμόζει —σύμφωνα και με το ίδιο το κράτος— «σε ευρωπαϊκές δημοκρατίες του 2025 με ακμάζουσα οικονομία»….
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εικόνες ντροπής στο Πόρτο Ράφτη – Σκουπίδια παντού, alphatv.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σκουπίδια στο Ηράκλειο: Κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία έδειξαν οι έλεγχοι, antenna.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αυλώνα/ Το χωράφι με τα σκουπίδια καίγεται, τα σπίτια στη Σελένιτσα κινδυνεύουν, gazetaexpress.com, διαθέσιμο εδώ
