Του Κωνσταντίνου Μεταξά,
Ο Χάιντς Γκαλίνσκι, γεννημένος το 1912 στο Μαρίενμπουργκ της Δυτικής Πρωσίας, έζησε στο Βερολίνο μετά την εκπαίδευσή του ως έμπορος υφασμάτων. Ο πατέρας του, τραυματίας πολέμου, πέθανε λίγο μετά τη σύλληψή του κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Η μητέρα του και η πρώτη του σύζυγος δολοφονήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Με τον αριθμό κρατουμένου 104412 τατουαρισμένο στο χέρι του, ο Γκαλίνσκι επέζησε από το Άουσβιτς και μετά την απελευθέρωσή του επέστρεψε στο Βερολίνο.
«Από το Άουσβιτς μεταφέρθηκα στο στρατόπεδο Ντόρα, από εκεί στο Μπέργκεν—Μπέλσεν. Στις 15 Απριλίου απελευθερώθηκα από το Μπέργκεν—Μπέλσεν και ξεκίνησα για το Βερολίνο· ήταν μια πολύ περιπετειώδης διαδρομή, καθώς εκείνη την περίοδο μετακινούνταν η γραμμή οριοθέτησης και βρέθηκα μέσα σε όλο αυτό το χάος. Κανείς δεν ήθελε να με πιστέψει, παρά το πιστοποιητικό που είχα λάβει κατά την αποφυλάκισή μου από το Μπέργκεν—Μπέλσεν, ότι ήμουν Εβραίος, οπότε η πορεία μου προς το Βερολίνο ήταν πολύ περιπετειώδης. Έφτασα στο Βερολίνο τον Ιούλιο. Δεν υπήρχε ακόμη οργανωμένη κοινότητα. Μαζί με μερικούς άλλους ξεκινήσαμε να την ξαναχτίσουμε. Υπήρχαν μόνο ερείπια. Έτσι αρχίσαμε να οργανώνουμε εβραϊκή δραστηριότητα ανά τομέα.
Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου στο στρατόπεδο συγκέντρωσης να αφιερώσω τη ζωή μου στην υπηρεσία της κοινότητας. Φυσικά, αυτό ήταν μια ψευδαίσθηση. Έδινα κουράγιο στον εαυτό μου για να ξεπεράσω τις δυσκολίες. Όταν είδα εδώ την κατάσταση, τη δυστυχία των λίγων επιζώντων, αποφάσισα να μείνω, παρόλο που δεν ήταν κάτι προβλέψιμο. Παντρεύτηκα το 1947 και είχαμε ήδη ορκιστεί να μεταναστεύσουμε, αλλά λόγω της πρόωρης γέννησης της κόρης μας, η μετανάστευση στις ΗΠΑ ματαιώθηκε.
Πάντα υποστήριζα ότι η Διάσκεψη του Βάνζεε δεν μπορούσε να είναι η τελευταία λέξη στη ζωή της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία. Γι’ αυτό συμμετείχα μαζί με άλλους στην ανασυγκρότηση της εβραϊκής κοινότητας του Βερολίνου. Ποτέ δεν ανήκα σε εκείνους που θεωρούσαν την κοινότητα ως κοινότητα εκκαθάρισης, αλλά στόχος μου ήταν να δώσω πίσω στους ανθρώπους που επέζησαν την πίστη σε μια αναγεννημένη, νέα ζωή. Έτσι ξεκινήσαμε ηθική και κοινωνική δράση. Αυτό ήταν το πρώτο μέλημα, και στη συνέχεια αρχίσαμε να δημιουργούμε θεσμούς για την αναβίωση της εβραϊκής ζωής εδώ.
Οι προοπτικές αναπτύχθηκαν με τον καιρό. Στην αρχή επρόκειτο για πολύ πρακτικά ζητήματα, όπως η επαναλειτουργία των συναγωγών: οδός Πεσταλότσι, οδός Γιοάχιμσταλερ, Φρένκελουφερ· η δομή της κοινότητας, οι πρώτες εκλογές για την αντιπροσωπευτική συνέλευση, το γηροκομείο στην Ιρανική οδό. Το Εβραϊκό Νοσοκομείο δεν μπορούσε πλέον να διατηρηθεί, οπότε αναγκαστήκαμε να το εγκαταλείψουμε.
