Της Μαρίας Ραβάνη,
Πριν λίγες ημέρες, υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της αντίστοιχης Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (ΤΡΑΟ). Η σύμπραξη αυτή των δύο εταιρειών θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, γεωλογικές και γεωφυσικές έρευνες και δισδιάστατη σεισμολογική μελέτη σε τέσσερις περιοχές που βρίσκονται νότια της Κρήτης, προκαλώντας μία δικαιολογημένη αναστάτωση στους κύκλους της ελληνικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον χάρτη που δόθηκε στη δημοσιότητα, τα οικόπεδα στα οποία ουσιαστικά θα πραγματοποιηθούν οι έρευνες, φαίνεται πως ακολουθούν τη λογική της «μέσης γραμμής», δίχως κάποια καταφανή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην περιοχή από μεριάς των δύο χωρών.
Αν και σε πρώτη ανάγνωση δεν προκύπτει ζήτημα παραβίασης, η ελληνική πλευρά αναμένει τη δημοσιοποίηση των ακριβών συντεταγμένων, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι δεν προκύπτει κάποιο διπλωματικό πρόβλημα. Η συγκεκριμένη κίνηση πιθανολογείται ότι αποτελεί απάντηση της Τουρκίας και της Λιβύης στη συμφωνία της Ελλάδας με τη Chevron για αξιοποίηση των οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, που υπογράφηκε πριν κάποιο διάστημα και είχε προκαλέσει και τότε αναστάτωση στις διοικήσεις των δύο χωρών. Ωστόσο, η «σύγκρουση» που αφορά την περιοχή γύρω από την Κρήτη και τη δικαιοδοσία που έχει η εκάστοτε χώρα στα νερά αυτά είχε έρθει πάλι στο προσκήνιο το 2019, με την υπογραφή του αρχικού μνημονίου συνεργασίας Λιβύης και Τουρκίας, με το οποίο οι δύο χώρες δημιουργούσαν ουσιαστικά έναν σχηματισμό που θα λειτουργούσε ως αντίβαρο στα δικαιώματα της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, παρά τη φρενίτιδα της προετοιμασίας για τη σύσκεψη του ΝΑΤΟ, φαίνεται πως έχει στην ατζέντα του να τοποθετηθεί και για αυτό το ζήτημα. Σύμφωνα με διάφορες πηγές, σκοπεύει να ζητήσει και πάλι να τηρηθούν όσα είχαν συμφωνηθεί το 2019 και αφορούσαν το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο ουσιαστικά δεν αναγνωρίζεται από την Ε.Ε και άρα, δεν φέρει κάποια έννομη συνέπεια. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Χάγη «Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία». Πέρα από το μήνυμα προς τη Λιβύη, όλοι αναμένουν και τα αποτελέσματα της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο ομόλογό του, μέσα στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές πλαίσιο λόγω των νέων εντάσεων στην Ανατολή, τις κινήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και τις εγχώριες εντάσσεις που ο καθένας καλείται να κατευνάσει.
Η ελληνική ατζέντα για τις διεθνείς σχέσεις το επόμενο διάστημα περιλαμβάνει και την επίσκεψη του Γιώργου Γεραπετρίτη, υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, ώστε να γίνουν συζητήσεις με όλες τις πλευρές τόσο για το ζήτημα του τουρκολιβυκού μνημονίου, όσο και για το μεταναστευτικό, καθώς οι ροές μεταναστών που προέρχονται από τη Λιβύη παραμένουν φλέγον ζήτημα στην ευρωπαϊκή ατζέντα, με τις συνέπειες να τις επωμίζονται πέρα από τη χώρα μας και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, η Μάλτα κλπ. Μία τέτοια συνάντηση αποτελεί αδιαμφισβήτητο σημείο ενδιαφέροντος, καθώς θα μπορέσει όχι μόνο να κατευνάσει τα συμμετέχοντα μέρη, αφού θα γίνουν φανερές οι επιδιώξεις και τα μελλοντικά σχέδια του καθενός, αλλά θα «αναζωογονήσουν» και τον δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας — Τουρκίας — Λιβύης, σε μία περίοδο που επικρατεί ένα συγκρουσιακό πνεύμα και ένα, γενικότερα, αίσθημα καχυποψίας και αβεβαιότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σάρκα και οστά παίρνει ο εναγκαλισμός Τουρκίας — Λιβύης, Skai.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι γυρεύει η Λιβύη νότια της Κρήτης, Liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το «παιχνίδι» Τουρκίας — Λιβύης και οι έρευνες νοτίως της Κρήτης, CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
- Συναγερμός στην Αθήνα για τις κινήσεις της Λιβύης — Χαμηλές ταχύτητες για ελληνοτουρκικό ραντεβού κορυφής, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Αυτός είναι ο χάρτης των τουρκολιβυκών ερευνών — Φαίνεται πως κινούνται νότια της μέσης γραμμής των θαλάσσιων ελληνολιβυκών συνόρων, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
