Tου Δημήτρη Σιώκα,
Στις όχθες του ποταμού Λεχ, εκεί όπου η ομίχλη των βαυαρικών πεδιάδων συναντά το σκληρό φως της ιστορίας, γράφτηκε ένα από τα πιο δραματικά κεφάλαια του Μεσαίωνα. Η μάχη του Λεχφελντ, που διεξήχθη στις 10 Αυγούστου 955, δεν ήταν απλώς μια σύγκρουση στρατών· ήταν το σημείο καμπής που καθόρισε το μέλλον της Κεντρικής Ευρώπης, το τέλος μιας εποχής φόβου και η απαρχή μιας νέας αυτοκρατορικής αυτοπεποίθησης.
Η Ευρώπη του 10ου αιώνα ήταν μια ήπειρος ταραγμένη, όπου οι σκιές των επιδρομέων απλώνονταν βαριά πάνω από τα χωριά και τις πόλεις. Οι Μαγυάροι, λαός νομαδικός με καταγωγή από τις στήλες της Ανατολής, είχαν γίνει ο εφιάλτης της Δύσης. Από το 899, όταν πέρασαν τα Καρπάθια, οι επιδρομές τους σάρωναν τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, φτάνοντας ως τη Βουργουνδία και τη Βόρεια Ισπανία. Η φρίκη των επιδρομών τους, η ταχύτητα και η αγριότητα των ιππέων τους, είχαν καταστήσει τους Μαγυάρους σχεδόν μυθικούς στα μάτια των χριστιανικών λαών.
Το 955, οι Μαγυάροι, ενθαρρυμένοι από προηγούμενες επιτυχίες, εισέβαλαν ξανά στη Γερμανία. Ο στόχος τους ήταν διπλός: η λεηλασία και η επιβολή φόβου, αλλά και η διατήρηση της κυριαρχίας τους στην Κεντρική Ευρώπη. Ο Όθων Α΄, βασιλιάς της Γερμανίας και μετέπειτα ιδρυτής της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αντιλήφθηκε πως αυτή η εισβολή ήταν η ύστατη δοκιμασία της εξουσίας του. Συγκέντρωσε στρατό από τη Σαξονία, τη Βαυαρία, τη Σουηβία και τη Φραγκονία, ενώ στο πλευρό του στάθηκαν και οι Βοημοί και οι Λομβαρδοί.
Οι εξελίξεις που οδήγησαν στο Λεχφελντ υπήρξαν ραγδαίες. Την άνοιξη του 955, οι Μαγυάροι εκμεταλλεύτηκαν τις εσωτερικές αναταράξεις στη Γερμανία, ιδίως την κρίση στη Φραγκονία και στη Βαυαρία, και κινήθηκαν δυτικά σε ευρείες ληστρικές φάλαγγες. Πολιορκούν το Άουγκσμπουργκ από τις αρχές Αυγούστου, προσπαθώντας να κάμψουν τη φρουρά του επίσκοπου Ούλριχου, ενώ αποσπάσματα σαρώνουν τα πέριξ με πυρπολήσεις και αιχμαλωσίες. Ο Όθων Α’, αντιλαμβανόμενος ότι μια αποτυχία θα υπονόμευε το κύρος του και θα αναζωπύρωνε τις φυγόκεντρες τάσεις των δουκάτων, συγκαλεί εκστρατευτικό συμβούλιο στο Βούρτσμπουργκ και συγκεντρώνει μια διαδοχική δύναμη από Σάξονες, Φραγκονίους, Σουηβούς και Βαυαρούς, με διοικητές όπως ο Ερρίκος της Βαυαρίας και ο Μπρούνο της Λοθαρινγίας. Με πειθαρχημένες πορείες και ανιχνευτές που παρακολουθούν τις σωρευτικές κινήσεις του εχθρού, ο γερμανικός στρατός κατευθύνεται στον Λεχ, επιδιώκοντας να λύσει την πολιορκία και να επιβάλει αποφασιστική σύγκρουση σε έδαφος που περιορίζει τα ελιγμένα του ελαφρού ιππικού των Μαγυάρων. Έτσι, το θέατρο των επιχειρήσεων κλείνει γύρω από τα λιβάδια του ποταμού.
Η μάχη δόθηκε κοντά στο Άουγκσμπουργκ, σε μια τοποθεσία που ονομάστηκε Λεχφελντ, από τα λιβάδια του ποταμού Λεχ. Το πρωί της 10ης Αυγούστου, οι στρατοί παρατάχθηκαν αντικριστά. Οι Μαγυάροι, με τα ελαφρά ιππικά τους, επιχείρησαν να περικυκλώσουν τους Γερμανούς, χρησιμοποιώντας τακτικές που είχαν αποδειχθεί ακαταμάχητες για δεκαετίες. Όμως ο Όθων, με στρατηγική διορατικότητα, κράτησε τη φάλαγγα του πεζικού και το βαρύ ιππικό του σε εφεδρεία.
Η μάχη υπήρξε σκληρή και αιματηρή. Οι Μαγυάροι, αν και αρχικά επικράτησαν σε ορισμένα σημεία, δεν καταφέρνουν να διασπάσουν τις γραμμές του Όθωνα. Η αποφασιστική στιγμή ήρθε όταν το βαρύ ιππικό των Γερμανών αντιτέθηκε, διαλύοντας τις τάξεις των Μαγυάρων. Η καταδίωξη υπήρξε ανελέητη· χιλιάδες Μαγυάροι σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Οι ηγέτες τους, μεταξύ των οποίων και ο αρχηγός Bulcsú, υλοποιήθηκαν με τη διαταγή του Όθωνα.
Η νίκη στο Λεχφελντ δεν ήταν απλώς στρατιωτικός θρίαμβος. Έγινε το τέλος των μαγυαρικών επιδρομών στη Δύση. Η Ευρώπη αναστέναξε με ανακούφιση· οι πόλεις και τα μοναστήρια μπορούσαν πλέον να αναπνεύσουν ελεύθερα. Ο Όθων αναδείχθηκε ως ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Γερμανίας και, το 962, στέφθηκε αυτοκράτορας στη Ρώμη, ιδρύοντας την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η μάχη του Λεχφελντ, με το αίμα και τη δόξα της, σφράγισε το τέλος μιας εποχής φόβου και την αρχή μιας νέας τάξης στην Ευρώπη. Στις όχθες του Λεχ, η ιστορία άλλαξε ρου, και το φως της αυτοκρατορικής εξουσίας έλαμψε ξανά πάνω από τη Δύση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Δημήτριος Γ. Θαλασσινός (2017), 15 μεγάλες μάχες και ναυμαχίες, από το 718 μ.Χ. έως το 1797 μ.Χ., Αθήνα
- Charles R. Bowlus (2016), The Battle of Lechfeld and its Aftermath, August 955, The end of the age of Migrations in the Latin West, Routledge
