Της Μαρίας Σιούτα,
Μία από τις πιο εμβληματικές και πολυσυζητημένες ποινικές υποθέσεις της σύγχρονης εποχής και ταυτόχρονα ένα από τα πιο ηχηρά σκάνδαλα σε παγκόσμια κλίμακα, συνιστά η υπόθεση του Τζέφρεϊ Έπσταιν. Ο διαβόητος χρηματιστής, ο οποίος αξιοποιώντας τον πλούτο, την επιρροή και τις στενές του διασυνδέσεις με την αμερικανική πολιτική και ελίτ, διατηρούσε και διεύρυνε συστηματικά πίσω από κλειστές πόρτες ένα οργανωμένο και νοσηρό κύκλωμα κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης ευάλωτων νεαρών γυναικών και κοριτσιών. Υπόθεση-σύμβολο, η οποία αναδείχθηκε σε χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς η οικονομική και πολιτική ισχύς μετατρέπονται σε ασπίδα διαφθοράς κι ασυδοσίας, προστατεύοντας τον προνομιακό κι αδιαπέραστο κύκλο των ισχυρών από την απόδοση ευθυνών και τη δικαιοσύνη.
Ο Τζέφρεϊ Έπσταιν γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου του 1953 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, όπου και μεγάλωσε. Ήταν ταλαντούχος μαθητής κι αρίστευσε στα μαθηματικά, αποφοιτώντας από το λύκειο Λαφαγιέτ («Lafayette High School») το 1969, κι ακολουθώντας στη συνέχεια σπουδές στον τομέα των μαθηματικών, αρχικά στο πανεπιστήμιο «CooperUnion for the Advancement of Science and Art» και έπειτα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης («NYU»), όπου φοίτησε για τρία χρόνια, χωρίς όμως ποτέ να αποφοιτήσει. Παρά το γεγονός ότι δεν είχε πάρει κάποιο πτυχίο, το 1974 άρχισε να εργάζεται ως καθηγητής φυσικής και μαθηματικών σε ένα από τα πιο διακεκριμένα ιδιωτικά σχολεία του Μανχάταν, στη Σχολή Ντάλτον («Dalton School»). Κατά τη διάρκεια της θητείας του, φέρεται να είχε συμπεριφερθεί «απρεπώς», σύμφωνα με μαρτυρίες μαθητών. Φημολογείται ότι παρευρέθηκε σε πάρτι μαζί με τους ανήλικους μαθητές του, δείχνοντας ένα «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» για τις μαθήτριες του, χωρίς όμως ποτέ να υπάρξει εκείνη την περίοδο κάποια κατηγορία για σεξουαλική παρενόχληση ή κακοποίηση εναντίον του.
Το 1976, λήγει η θητεία του ως καθηγητής κι αρχίζει να εργάζεται στον χρηματοοικονομικό κλάδο, μετά από σύσταση του πατέρα ενός από τους μαθητές του, και συγκεκριμένα στην αμερικανική τράπεζα επενδύσεων και χρηματιστηριακή εταιρία «Bear Stearns Companies», μία από τις πιο επιφανείς στη WallStreet. Η ανέλιξή του στην εταιρία είναι ραγδαία, καθώς το 1980, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την πρόσληψή του, αναδεικνύεται συνέταιρος. Η επιτυχής πορεία του συνεχίζεται, με τον χρηματιστή να ιδρύει τη δική του εταιρία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και διαχείρισης κεφαλαίων αποκλειστικά για πελάτες με περιουσία που υπερβαίνει τα 1 δισεκατομμύρια δολάρια, την οποία μεταφέρει για φορολογικούς λόγους στις Αμερικανικές Παρθένες Νήσους. Συνεργάζεται με μεγιστάνες επιχειρηματίες της εποχής, μεταξύ των οποίων και ο δισεκατομμυριούχος έμπορος και μακροχρόνιος πελάτης του Leslie H. Wexner, ενώ διατηρεί κι ισχυρές διασυνδέσεις με άλλα πρόσωπα της πολιτικής κι επιχειρηματικής ελίτ, όπως ο Μπιλ Κλίντον και ο Ντόναλντ Τράμπ.
