Της Νάσιας Λάμπρου,
Η Χεζμπολάχ έχει αποδυναμωθεί σοβαρά μετά από τον 14μηνο πόλεμο με το Ισραήλ, ο οποίος έληξε τον περασμένο Νοέμβριο με συμφωνία κατάπαυσης του πυρός υπό την αιγίδα των ΗΠΑ. Πολλοί ηγετικοί της παράγοντες σκοτώθηκαν, χιλιάδες μαχητές της έχασαν τη ζωή τους και μεγάλο μέρος του οπλισμού της καταστράφηκε. O πρόεδρος του Λίβανου, έκανε έκκληση στη Χεζμπολάχ για αφοπλισμό δίχως όμως αποτέλεσμα. Πως συνδέεται όμως ο Λίβανος με αυτή την οργάνωση και γιατί οι μεταξύ τους σχέσεις έχουν φτάσει σε σημείο κρίσης;
Γεωγραφικά ο Λίβανος είναι μία χώρα που βρίσκεται στη Μέση Ανατολή ανάμεσα στη Συρία και το Ισραήλ. Πληθυσμιακά αποτελείται από πολλές θρησκευτικές ομάδες και συγκεκριμένα από Χριστιανούς, Σιίτες , Σουνίτες και Δρούζους. Η Χεζμπολάχ ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, με αφορμή την ισραηλινή εισβολή και κατοχή στο Νότιο Λίβανο, με στόχο την αντίσταση εναντίον του Ισραήλ και την προώθηση της ιρανικής επιρροής στη χώρα. Στην κυριολεξία σημαίνει «Κόμμα του Θεού» είναι μία σιιτική, πολιτική και παραστρατιωτική οργάνωση. Χρηματοδοτείται κυρίως από το Ιράν αλλά και την Συρία.
Το Ισραήλ θεωρεί το Ιράν τον μεγαλύτερο στρατηγικό του εχθρό και αντιμετωπίζει τη Χεζμπολάχ ως το βασικό παρακλάδι του Ιράν στον Λίβανο. Η Χεζμπολάχ αρνείται να παραδώσει τα όπλα της, υποστηρίζοντας ότι αποτελούν μέσο αντίστασης απέναντι στο Ισραήλ, ενώ κατηγορεί την κυβέρνηση του Λιβάνου ότι υποκύπτει σε ξένες, κυρίως ισραηλινές, πιέσεις. Η απόφαση για την μη παράδοση όπλων της παραστρατιωτικής οργάνωσης, οφείλεται στην παραμονή στρατού του Ισραήλ στους «πέντε λόφους», πέντε στρατηγικά φυλάκια κατά μήκος της μεθορίου, στο Λίβανο που προκαλεί καθημερινούς βομβαρδισμούς στην περιοχή. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, κατηγορεί τη Χεζμπολάχ ότι προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τη στρατιωτική της ισχύ. Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι οι «πέντε λόφοι» προσφέρουν στρατηγικό πλεονέκτημα και βρίσκονται απέναντι από κοινότητες στο βόρειο Ισραήλ, από τις οποίες εκτοπίστηκαν περίπου 60.000 Ισραηλινοί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Ο πρόεδρος της Χεζμπολάχ, Κασέμ Σουλεϊμανί , υποστήριξε ότι εάν το Ισραήλ συνεχίσει την επίθεση η οργάνωση θα απαντήσει αντίστοιχα. Επιπλέον, ο Κασέμ δήλωσε ότι για να πραγματοποιηθεί ο αφοπλισμός χρειάζεται η ομόφωνη στήριξη όλων των Λιβανέζων και όχι η κυβερνητική ψηφοφορία. Το ζήτημα της Χεζμπολάχ έχει προκαλέσει διχασμό στον λιβανέζικο λαό, καθώς κάποιοι πολίτες συμφωνούν με την πολιτική του, ενώ άλλοι επιθυμούν την πτώση του από την πολιτική εξουσία.
Η σύγκρουση Ισραήλ – Χεζμπολάχ ξέσπασε την επομένη της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα. Οι λιβανικές αρχές αναφέρουν πως στους 14 μήνες εχθροπραξιών σκοτώθηκαν τουλάχιστον 4.000 άνθρωποι χωρίς να προσδιορίζεται πόσοι ήταν στρατιώτες και πόσοι άμαχοι. Η σύγκρουση με το Ισραήλ αποδυνάμωσε σημαντικά την οργάνωση, που στηρίζεται από το Ιράν, αφήνοντας κενά στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της. Ο πόλεμος προκάλεσε περισσότερους από 4.000 θανάτους στον Λίβανο, εκτόπισε πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπους και προξένησε καταστροφές που, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, θα κοστίσουν 11 δισ. δολάρια για να αποκατασταθούν.
Στην απόφαση της λιβανέζικης κυβέρνησης σχετικά με τον αφοπλισμό της οργάνωσης έχουν συμβάλλει σημαντικά οι ΗΠΑ. Αυτή η προσπάθεια αποδυνάμωσης της Χεζμπολάχ από τις ΗΠΑ συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια χωρίς όμως κάποια επιτυχία. Ο πρόεδρος Trump όμως φαίνεται να ενισχύει σημαντικά την δράση του στον τομέα αυτό. «Η κυβέρνηση εφαρμόζει μια αμερικανο-ισραηλινή εντολή για τον τερματισμό της αντίστασης, ακόμη και αν αυτό οδηγήσει σε εμφύλιο πόλεμο και εσωτερικά προβλήματα», δήλωσε ο Κασέμ. «Η αντίσταση δεν θα καταθέσει τα όπλα της όσο συνεχίζεται η επιθετικότητα και η κατοχή και θα την πολεμήσουμε αν χρειαστεί αντιμετωπίζοντας αυτό το αμερικανο-ισραηλινό σχέδιο με κάθε κόστος», συνέχισε. Ο Κασέμ δεν δίστασε να αναφέρει, ότι εάν το Ισραήλ συνεχίσει την επιθετική πολιτική του θα κατευθυνθεί στην αμερικανική πρεσβεία με διαδηλώσεις με τη βοήθεια του κινήματος Αμάλ. Το κίνημα Αμάλ, είναι πιο κομματικό από τη Χεζμπολάχ, με έμφαση στην πολιτική συμμετοχή παρά στην ένοπλη δράση. Η σχέση του κινήματος αυτού με τη Χεζμπολάχ, βασίζεται σε συνεργασίες σε πολιτικό επίπεδο , αλλά έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Η Αμάλ είναι πιο «παραδοσιακή» και πολιτική, ενώ η Χεζμπολάχ δίνει μεγάλη έμφαση στον στρατιωτικό αγώνα.
Συμπερασματικά, η πολιτική σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ φαίνεται να «φουντώνει» με θύμα σε όλη την κατάσταση τον Λίβανο. Η επιρροή των ΗΠΑ στην πολιτική κατάσταση που επικρατεί στο Λίβανο θα είναι καθοριστική για την εσωτερική και την εξωτερική πολιτική του κράτους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Λίβανος: Σχέδιο της κυβέρνησης για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Η Χεζμπολάχ δεν παραδίδει τα όπλα – Σφοδρά πυρά κατά της κυβέρνησης του Λιβάνου, Lifο, διαθέσιμο εδώ
- Η Χεζμπολάχ κατηγορεί την κυβερνηση του Λιβάνου ότι παραδόθηκε στο Ισραήλ, Koha, διαθέσιμο εδώ
- What to know about Hezbollah, the powerful Iran-backed group on Israel’s border, CNN, διαθέσιμο εδώ
