Της Αντωνίας Αποστόλου,
Τις τελευταίες μέρες πολύς λόγος γίνεται για τη νέα πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το νησί της Νάξου, αυτήν της λειψυδρίας. Με το καλοκαίρι να έχει μπει για τα καλά και οι θερμοκρασίες να ανεβαίνουν ολοένα και περισσότερο, το νερό… σπανίζει. Γεωτρήσεις στερεύουν, φράγματα χωρίς νερό καθώς και οι αφαλατώσεις έχουν εκτοξεύσει την τιμή του νερού —που δεν είναι πόσιμο— με τους κατοίκους να αναγκάζονται να αγοράζουν εμφιαλωμένο νερό για τις καθημερινές τους ανάγκες.
Επιπλέον, οι βλάβες στο υδροδοτικό σύστημα αφήνουν για ώρες τη Χώρα χωρίς νερό και σε ορισμένα χωριά οι κτηνοτρόφοι μαλώνουν με τους κατοίκους για το εάν από τις δεξαμενές που έρχονται θα πιούν νερό τα ζώα ή οι άνθρωποι…
Στην παρούσα κατάσταση, πολλοί καλλιεργητές πατάτας δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν δίνοντας τεράστια μάχη για να μην καταστραφεί η σοδειά. Όπως είναι γνωστό, η Νάξια πατάτα είναι προϊόν ΠΟΠ, καθιστώντας την με αυτόν τον τρόπο έναν πολύ σημαντικό πυλώνα για την οικονομία του εν λόγω νησιού. Με την καταστροφή αυτής, όχι μόνο θα ζημιωθεί η εγχώρια οικονομία αλλά επιβαρύνονται και οι ντόπιοι, μιας και πολλοί από εκείνους ζουν από την καλλιέργειά της.
Ακόμη, αυτή την περίοδο, τα ζώα πίνουν υφάλμυρο νερό, με αποτέλεσμα να αδυνατίζουν, να αρρωσταίνουν και να μην παράγουν. Η παραγωγή πατάτας από τους 6.000 τόνους έχει μειωθεί στους 1.500, με την ίδια μείωση να παρατηρείται και στα τυροκομικά ενώ η παραγωγή της τοπικής γραβιέρας έχει μειωθεί κατά 1.050 τόνους.
Η αμέλεια των αρχών να προβούν στα απαραίτητα έργα για να αντιμετωπιστεί αυτό το φαινόμενο κοστίζει πολύ ακριβά. Η λειψυδρία, η οποία απειλεί όλη τη χώρα είχε γίνει πολύ έντονη ήδη από το 2024 στα νησιά. Η κρίση αυτή δεν επηρεάζει μόνο άμεσα τους κατοίκους και τις παραγωγές και καλλιέργειες αλλά έχει κι έμμεσες συνέπειες με την τιμή του νερού να ανεβαίνει μαζί κι αυτή των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.

Η έλλειψη των βροχών τους τελευταίους μήνες έχει προκαλέσει σοβαρή έλλειψη στα αποθέματα του νερού, με τους επιφανειακούς ταμιευτήρες του δήμου να έχουν πολύ λίγα αποθέματα, δυσανάλογα με τις ανάγκες του νησιού. Το σχέδιο του Δήμου για εξασφάλιση νερού μέσω αφαλατώσεων κοστίζει πολύ, με τους πρώτους λογαριασμούς να φτάνουν στους κατοίκους μέσα σε λίγους μήνες.
Το κόστος του νερού το οποίο δεν είναι πόσιμο έχει ανεβεί, με την τιμή του να φτάνει σε μερικά χωριά στα 25 ευρώ για 150 κυβικά, ενώ σε κάποια άλλα έχει φτάσει στα 45 ακόμα και στα 85 ευρώ.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί πριν πολύ καιρό εάν, πριν σταματήσουν οι βροχές, είχε κτιστεί το φράγμα του Τσικαλαριού, το οποίο είχε δημοπρατηθεί το μακρινό 2009. Πολύ ωφέλιμο θα ήταν και η ταυτόχρονη τριτοβάθμια επεξεργασία που θα είχε ο βιολογικός καθαρισμός του Δήμου ώστε τα λύματα να μην καταλήγουν στη θάλασσα αλλά να εμπλουτίζουν τον υδροφόρο ορίζοντα.
Το Φλεβάρη του 2025 ο Δήμος της Νάξου πραγματοποίησε έναν διαγωνισμό με σκοπό την αναζήτηση ενός αναδόχου για την αφαλάτωση του νερού ώστε να μην «στερέψει» η ύδρευση του νερού, λαμβάνοντας ως δεδομένο του γεγονός ότι έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες πηγές εκμετάλλευσης φρέσκου νερού. Σύμφωνα με την δημοτική αρχή, η προμήθεια νερού αφαλάτωσης αποτελεί αναγκαία πηγή ύδρευσης μιας και, με τα σημερινά δεδομένα, τα επίπεδα νερού είναι σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.
Αυτό που ώθησε τον Δήμο να διεξάγει αυτόν τον διαγωνισμό είναι πως τον χειμώνα που μας πέρασε οι βροχοπτώσεις δεν κατάφεραν να καλύψουν τις ανάγκες του νησιού σε νερό ούτε να γεμίσουν τα φράγματα, καθιστώντας αυτά οριακά άδεια.
Η λειψυδρία στα νησιά είναι ένα σύνηθες φαινόμενο, με την Νάξο να παλεύει σχεδόν κάθε χρόνο για να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της για πόσιμο και φρέσκο νερό. Με την κλιματική αλλαγή να μεταβάλλει τα δεδομένα και με την τεχνολογία να τρέχει, η Πολιτεία οφείλει να βρει έναν τρόπο να διευκολύνει την πρόσβαση των κατοίκων και των ζώων σε πόσιμο νερό. Ειδάλλως εκτός από τα μαγιό μας και τα ρούχα μας, το επόμενο must για τις καλοκαιρινές διακοπές θα είναι να κουβαλάμε μαζί μας και πόσιμο νερό…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Λειψυδρία: Πόλεμος για το νερό σε χωριά της Νάξου- Έρχεται ακρίβεια και το τέλος της διάσημης πατάτας, mononews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Συναγερμός στη Νάξο για τη λειψυδρία: Πίνουν υφάλμυρο νερό τα κοπάδια, αρρωσταίνουν τα ζώα, dnews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νάξος: Πώς θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο λειψυδρίας ενόψει της τουριστικής περιόδου, cyclades24.gr, διαθέσιμο εδώ