Ωστόσο, η μυστικότητα με την οποία φρόντισε να περιβάλλει την πελατεία και τις συναλλαγές του και οι περίπλοκες μέθοδοι που χρησιμοποίησε οδήγησαν στην ακριβή προέλευση του συνεχώς αυξανόμενου πλούτου του να παραμένει μέχρι και σήμερα ασαφής. Στην ασύλληπτη περιουσία του συγκαταλέγονταν ακίνητα όπως: δύο επαύλεις, στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης και στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα, ένα ράντσο στο Νέο Μεξικό καθώς και δύο ιδιωτικά νησιά στις Παρθένες Νήσους, όπου είχε μεταφέρει και την επιχειρηματική του δραστηριότητα, το Λιτλ Σεντ Τζέιμς («Little Saint James»)–το περιβόητο σε όλους «νησί του Έπσταιν»– καθώς και το Γκρέιτ Σεντ Τζέιμς («Great Saint James»). Τα ακίνητα αυτά, σχεδιασμένα ως πολυτελείς χώροι για αποκλειστικά πάρτι και εκδηλώσεις, με απόλυτη μυστικότητα, περιορισμένη πρόσβαση και χλιδή, προσέλκυσαν προσωπικότητες από όλο το φάσμα της πολιτικής, επιχειρηματικής και κοσμικής ελίτ, ενισχύοντας καθοριστικά την επιρροή και τις διασυνδέσεις του Έπσταιν. Παράλληλα όμως με τα πολυτελή δείπνα, τα πάρτι και τις συγκεντρώσεις για την εκλεκτή κοινωνία, στο παρασκήνιο τα ακίνητα του Έπσταιν λειτουργούσαν ως τα επίκεντρα των εγκληματικών του δραστηριοτήτων, όπου εκτυλίσσονταν παράνομες πράξεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης και εμπορίας ανηλίκων.
Το 2005, αποδίδονται για πρώτη φορά στον Έπσταιν κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης ενός 14χρονου κοριτσιού και συλλαμβάνεται στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα. Συγκεκριμένα, η θετή μητέρα του κοριτσιού κατηγόρησε τον Έπσταιν ότι αποπλάνησε την κόρη της, πληρώνοντας την 200 δολάρια για ένα «ερωτικό μασάζ». Το FBI αναλαμβάνει την διερεύνηση της υπόθεσης, και κατά τη διάρκεια της έρευνας προκύπτουν φερόμενες κατηγορίες από περισσότερα από 40 θύματα. Ωστόσο, το 2008, η υπόθεση κλείνει, με τον Έπσταιν να προχωρεί σε συμβιβασμό με τις δικαστικές αρχές και να ομολογεί την ενοχή του για δύο μόνο εγκλήματα, της μαστροπείας ανηλίκου και της γενετήσιας πράξης με ανήλικο επί πληρωμή. Η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν εξαιρετικά επιεικής, γεγονός που προκάλεσε έντονη κριτική και αντιδράσεις και κατέδειξε για ακόμα μια φορά την έκταση και την ένταση της ισχύος και της επιρροής, του, ικανής να διεισδύσει ακόμη και στο σύστημα της δικαιοσύνης. Συγκεκριμένα, του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 13 μηνών, με την πρόβλεψη ότι θα είχε τη δυνατότητα να περνάει 6 ημέρες της εβδομάδας στο γραφείο του στο Παλμ Μπιτς, αντί για το κελί του στη φυλακή. Ταυτόχρονα, η πλειονότητα των υπόλοιπων φερόμενων θυμάτων που τον κατηγόρησαν απέσυραν τις κατηγορίες, προχωρώντας σε εξωδικαστικό συμβιβασμό μαζί του.