Μέχρι το 1953 ήμασταν μια κοινότητα τόσο στο δυτικό όσο και στον ανατολικό τομέα της πόλης· ήμουν επίσης συμπρόεδρος της VVN. Αλλά η κατάσταση γινόταν όλο και πιο αφόρητη. Μας παρακολουθούσαν σε κάθε συνεδρίαση και η εβραϊκή ζωή, όπως την φανταζόμουν, δεν μπορούσε πλέον να πραγματοποιηθεί λόγω των μηχανισμών του SED. Έτσι, είχα ήδη προετοιμάσει τα πάντα για να δημιουργήσω στην οδό Γιοάχιμσταλερ μια πραγματικά εβραϊκή κοινότητα, κάτι που δεν ήταν πλέον δυνατό από την οδό Οράνιενμπουργκ. Έτσι, χωρίς μεταβατικό στάδιο, ήταν και πάλι δυνατή η εβραϊκή ζωή.
Σε εθνικό επίπεδο, Εβραίοι από τις διάφορες ζώνες συγκεντρώθηκαν στην Εργασιακή Ομάδα Εβραϊκών Κοινοτήτων στη Γερμανία. Αφού στελέχη της ομάδας, όπως ο Νόρμπερτ Βόλχαϊμ, μετανάστευσαν, ήμουν ουσιαστικά ένας από τους προάγγελους της ίδρυσης του Κεντρικού Συμβουλίου. Αντιμετωπίσαμε τεράστιες δυσκολίες, επειδή ο εβραϊκός κόσμος δεν ήθελε να κατανοήσει, όχι μόνο ότι Εβραίοι παρέμειναν εδώ, αλλά και ότι ξαναέχτισαν κοινότητες· αυτή η συζήτηση δεν θα σταματήσει ποτέ εντελώς, ακόμα κι αν σήμερα έχει κάπως ατονήσει. Στην αρχή μας απέφευγαν αρκετά. Δεν μας προσκαλούσαν σε συνέδρια διεθνών εβραϊκών οργανώσεων, όμως τελικά καταφέραμε να επιβληθούμε. Πιστεύω πως δεν υπήρξε άλλη εβραϊκή κοινότητα μετά τη Σοά που να δραστηριοποιήθηκε τόσο πολιτικά και να αγωνίστηκε τόσο ενεργά ενάντια στη λήθη και την αποσιώπηση όσο ο εβραϊσμός στη Γερμανία.»
Ο Γκαλίνσκι αφιερώθηκε, από το τέλος του πολέμου, στη φροντίδα των διωκόμενων από το ναζιστικό καθεστώς. Διορίστηκε αναπληρωτής διευθυντής του «Κύριου Τμήματος Νυρεμβέργης — Νομοθεσία» στον Δήμο του Βερολίνου. Μετά την ίδρυση της νέας του οικογένειας, συνέβαλε καθοριστικά στην ανασυγκρότηση της Εβραϊκής Κοινότητας του Βερολίνου. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Διευθυντηρίου του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων στη Γερμανία και, μετά τον θάνατο του Βέρντερ Νάχμαν το 1987, ανέλαβε την προεδρία του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Eckart C., Metzler G. Deutschland Nach 1945: Ein Lesebuch zur deutschen Geschichte von 1945 bis zur Gegenwart. Edited by Eckart Conze and Gabriele Metzler, Beck’sche CH Verlagsbuchhandlung Oscar Beck, 1997.
- Benz, Wolfgang and Hermann Graml, editors. Das Zwanzigste Jahrhundert II: Europa nach dem Zweiten Weltkrieg 1945—1982. 10th ed., FISCHER Taschenbuch, 1983.
- Kremer, Detlef. Literaturwissenschaft als Medientheorie. 1st ed., Aschendorff, 2004.
