Tου Ελευθέριου Χονδρού,
Η οικονομία των ΗΠΑ περνά ξανά σε αχαρτογράφητα νερά. Παρά τις αρχικές προβλέψεις για σταθερή ανάκαμψη, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν εικόνα επιβράδυνσης και ανησυχητικών τάσεων. Ο όρος στασιμοπληθωρισμός, που παραπέμπει σε δύσκολες εποχές όπως η δεκαετία του 1970, αρχίζει να επιστρέφει στις οικονομικές αναλύσεις. Οι αγορές, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες παρακολουθούν με αβεβαιότητα τις εξελίξεις, προσπαθώντας να κατανοήσουν αν η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου οδεύει σε νέα κρίση ή απλώς σε μια προσωρινή κόπωση.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η ανάπτυξη της οικονομίας των ΗΠΑ έχει υποχωρήσει αισθητά. Το ΑΕΠ αυξήθηκε μόλις κατά 1,2% στο πρώτο εξάμηνο του 2025, ένα σημαντικό βήμα πίσω σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η εικόνα στην αγορά εργασίας: η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ήταν σχεδόν ανύπαρκτη για τρεις συνεχόμενους μήνες, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των απογοητευμένων ανέργων που εγκαταλείπουν την αναζήτηση. Η ανεργία μπορεί να μη φαίνεται άμεσα στα επίσημα ποσοστά, αλλά η υπο-απασχόληση και η ανασφάλεια αυξάνονται.
Παρά τις πιέσεις, η καταναλωτική δύναμη παραμένει ένα από τα λίγα στηρίγματα της αμερικανικής οικονομίας. Οι δαπάνες σε λιανεμπόριο και εστίαση αυξήθηκαν κατά 0,5% τον Ιούλιο, υπερβαίνοντας τις προσδοκίες. Οι οικονομολόγοι ερμηνεύουν αυτό το φαινόμενο ως «ανθεκτικότητα της μεσαίας τάξης», εν μέρει λόγω φορολογικών ελαφρύνσεων και της ανάκαμψης της χρηματιστηριακής αγοράς. Ωστόσο, πολλοί προειδοποιούν πως αυτή η σχετική ευρωστία του καταναλωτή δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον, ειδικά αν συνεχιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Ο όρος στασιμοπληθωρισμός περιγράφει την σπάνια και επικίνδυνη συνύπαρξη στασιμότητας στην ανάπτυξη με ταυτόχρονη αύξηση τιμών. Αυτό ακριβώς φοβούνται πολλοί αναλυτές σήμερα. Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ το 2025 παραμένει επίμονα στο 2,7%, με προοπτικές αύξησης τους επόμενους μήνες. Τα αγαθά εισαγωγής, όπως ο καφές και οι μπανάνες, έχουν ήδη ακριβύνει, επηρεάζοντας τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Ταυτόχρονα, ο δείκτης τιμών παραγωγού δείχνει αύξηση κόστους για τις επιχειρήσεις – σημάδι ότι οι τιμές λιανικής θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν.
Οι προγνώσεις είναι διχασμένες. Ορισμένοι οικονομολόγοι μιλούν για προσωρινή κόπωση και περιμένουν ανάκαμψη μέσω κατανάλωσης, ενώ άλλοι προειδοποιούν για σταδιακή διολίσθηση προς ύφεση. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις εμπορικές πολιτικές, την πορεία των επιτοκίων και την εξέλιξη του πληθωρισμού. Οι αγορές παραμένουν ευμετάβλητες, αν και μέχρι στιγμής δείχνουν αξιοσημείωτη σταθερότητα.
Η κατάσταση της οικονομίας των ΗΠΑ δεν επηρεάζει μόνο τους ίδιους τους Αμερικανούς. Ως κινητήριος δύναμη της παγκόσμιας αγοράς, οι εξελίξεις εκεί επηρεάζουν άμεσα το διεθνές εμπόριο, τις τιμές, και τελικά την καθημερινότητα όλων μας. Αν ο στασιμοπληθωρισμός επιβεβαιωθεί, θα ανοίξει ένας νέος κύκλος προκλήσεων – και για τις ΗΠΑ, και για την υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- The US economy is a puzzle but the pieces aren’t fitting together, BBC, διαθέσιμο εδώ
