Της Ιόλης Εγγλεζάκη,
Είναι η ζωή ένα άθροισμα στιγμών που εκτυλίσσονται μέσα σε όνειρο; Όσα συμβαίνουν ανήκουν στην πραγματικότητα; Είναι το πραγματικό υποκειμενικό; Η ταινία “Inception”, σε σκηνοθεσία Christopher Nolan, είναι μια ευκαιρία για στοχασμό γύρω από τη δομή των ονείρων, της πραγματικότητας, αλλά και των θολών ορίων μεταξύ των δυο. Η ταινία έχει φιλοσοφική δομή και κατάφερε να κερδίσει 4 βραβεία Όσκαρ. Πρωταγωνιστούν οι Leonardo Di Caprio, Michael Caine και Cillian Murphy.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το Inception είναι μια εντυπωσιακά δυσνόητη ταινία, πολύ πνευματώδης και ιδανική για όσους έχουν διάθεση να θέσουν και να απαντήσουν υπαρξιακά ερωτήματα. Η ταινία σε όλη της τη ροή μοιάζει να μπλέκει την ανατομία δυο διαστάσεων, της πραγματικότητας και των ονείρων. Θολώνει την έννοια του πραγματικού, με το όνειρο σε πολλές στιγμές να γίνεται αισθητό ως εικόνα ρεαλισμού.
Ο Dom Cobb είναι ένας κλέφτης, που δεν παίρνει όμως κάτι το υλικό, αλλά κάτι άυλο, κάτι που κρύβεται βαθιά μέσα στον νου• στην ιδιωτική μας άβυσσο. Εισβάλλει με την ομάδα του στα όνειρα με τη βοήθεια ειδικής τεχνολογίας και κλέβει τα μυστικά και τις πληροφορίες που χρειάζεται όσο το θύμα κοιμάται. Η δουλειά του είναι πρωτότυπη, αλλά και επικίνδυνα παραπλανητική. Μπορεί να πέσει θύμα της ίδιας του της τέχνης και να εγκλωβιστεί μέσα σε ένα όνειρο. Κι ενώ στη ζωή η συνείδηση και οι αισθήσεις είναι τα κριτήρια που μας βοηθούν να διαχωρίζουμε το πραγματικό από το ονειρικό, στην ταινία αλλάζουν οι νόμοι. Το πού βρίσκεται ο Cobb το δείχνει μια σβούρα, η διακριτική πυξίδα που κουβαλά μαζί του σε θολούς κόσμους. Μα μια τελευταία αποστολή μοιάζει να δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την κατάσταση, όταν ζητείται από τον Cobb και την ομάδα του, όχι να κλέψουν μια ιδέα, αλλά να τη «φυτέψουν».
Η μουσική της ταινίας, την οποία επιμελήθηκε ο Hans Zimmer, παίζει καθοριστικό ρόλο στο να δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα αγωνίας και μεγαλοπρέπειας σε όσα συμβαίνουν. Το χαρακτηριστικό “Time”, “A dream is collapsing”, μοιάζουν να έχουν αποτυπωθεί βαθιά μέσα μας ως τα ενθύμια ενός αφηγηματικού λαβυρίνθου.
Γενικά, ο Christopher Nolan έδειξε με το Inception μια καινούργια οδό, πολύ πρωτότυπη. Η ταινία γλυκοσβήνει με τέτοιον τρόπο που καταργεί τον αντικειμενισμό. Και ο θεατής δεν είναι πια αιχμάλωτος ενός συγκεκριμένου επιλόγου, αλλά έχει την ελευθερία να επιλέξει το τέλος που επιθυμεί, σαν να συμμετέχει και ο ίδιος στη δράση και να τη διαμορφώνει. Συνολικά, η ταινία μας καλεί να εξερευνήσουμε νοήματα που εκτείνονται πολύ πέρα από την πλοκή, όπως αυτό για το ποια είναι η αρχιτεκτονική της πραγματικότητας, αλλά κι αν είναι προτιμότερο να ζούμε σε μια δυσάρεστη αλήθεια ή σε μια καλλίμορφη ψευδαίσθηση. Κι αυτό το προαναφερθέν δίλημμα γίνεται ακόμη βαθύτερο στην τελευταία σκηνή: μήπως τελικά δεν έχει σημασία το πού είμαστε, αλλά το αν είμαστε ευτυχισμένοι εκεί;
Μερικές φορές νιώθουμε χαμένοι μέσα στο παρόν, να ζούμε κυκλωμένοι από αμφιβολίες για το τι από όσα βιώνουμε είναι τελικά αληθινό και τι όχι. Με ένα ερωτηματικό πάνω από το κεφάλι μας. Μπορεί για κάποιους η πραγματικότητα να είναι το αποτέλεσμα υποκειμενικών εντυπώσεων και για άλλους να είναι κάτι το συγκεκριμένο, μια αλήθεια αναλλοίωτη, ένα τοπίο με ίδια θέαση από τα μάτια όλων. Αλλά κάποιες φορές, ο νους προτιμά να αποφεύγει την αλήθεια και να αγκυροβολεί σε μια ψευδαίσθηση, για να συναντήσει εκεί την ευτυχία που δε μπόρεσε να βρει στην πραγματικότητα.
Σαν ο άνθρωπος να αναζητά παρηγοριά σε ένα απατηλό αφήγημα του νου, παρά στην ίδια τη ζωή. Ακόμη κι αν αυτό τον βρίσκει να ζει σε μια ψευδαίσθηση σε μορφή βελούδινης ανάμνησης, εκείνης που τόσο νοσταλγικά επισκεπτόμαστε και τη νιώθουμε να ζωντανεύει και να μοιάζει ορατή. Εκείνης που δείχνει πόσο απεγνωσμένα αναζητάμε αυτά που δεν είναι πια παρόντα. Που δείχνει πόσο επώδυνα βιώνουμε την απουσία του χθες, με το πνεύμα να βαφτίζει ευτυχία το ανύπαρκτο: μια χαρούμενη, σκονισμένη εικόνα που αρνείται να παραδοθεί στη λήθη. Όπως όμως κι αν βλέπει ο καθένας τη φύση του παρόντος, δεν παύει να νιώθει τη δροσιά των στιγμών, με τη ζωή να μοιάζει άλλοτε με ένα όμορφο ψέμα κι άλλοτε με μια οδυνηρή αλήθεια. Να ακροβατεί ανάμεσα σε αντιφάσεις, σε χρώματα ασύμβατα, σαν θλίψη που ζει στην ευτυχία, σαν ψέμα που κυοφορεί μέσα του αλήθεια. Και ίσως τελικά αυτό να είναι η αλήθεια: το πιο γλυκό από όλα τα ψέματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Inception, IMDb, διαθέσιμο εδώ
