Της Νάσιας Λάμπρου,
Πρόσφατα η Γκρέτα Τούνμπεργκ έκανε κάποιες δηλώσεις σχετικά με την κατάσταση στην οποία βρίσκονται πρόσφυγες που βρέθηκαν σε ιταλικά εδάφη και που κρατούνται σε κέντρα επαναπατρισμού στην αλβανική κυβέρνηση. Η ιταλική κυβέρνηση έχει παραχωρήσει στην Αλβανία έναν χώρο, όπου κρατούνται εκατοντάδες άνθρωποι χωρίς άδεια παραμονής, κλείνοντάς τους σε εξαιρετικά απάνθρωπες συνθήκες, όπου αναγκάζονται να χάνουν ολόκληρες μέρες περιμένοντας. Εκατοντάδες άνθρωποι που κρατούνται σε αυτά τα κέντρα δεν έχουν ιδέα που βρίσκονται και πολλές φορές οδηγούνται σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Ακόμη, όπως φαίνεται πολλές από τις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν δεν έρχονται στην επιφάνεια καθώς δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στους δημοσιογράφους σε αυτές τις εγκαταστάσεις.
«Η εγκατάσταση αυτή διοικείται από μια ιδιωτική ιταλική εταιρεία που ονομάζεται Medihospes, η οποία κερδίζει άμεσα από τους ανθρώπους που κρατούνται εδώ», δήλωσαν οι ακτιβιστές. «Ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι σε αυτή την περίπτωση πρόκειται απλώς για ένα εργαστήριο, ενώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν υπόψη τους να ακολουθήσουν το ιταλικό παράδειγμα». «Ο καθαρά ρατσιστικός μύθος ότι εδώ υπάρχουν εγκληματίες που εκτίουν τις ποινές τους πρέπει να καταρριφθεί και δεν πρέπει να ξεγελαστούμε από αυτή την προπαγάνδα», συνέχισε η Γκρέτα Τούνμπεργκ. «Κανείς δεν είναι παράνομος, το δικαίωμα στην αναζήτηση ασύλου και το διεθνές δίκαιο πρέπει πάντα να γίνονται σεβαστά».
Τον Νοέμβριο του 2023, η κυβέρνηση Μελόνι υπέγραψε συμφωνία με τα Τίρανα, η οποία εγκρίθηκε οριστικά τον Φεβρουάριο του 2024, για την ανάθεση της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου των μεταναστών εκτός της ιταλικής επικράτειας, την κατασκευή κέντρων υποδοχής μεταναστών από χώρες που κρίνονται ασφαλείς από την Ιταλία και κέντρων επαναπατρισμού για όσους απορρίφθηκε το άσυλο. Όμως, το Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει εκφράσει έντονα τις αμφιβολίες του σχετικά με αυτή την απόφαση. Αυτό επειδή, θεωρεί ότι καταπατούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όπως αυτό του ασύλου, της υγείας κ.λπ. Έτσι, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αμφισβήτησε τη νομιμότητα της λίστας με τις «ασφαλείς χώρες» που χρησιμοποιεί η Ιταλία για να στέλνει μετανάστες στην Αλβανία και να επιταχύνει τη διεκπεραίωση των αιτήσεών τους για άσυλο. Η ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας είχε παρουσιάσει τη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο σε κέντρα κράτησης στην Αλβανία ως ακρογωνιαίο λίθο της προσέγγισής της στο μεταναστευτικό.
Αυτή η κίνηση της ιταλικής κυβέρνησης έχει αποτελέσει πρότυπο για κάποιες ευρωπαικές χώρες που θέλουν να απαλλαχθούν από το μεταναστευτικό πρόβλημα. Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, η Ιταλία επιταχύνει τις απορρίψεις ασύλου για υπηκόους που προέρχονται από χώρες που βρίσκονται σε μια λίστα «ασφαλών χωρών». Η λίστα αυτή βρίσκεται στην καρδιά του σχεδίου για κράτηση των μεταναστών στα κέντρα της Αλβανίας. Ανέφερε ότι η Ιταλία είναι ελεύθερη να αποφασίσει ποιες χώρες είναι «ασφαλείς». Προειδοποίησε ωστόσο, ότι ένας τέτοιος χαρακτηρισμός θα πρέπει να πληροί αυστηρά νομικά πρότυπα και να επιτρέπει στους αιτούντες και τα δικαστήρια να έχουν πρόσβαση και να αμφισβητούν τα υποστηρικτικά στοιχεία.
Στη δήλωσή του, το Δικαστήριο της ΕΕ ανέφερε ότι ένα δικαστήριο της Ρώμης είχε απευθυνθεί σε δικαστές της ΕΕ, επικαλούμενο την αδυναμία πρόσβασης σε τέτοιες πληροφορίες. Αυτό, είχε αποτέλεσμα να μη δύναται να «αμφισβητήσει και να επανεξετάσει τη νομιμότητα ενός τέτοιου τεκμηρίου ασφάλειας». Έτσι, κατέληξε ότι μια χώρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ασφαλής», εάν δεν προσφέρει επαρκή προστασία σε ολόκληρο τον πληθυσμό της. Με τη δήλωση αυτή, το Δικαστήριο της ΕΕ συμφώνησε επί της ουσίας με τους Ιταλούς δικαστές που είχαν θέσει το ζήτημα πέρυσι. Αυτό γεννά εύλογες απορίες καθώς με ποιο κριτήριο μπορεί μία χώρα να αποφασίζει για ένα σύνολο χιλιάδων μεταναστών και για τα βασικά τους δικαιώματα, ιδιαίτερα όταν τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μία σοβαρή καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις περισσότερες ευρωπαικές χώρες.
Φυσικά η ιταλική κυβέρνηση εξέφρασε την δυσαρέσκεια της και υπονόησε ότι με την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ το μεταναστευτικό αρχίζει να περιορίζεται πολιτικά σε εθνικό επίπεδο και όχι σε παγκόσμιο. Επομένως, η ιταλική κυβέρνηση θα έπρεπε να περιορίζεται σε πιο συλλογικά μέσα και όχι στην κράτηση μεταναστών σε υπάνθρωπες συνθήκες σε τρίτες χώρες. Το δικαίωμα για άσυλο πρέπει να αποτελεί πάντα αναπόσπαστη ελευθερία για κάθε πολίτη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Γκρέτα Τούνμπεργκ κατά των κέντρων μεταναστών της Ιταλίας στην Αλβανία: “Παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα (Ilaria Cicinelli), Euronews.com, διαθέσιμο εδώ
- Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε κατά της Ιταλίας για τα κέντρα κράτησης μεταναστών στην Αλβανία, In.gr, διαθέσιμο εδώ
