Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Για ακόμη ένα καλοκαίρι, γινόμαστε μάρτυρες πυρκαγιών που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές, περιουσίες κι έχουν ένα τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και στο κλίμα. Η φυσική καταστροφή διά πυρός έχει καταστεί κάτι σαν θεσμός στη χώρα μας, με το κράτος να παρουσιάζεται ανίκανο να επιτελέσει τον ρόλο του.
Βασική αποστολή του νεωτερικού κράτους είναι η παροχή ασφάλειας στους πολίτες του. Για τον λόγο αυτό, οι τελευταίοι, έχουν παραχωρήσει σε αυτό, συγκεκριμένες εξουσίας, περιστέλλοντας, ως ένα βαθμό, τις προσωπικές τους ελευθερίες, κατά περίπτωση. Εν προκειμένω, διαπιστώνουμε ότι το κράτος αδυνατεί να προφυλάξει τους πολίτες του και το φυσικό περιβάλλον για το οποίο ευθύνεται, από φυσικές καταστροφές, που λαμβάνουν χώρα με σταθερή συχνότητα, σε συγκεκριμένη περίοδο κάθε έτους. Δεν πρόκειται, δηλαδή για ένα αιφνίδιο γεγονός που η έντασή του, ίσως υπερβεί τις όποιες επιχειρησιακές δυνατότητες ακόμη κι ενός άρτιου και αξιόπιστου κρατικού μηχανισμού.
Η συνεχιζόμενη αυτή ανεπάρκεια, συνεπάγεται, πολιτικές ευθύνες. Ο τρόπος σχεδιασμού της Πολιτικής Προστασίας, η χρηματοδότησή της, η στελέχωσή της, η υλικοτεχνική της υποδομή, προκύπτουν κατόπιν πολιτικών αποφάσεων, προφανώς κατόπιν και υπηρεσιακών εισηγήσεων. Ακόμη και η εκπαίδευση των πολιτών σχετικά με την αποτροπή και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών ανήκει στο πεδίο ευθύνης της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Από την ενημέρωση για τις δυσμενείς περιβαλλοντικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην εποχή μας, ως την καλλιέργεια υγιούς οικολογικής συνείδησης και την κτήση πρακτικών γνώσεων αναφορικά με την πρόληψη και την αποτροπή επικίνδυνων καταστάσεων, καθώς και την αυτοπροστασία.
Αντί όμως να προκύψει έμπρακτη ανάληψη της πολιτικής ευθύνης, τόσο διά της απομάκρυνσης αποτυχημένων ηγεσιών, όσο και διά της μεταρρύθμισης της Πολιτικής Προστασίας, προκρίνεται σταθερά η επικοινωνιακή διαχείριση. Κυβερνήσεις, χρεώνουν καταστροφές σε διαφόρους παράγοντες πλην των ιδίων. Από σχέδια σκοτεινών κέντρων για την αποσταθεροποίηση της χώρας, έως το κοινό έγκλημα κι από την ασυνειδησία μεμονωμένων ατόμων, ως την κλιματική αλλαγή και την εν γένει παντοδυναμίας της Φύσης. Αντιπολιτεύσεις κάνουν μικροπολιτική επί των καμένων. Μετά την τραγωδία στο Μάτι είναι σαφές ότι η κυβέρνηση της ΝΔ προσπαθεί, πάση θυσία, να αποφύγει μια καταστροφή η οποία θα προσφέρεται για συμψηφισμό ευθυνών κι εντυπώσεων με την εκατόμβη νεκρών που στιγμάτισε την κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Έτσι, προκρίνεται η εκκένωση κατοικημένων περιοχών, ακόμη κι όταν οι συνθήκες δεν το απαιτούν, καθώς και η αποτροπή πυροσβεστικών δυνάμεων να επιχειρούν υπό συνθήκες που κρίνονται επικίνδυνες.
Η γραμμή είναι «ας καούν τα πάντα, αρκεί να μην έχουμε νεκρούς». Βεβαίως, τα κίνητρα δεν είναι τόσο ευγενή. Προφανώς και η προστασία της ανθρώπινης ζωής αποτελεί προτεραιότητα έναντι αυτής των υλικών αγαθών, ακόμη και του φυσικού περιβάλλοντος. Πέρα τούτου, όμως, είναι επίσης γεγονός ότι το κράτος δεν δικαιούται να αποσύρεται από κάθε άλλη αποστολή της ούτε να στρεβλώνει τη χρήση των εργαλείων που διαθέτει. Το «112» είναι χρήσιμο όταν γίνεται ορθή χρήση του. Όταν ενεργοποιείται σε περιστάσεις που όντως η επικινδυνότητά τους το απαιτεί κι όταν λειτουργεί στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Ενδεχομένως, ο Δήμαρχος της Πάτρας να μην έπρεπε να τοποθετηθεί δημοσίως, κατά τον τρόπο που το έπραξε, αλλά είναι επίσης γεγονός ότι και κατάχρηση του «112» γίνεται και όντως έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου η αγνόηση της εντολής εκκένωσης απέβη σωτήρια για τις περιουσίες πολιτών. Ο γράφων, βρέθηκε στην Εύβοια, το 2021 κατόπιν των πυρκαγιών που υπέστη το πολύπαθο νησί. Άκουσε, κατοίκους χωριού να λένε ότι έσωσαν τα σπίτια τους, γιατί δεν συμμορφώθηκαν με την υπόδειξη για εκκένωση. Αφού απομακρύνθηκαν με ασφάλεια γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι, οι άντρες έμειναν πίσω και με ίδια μέσα (γεωργικά οχήματα μηχανήματα κ.λπ) αντιμετώπισαν τις φλόγες επιτυχώς. Είναι σαφές ότι πλέον τείνει το «112» τείνει να έχει την αντιμετώπιση του «Ψεύτη Βοσκού» του γνωστού, ομώνυμου παραμυθιού, κάτι το οποίο είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε τραγωδία…
Οι θεσμοί κάθε κράτους το χαρακτηρίζουν. Αν στην Ελλάδα έχουμε «καταφέρει» να ανάγουμε σε «θεσμό» τις καλοκαιρινές πυρκαγιές αποδεχόμαστε ότι το μέλλον μας προδιαγράφεται στο χρώμα του κάρβουνου… Ας αναλογιστούν, οι έχοντες την ευθύνη, έστω και τώρα, τη σοβαρότητα της κατάστασης κι ας πράξουν αναλόγως.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Δήμος Πατρέων σε Κεφαλογιάννη: «Ήσασταν απόντες — Η κυβέρνηση έχει εκφυλίσει το 112», skai.gr, διαθέσιμο εδώ
