Του Δημήτρη Ανδριανόπουλου,
Ο Μάϊος ξεκίνησε με εξαγγελίες για αλλαγές στον τομέα της παιδείας. Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές είναι η καθιέρωση της κοινωνικής εργασίας αντί της αποβολής για την αντιμετώπιση παραβατικών μαθητών/τριών. Ειδικότερα, η κυρία Αρτινοπούλου, Πρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, παρουσίασε την Εθνική Στρατηγική κατά της Βίας και Παραβατικότητας των Ανηλίκων ενώπιον του Πρωθυπουργού.
Σήμερα για να αντιμετωπιστούν παραβατικές συμπεριφορές εντός των σχολείων εφαρμόζονται 8 είδη ποινών. Η προφορική παρατήρηση, η επίπληξη, η ωριαία απομάκρυνση, η αποβολή από τα μαθήματα μέχρι 3 ημέρες, η αποβολή από τα μαθήματα μέχρι 5 ημέρες, ο αποκλεισμός από κάθε είδους δράσεις που οργανώνονται από το σχολείο, η αλλαγή τμήματος και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Αυτά τα μέτρα δεν εφαρμόζονται για κάθε περιστατικό αλλά μόνο εάν κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή τους και λαμβάνονται από διαφορετικά άτομα. Δηλαδή, κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να κάνει προφορική παρατήρηση, επίπληξη και ωριαία απομάκρυνση, ο διευθυντής της σχολικής μονάδας έχει την δυνατότητα να προβεί σε προφορική παρατήρηση, επίπληξη, ωριαία απομάκρυνση, αποβολή από τα μαθήματα έως 3 ημέρες. Ο σύλλογος διδασκόντων έχει το δικαίωμα να προβεί σε προφορική παρατήρηση, επίπληξη, ωριαία απομάκρυνση, αποβολή από τα μαθήματα μέχρι 3 ημέρες, αποβολή από τα μαθήματα μέχρι 5 ημέρες, αποκλεισμό από κάθε είδους δράσεις που οργανώνονται από το σχολείο, αλλαγή σχολικού τμήματος και αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Οι ποινές αυτές έχουν ως αποτέλεσμα οι τιμωρημένοι μαθητές να στιγματίζονται και φυσικά να μην εκδηλώνουν την αναμενόμενη «σωστή» συμπεριφορά, αλλά να εξακολουθούν να έχουν την ίδια αποκλίνουσα συμπεριφορά που είχαν και προηγουμένως. Ακόμη, η απομόνωση του μαθητή από το σχολείο ενισχύει το αίσθημα απόρριψης και περιθωριοποίησης.
Έτσι, προκειμένου να ενισχυθεί η ευθύνη των πράξεων και να αναγνωρίζεται η ανεπιθύμητη συμπεριφορά των μαθητών, καλλιεργώντας παράλληλα την ενσυναίσθηση προτάθηκε η εφαρμογή της κοινωνικής εργασίας ως το πλέον κατάλληλο παιδαγωγικό μέτρο πειθαρχίας. Βασικό σύνθημα της κυρίας Αρτινοπούλου είναι «Δίπλα στα παιδιά, απέναντι στη βία», το οποίο και ενσωματώνει όλες τις θετικές επιδράσεις του μέτρου. Κύριο χαρακτηριστικό της κοινωνικής εργασίας είναι η παραμονή των τιμωρημένων μαθητών εντός του σχολικού περιβάλλοντος, έχοντας έτσι τον έλεγχο της κατάστασης οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί, χωρίς να μπορούν οι μαθητές να βγουν εκτός σχολικού συγκροτήματος θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους ή ακόμα και επαναλαμβάνοντάς απρεπή συμπεριφορά. Όση ώρα βρίσκονται εντός του σχολείου θα προσφέρουν κοινωνική εργασία συμμετέχοντας υποχρεωτικά σε ενδοσχολικές δράσεις που προάγουν την κοινωνική ευθύνη, όπως είναι η υποστήριξη μαθητών μικρότερων τάξεων, η φροντίδα του σχολικού περιβάλλοντος, όπως είναι η περιποίηση του κήπου, το βάψιμο των τειχών, η βοήθεια στην καθαριότητα του χώρου. Με την εφαρμογή αυτού του μέτρου που ήδη εφαρμόζεται σε χώρες του εξωτερικού τα παιδιά δεν θα αποκλείονται από το σχολικό περιβάλλον αλλά θα είναι μέλη του. Σημαντική θεωρείται και η συμβολή των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών, οι οποίοι θα παρακολουθούν τους μαθητές κατά την εκτέλεση της κοινωνικής τους εργασίας, ώστε να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά τους και να τους καθοδηγήσουν μετέπειτα.
Πρόκειται για μία ολιστική στρατηγική, η οποία αντιμετωπίζει την παραβατικότητα των ανηλίκων όχι απλώς ως παραβίαση των κανόνων, αλλά ως ένα σύμπτωμα βαθύτερων κοινωνικών και ψυχολογικών αιτιών. Η εφαρμογή της εφόσον συνεπικουρείται από τη συμμετοχή και άλλων επιστημονικών φορέων, αναμένεται να είναι επιτυχής με θετικές επιδράσεις στην ψυχοσύνθεση των μαθητών/τριών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Τι σημαίνει «κοινωνική εργασία στο σχολείο» και γιατί προτείνεται αντί της αποβολής, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
