Του Πέτρου Κλάδη,
Σε θερμό κλίμα και σε συνθήκες διπλωματικής σύμπνοιας πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Αυγούστου 2025 η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου, Badr Abdelatty, με τον Έλληνα ομόλογο του, Γιώργο Γεραπετρίτη, στην Αθήνα.
Πρόκειται για μια πρωτεύουσας σημασίας συνάντηση για τις ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις, ιδιαίτερα εφόσον οι τελευταίες διανύουν εσχάτως μια περίεργη φάση, με αφορμή την απόφαση που ελήφθη πριν από μερικούς μήνες να περιέλθει η ιδιοκτησία της μονής Σινά στην κυριότητα του Αιγυπτιακού κράτους. Οι δύο υπουργοί τόνισαν επανειλημμένως, ότι εκτός από συνεργάτες, είναι και στενοί φίλοι, ενώ αμφότεροι μίλησαν για την ιστορική φιλία και συνεργασία που συνδέει την Ελλάδα με την Αίγυπτο. Άλλωστε, η εν λόγω συνάντηση συμπίπτει με την επέτειο πέντε ετών από την υπογραφή του Ελληνοαιγυπτιακού συμφώνου θαλάσσης σχετικά με τα δικαιώματα γεώτρησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μεσόγειο καθώς και τη δημιουργία ΑΟΖ.
Μεταξύ άλλων, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στην κοινή διακήρυξη που υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου τον Μάιο του 2025 και η οποία στερεώνει έτι περαιτέρω τις Ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις, ενώ επεσήμανε ότι η συνεργασία των δύο κρατών διέπεται από σταθερότητα. Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο Γιώργος Γεραπετρίτης μίλησε για την επιτακτική ανάγκη επίτευξης εκεχειρίας στη Γάζα καθώς και την ανάγκη της άνευ όρων απελευθέρωσης των Ισραηλινών ομήρων από τη Χαμάς. Στη συνέχεια, καταδίκασε τις επιθέσεις της Συρίας, ιδιαίτερα σε θρησκευτικούς χώρους, τόνισε την ανάγκη να αποκατασταθεί ο κοινοβουλευτισμός και η ομαλότητα στο πολιτικό σύστημα της χώρας, ενώ όσον αφορά την διαχείριση των αθρόων μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη, επικαλέστηκε την ανάγκη εφαρμογής του διεθνούς δικαίου της Θάλασσας. Τέλος, εξήρε την Αίγυπτο και προσωπικά τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών για τον διαμεσολαβητικό ρόλο που διαδραματίζει σε όσα συμβαίνουν στην ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Με τη σειρά του ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών μίλησε επίσης για τις ιστορικές σχέσεις που συνδέουν τις δύο χώρες, ενώ δήλωσε ότι ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο υπάρχει σύμπνοια και ταύτιση, τόσο σε περιφερειακά και διεθνή ζητήματα όσο και σε ζητήματα που άπτονται της διμερούς συνεργασίας. Μίλησε για την ανάγκη ορθής διαχείρισης της παράτυπης μετανάστευσης αλλά και για την αξιοποίηση της νόμιμης μετανάστευσης και ειδικότερα των Αιγυπτίων μεταναστών ως σταθερού και αξιόπιστου εργατικού δυναμικού για την Ελλάδα. Επίσης, αναφέρθηκε στη συνεργασία των δύο κρατών στον τομέα της ενέργειας και συγκεκριμένα στην ηλεκτρική διασύνδεση «GREGY», που θα αναβαθμίσει συνολικά την Ελλάδα και θα την μετατρέψει σε ενεργειακό κόμβο για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για το πρώτο εγχείρημα μεταφοράς καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας απευθείας από την Αίγυπτο και κατ’ επέκταση από την Αφρική προς την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδος.
Αναφορικά με την κατάσταση στη Γάζα, ο Αμπντελατί καταδίκασε απερίφραστα τις πράξεις του Ισραήλ χαρακτηρίζοντας τες ως πράξεις γενοκτονίας σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, ενώ κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να επέμβει άμεσα προκειμένου να εξευρεθεί άμεση λύση για το χρόνιο αυτό πρόβλημα.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεργασίες, αλλά και στη συνάντηση των δύο υπουργών διαδραμάτισε το ζήτημα του καθεστώτος της Ιεράς μονής Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά. Η πρόσφατη απόφαση της αιγυπτιακής πολιτείας να περιέλθει η ιδιοκτησία της μονής στην κυριότητα του αιγυπτιακού κράτους προκάλεσε θυελλώδεις αντιδράσεις στα πατριωτικά κόμματα και εν γένει στον Ελληνορθόδοξο κόσμο, ενώ ήγειρε σοβαρές ανησυχίες για τη διατήρηση των ισορροπιών στις Ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις. Ο Έλληνας υπουργός δήλωσε ότι η συζήτηση με τον Αιγύπτιο ομόλογο του αναφορικά με το ζήτημα ήταν εξαιρετικά παραγωγική, ότι συνιστά πρόθεση και των δύο κρατών η συνέχιση των λειτουργιών της ιεράς μονής, ενώ διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να διαταραχθεί και να προσβληθεί η ιερότητα του χώρου.
Από πλευράς του, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών εκπροσωπώντας τον πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Αμπντούλ Φατάχ αλ Σίσι, αναφέρθηκε στην ιερά μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά ως μια γέφυρα κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, δεσμεύτηκε χαρακτηριστικά ότι «κανείς δεν δύναται να αγγίξει την ιερά μονή του Σινά», ενώ χαρακτήρισε ανυπόστατες και αβάσιμες φήμες τις ανησυχίες σχετικά με το νομικό καθεστώς της Μονής. Τέλος, προανήγγειλε τη σύναψη μελλοντικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου αναφορικά με το καθεστώς του λατρευτικού αυτού χώρου.
Εν κατακλείδι, η πρόσφατη αυτή η συνάντηση των δύο υπουργών συμβολίζει τις διαχρονικές ισορροπίες που χαρακτηρίζουν τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, την πολυεπίπεδη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών και τη διατήρηση των ιστορικών τους δεσμών. Εντούτοις αναμένονται οι εξελίξεις όσον αφορά το θέμα της ιεράς μονής Σινά, ένα θέμα ιδιαίτερα ευαίσθητο λόγω της θρησκευτικής του υπόστασης, του οποίου η διευθέτηση δύσκολα μπορεί να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κοντά σε συμφωνία για τη Μονή Σινά: Τι συζήτησαν ο Γ. Γεραπετρίτης με τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Παζάρι» με την Αίγυπτο για ΑΟΖ και Σινά, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γ. Γεραπετρίτης: «Πυλώνες σταθερότητας Ελλάδα και Αίγυπτος» — Σύντομα συμφωνία για τη Μονή Σινά, λέει ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ, ertnews.gr, διαθέσιμο εδώ