Το 2018 ανακύπτουν ξανά κατηγορίες εναντίον του, μετά από έρευνα ενός δημοσιογράφου, ο οποίος ταυτοποίησε πάνω από 80 φερόμενα θύματα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης του Έπσταιν και των συνεργατών του. Συλλαμβάνεται στις 6 Ιουλίου του 2019, με σοβαρές κατηγορίες εναντίον του για λειτουργία κυκλώματος διακίνησης κι εμπορίας ανηλίκων κοριτσιών στη Φλόριντα και στη Νέα Υόρκη, και κρατείται σε προσωρινή φυλάκιση χωρίς τη δυνατότητα εγγύησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του κατηγορητηρίου, την περίοδο 2002 με 2005 Έπσταιν φέρεται να έχει προσελκύσει και να έχει σεξουαλικά εκμεταλλευτεί και κακοποιήσει δεκάδες ανήλικα κορίτσια. Συγκεκριμένα, προσέλκυε τις ανήλικες, με την πρόφαση να του παρέχουν ένα μασάζ ή άλλες υπηρεσίες έναντι χρηματικών πληρωμών και προσκαλώντας τες στα ακίνητα του στη Νέα Υόρκη ή στη Φλόριντα, όπου τις κακοποιούσε σεξουαλικά. Στο κύκλωμα φέρεται να ήταν μπλεγμένοι και πολλοί άλλοι, από εργαζόμενοι και συνεργάτες του μέχρι γνωστοί και φίλοι του, με πιο σημαντική συνεργό του τη πρώην σύντροφο και στενή του φίλη Γκίσλειν Μάξγουελ. Η Μάξγουελ λειτουργούσε ως «μαστροπός», στρατολογώντας τα νεαρά κορίτσια και προσελκύοντας τα στα ακίνητα του Έπσταιν. Επιπλέον, στο κατηγορητήριο αναφέρεται πως ο Έπσταιν και η Μάξγουελ επιστράτευαν τα ίδια τα ανήλικα κορίτσια που κακοποιούσαν να τους φέρουν κι άλλα κορίτσια, επεκτείνοντας έτσι ακόμη περισσότερα το κύκλωμα.
Στις 10 Αυγούστου 2019, ενώ περίμενε να δικαστεί, ο Έπσταιν βρέθηκε νεκρός στο κελί του σε φυλακή της Νέας Υόρκης. Ο ιατροδικαστής έκρινε το γεγονός ως αυτοκτονία, ωστόσο υπάρχουν μέχρι και σήμερα αμφιβολίες για τη φύση και τα γεγονότα που οδήγησαν στον θάνατο του. Η Μάξγουελ, από την άλλη, κρίθηκε ένοχη για τη στρατολόγηση νεαρών κοριτσιών και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια κάθειρξη από το δικαστήριο της Νέας Υόρκης.
Με τον θάνατο του το 2019 και όλες τις κατηγορίες εναντίον του να απορρίπτονται από το δικαστήριο, η υπόθεση του Τζέφρεϊ Έπσταιν παραμένει στην ιστορία ως ωμό παράδειγμα της ασυδοσίας και της ατιμωρησίας που συνοδεύουν τον πλούτο, τις ισχυρές διασυνδέσεις και το κοινωνικό κύρος. Ο Έπσταιν δεν ήρθε ποτέ πραγματικά αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη και με τις πλήρεις συνέπειες των πράξεων του, παρά τις αμέτρητες κατηγορίες και τα συντριπτικά αποδεικτικά στοιχεία. Η ιστορία του παραμένει σημαντική το 2025, με την πρόσφατη δήλωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τράμπ ότι «ποτέ δεν είχε το προνόμιο να επισκεφτεί το νησί του Έπσταιν» να ενισχύει την δημόσια απαίτηση για πραγματική απόδοση ευθυνών, λογοδοσία, διαφάνεια και ισονομία.
ΕΝΔΕΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Jeffrey Epstein, American financier and convicted sex offender, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Jeffrey Epstein: the rise and fall of teacher turned tycoon, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Jeffrey Epstein’s elite circle was huge. What do the documents show about his lifestyle and $580m fortune?, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Το επίσημο κατηγορητήριο του δικαστηρίου της Νέας Υόρκης εναντίον του Τζέφρεϊ Έπσταιν, διαθέσιμο εδώ
- What do we know about the Epstein files?, BBC News, διαθέσιμο εδώ
