Της Μαρίας Κουλούρη,
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος άφησε πίσω του στο σύνολό του θάνατο, καταστροφή και αμέτρητα θύματα. Η μεγαλύτερη συμφορά του ήταν το Ολοκαύτωμα, με εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν βάναυσα τη ζωή τους και πολλούς από όσους επιβίωσαν να παλεύουν να επιβιώσουν ώστε να γυρίσουν στις πατρίδες τους. Η ανακωχή του Πρίμο Λέβι, που πρώτη φορά κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πατάκη, περιγράφει την περιπέτεια του συγγραφέα να επιστρέψει στην πατρίδα του, ύστερα από τη λήξη του πολέμου.
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Πρίμο Λέβι, γεννήθηκε στο Τορίνο το 1919, από οικογένεια εβραϊκής καταγωγής. Αποφοίτησε το 1941 με άριστα από το τμήμα χημείας του Πανεπιστημίου του Τορίνο, παρά τους περιορισμούς για τους Εβραίους που είχαν επιβληθεί στην Ιταλία το 1941. Στα έργα του Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος (1947) και Η ανακωχή (1963) περιγράφει τις αναμνήσεις του από την παραμονή και από την απελευθέρωσή του από το Άουσβιτς. Επίσης, είχε εκδώσει πολλά ποιήματα και μυθιστορήματα, ενώ έφυγε από τη ζωή το 1987, πέφτοντας από την εσωτερική σκάλα του σπιτιού του στο Τορίνο.
Όπως αναφέρθηκε και προλογικά, στο έργο παρουσιάζεται η περιπέτεια που έζησε ο Πρίμο Λέβι μέχρι να γυρίσει στην Ιταλία το 1945, έπειτα από την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τους Σοβιετικούς. Ο Λέβι είχε σπουδάσει χημεία στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο και εργαζόταν ως χημικός σε μια ελβετική φαρμακευτική εταιρεία στο Μιλάνο το 1942, όπου και ήρθε σε επαφή με μέλη αντιφασιστικών οργανώσεων. Η εβραϊκή καταγωγή του, αλλά και οι κοινωνικές του καταβολές οδήγησαν στη σύλληψή του τον Δεκέμβριο του 1943 και τον Φεβρουάριο του 1944 οδηγήθηκε από τους Γερμανούς στο στρατόπεδο Άουσβιτς ΙΙΙ, γνωστό και ως «Μπούνα»—Μόνοβιτς.
Τον Ιανουάριο του 1945 η σοβιετική επέλαση ανάγκασε τους Γερμανούς να αδειάσουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Λέβι, που νοσούσε με οστρακιά, οδηγήθηκε στο αναρρωτήριο, από όπου και έφυγε τον Φεβρουάριο του 1945 όταν αποθεραπεύτηκε. Από τότε κι έπειτα, επιβιβάστηκε σε ένα σοβιετικό κομβόι με άγνωστο προορισμό, ελπίζοντας να γυρίσει στην Ιταλία. Εκεί ο Λέβι γνώρισε πολλούς πρώην κρατούμενους, ανάμεσά τους κι ένας Έλληνας από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος έπασχε από κάποια απροσδιόριστη ασθένεια με πολύ υψηλό πυρετό. Μαζί επιβιβάστηκαν σε ένα τρένο και έφτασαν στο Κατοβίτσε, όπου και έμειναν για κάποιο διάστημα σε ένα άτυπο στρατόπεδο, στο οποίο ο Λέβι εργάστηκε ως πολύγλωσσος φαρμακοποιός. Όταν ο πόλεμος τελείωσε επίσημα στις 8 Μαΐου 1945, κανονίστηκε ο επαναπατρισμός των επιζησάντων μέσω Οδησσού. Μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι πολλών μηνών, διασχίζοντας πολλές χώρες, τον Οκτώβριο του 1945 έφτασε στην Ιταλία.
Η ανακωχή πρόκειται για ένα αξιοσημείωτο και άρτιο έργο, το οποίο διακρίνεται για τον βιωματικό του χαρακτήρα και το εξομολογητικό του ύφος. Οι ιστορικές πληροφορίες που παρέχει δεν παρουσιάζονται απλώς ως μια απλή παράθεση γεγονότων, αλλά με την ειλικρίνειά τους αγγίζουν κάθε αναγνώστη.
