Της Αναστασίας Δρόσου,
«Ο Άραβας συγγραφέας είναι εύκολο να δολοφονηθεί από την κυβέρνησή του υπό το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας». Αυτό ήταν το προφητικό tweet του σαουδάραβα ακτιβιστή Turki al-Jasser το 2014. Το περασμένο Σάββατο, ο Υπουργός Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε την εκτέλεση του ίδιου ακτιβιστή για εσχάτη προδοσία και για συνωμοσία εναντίον της ασφάλειας του Βασιλείου.
Μάλλον θα ήταν ειρωνικό να μιλήσουμε για «προφητεία» σε μία χώρα όπου η ελευθερία του λόγου καταπνίγεται με μαθηματική βεβαιότητα. Στη Riyadh, την περιοχή όπου εκτελέστηκε ο al-Jasser, είχε συγκληθεί λίγους μήνες νωρίτερα, το 2024, σύνοδος εκρποσώπων της Σαουδικής Αραβίας και εκπροσώπων της ΕΕ. Αν και διαπιστώθηκε βελτίωση στο ζήτημα της ισότητας των δύο φύλων, η Σαουδική Αραβία «κατακεραυνώθηκε» για σειρά παράνομων κρατήσεων πολιτών, αυθαίρετων συλλήψεων και εκτελέσεων, μετην αποκάλυψη υποθέσεων παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων να ανέρχονται σε εκατοντάδες.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, η Σαουδική Αραβία έχει καθιερώσει ειδικό ποινικό δικαστήριο για την κρίση υποθέσεων κατά της τρομοκρατίας, με τον όρο να αποτελεί φυσικά «ομπρέλα» για κάθε είδους αντικαθεστωτικές φωνές. Μάλιστα, ο νέος ποινικός κώδικας προέβλεψε νέες εγκλήματα παρεμφερή με τη συκοφαντική δυσφήμιση και την προσβολή της δικαστικής εξουσίας, γεγονός που επέτρεψε την έγερση αγωγών σχετιζόμενων κυρίως με διαδικτυακές δημοσιεύσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Χ.
Υπό αυτό ακριβώς το πρόσχημα διατάχθηκε ο αποκεφαλισμός με ξίφος του al-Jasser. Πρόκειται, μάλιστα, για την πρώτη δολοφονία ευρέως γνωστού δημοσιογράφου, μετά την εκτέλεση του Jamal Khashoggi το 2018, ενός ανταποκριτή της Washington Post, ο οποίος δολογονήθηκε από κρατικούς πράκτορες υπό τις εντολές του πρίγκιπα Mohammed bin Salman, το απολυταρχικό καθεστώς του οποίου ο δημοσιογράφος επέκρινε με παρρησία.
Η υπόθεση του al-Jasser έρχεται να επιβεβαιώσει τη μηδενική ανοχή της Σαουδικής Αραβίας στον ελεύθερο λόγο, όταν αυτός έρχεται να στηλιτεύσει την ανελευθερία του πολιτικού καθεστώτος. Αφού εντοπίστηκε από τις αρχές ως κάτοχος ενός λογαριασμού στο Twitter που αποκάλυπτε και επέκρινε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις σαουδαραβικές αρχές, ενώ ταυτόχρονα είχε ευθέως κατηγορήσει τη βασιλική οικογένεια για διαφθορά, συνελήφθη και κρατείτο αυθαίρετα στη φυλακή από το 2018. Ταυτόχρονα, εργαζόταν δημόσια ως δημοσιογράφος για το blog The Saudi Scene, το οποίο συχνά αφιέρωνε δημοσιεύματα στα δικαιώματα των γυναικών ή τις παραβάσεις του διεθνούς δικαίου στην Παλαιστίνη.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του CBS News, ο al-Jasser υποβλήθηκε σε βασανιστήρια. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι υποβλήθηκε σε στέρηση ύπνου, σε ηλεκτροσόκ και σωματικές βλάβες, ενώ τα όργανα της αστυνομίας έσπασαν επίτηδες το χέρι του και συνέθλιψαν τα δαχτυλά του. Μία συμβολική πράξη, που θα του στερούσε τη δυνατότητα να γράφει, εκφράζεται δημόσια, να στηλιτεύει.
Στη Σαουδική Αραβία, ενώσεις υπέρ της δημοκρατίας μιλούν για εργαλειοποίηση του δικαστικού συστήματος από τους κυβερνώντες, για την αποποίηση κάθε πολιτικής ευθύνης, σε ξεκάθαρες υποθέσεις κρατικών δολοφονιών. Μπορεί τα δάχτυλα του κάθε al-Jasser, να έχουν πλέον κοπεί, ωστόσο οι φωνές ενάντια στην ανελευθερία εξακολουθούν να βουίζουν στα αφτιά των σαουδαράβων, αμαυρώνοντας τη διεθνή εικόνα της χώρας και αποκεφαλίζοντας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το ταλέντο των καλύτερών της δημοσιογράφων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
A Saudi journalist tweeted against the government – and was executed for ‘high treason’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Saudi Arabia 2024, Amnesty International, διαθέσιμο εδώ
