Tης Βασιλικής Μιχαηλίδου,
Οι «γυναίκες της παρηγοριάς», “comfort women” στα αγγλικά, χαρακτηρίζουν τις γυναίκες με καταγωγή κυρίως από την Κίνα, τις Φιλιππίνες και την Κορέα, που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία από τον ιαπωνικό στρατό κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ο όρος «γυναίκες της παρηγοριάς» αποτελεί δημιουργία του ιαπωνικού στρατού, επομένως, θεωρείται από αρκετούς μελετητές και ακτιβιστές, περισσότερο ευφημιστικός, γιατί απαλύνει τη σκληρή πραγματικότητα της σεξουαλικής σκλαβιάς. Για αυτόν τον λόγο, σε πιο ακριβή ή σύγχρονα ιστορικά συμφραζόμενα, μπορεί να χρησιμοποιούνται και όροι όπως «σεξουαλικές σκλάβες», «στρατιωτικές σεξουαλικές σκλάβες» ή «θύματα πολεμικής σεξουαλικής δουλείας».
Η πλειοψηφία των γυναικών που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία ήταν από την Κορέα και την Κίνα, αν και πολλές γυναίκες από την Ιαπωνία, την Ταϊβάν, τις Φιλιππίνες, την Ινδονησία, τη Μαλαισία, το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη, το Ανατολικό Τιμόρ και τις Ανατολικές Ινδίες, καθώς και Ευρωπαίες γυναίκες σε ιαπωνικά κατεχόμενα εδάφη, εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλική δουλεία. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν ως προς τον αριθμό των εμπλεκόμενων θυμάτων, αλλά υπολογίζονται από 50.000 έως 200.000 γυναίκες, και αυτό περιλαμβάνει κορίτσια ηλικίας έως και 12 ετών.
Ιστορικό υπόβαθρο
Προς το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ειδικότερα με την έναρξη του Δευτέρου Σινο-Ιαπωνικού Πολέμου (1937), ο Ιαπωνικός Αυτοκρατορικός Στρατός εφάρμοσε και διατήρησε το σύστημα των «γυναικών της ανακούφισης». Το ότι ο ιαπωνικός στρατός δημιούργησε και έλεγχε το σύστημα αυτό, αποδεικνύεται σαφώς από τα επίσημα ιαπωνικά στρατιωτικά αρχεία και από προσωπικά απομνημονεύματα. Για παράδειγμα, μέσα από το ημερολόγιο του Okabe Naosaburō, ανώτερος αξιωματικός του επιτελείου της Αποστολικής Δύναμης της Σαγκάης, σημειώνονται πληροφορίες σχετικά με την εγκαθίδρυση ενός σταθμού ανακούφισης στην περιοχή της Σαγκάης το 1932:
«Πρόσφατα, οι στρατιώτες τριγυρνούσαν παντού ψάχνοντας για γυναίκες, και συχνά άκουγα άσεμνες ιστορίες [για τη συμπεριφορά τους]. Όσο οι συνθήκες είναι ειρηνικές και ο στρατός δεν εμπλέκεται σε μάχες, αυτά τα περιστατικά είναι δύσκολο να προληφθούν. Αντίθετα, πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι μπορούμε να παρέχουμε ενεργά εγκαταστάσεις.»
Προς το τέλος του πολέμου, ο στρατός χρησιμοποίησε την αστυνομία για να συλλέξει γυναίκες. Πολλά νεαρά κορίτσια απήχθησαν με τη βία. Έχουν διατηρηθεί μαρτυρίες γυναικών που υπήρξαν «γυναίκες παρηγοριάς», με τις οποίες φαίνεται η σκληρότητα και ωμότητα των στρατιωτών απέναντί τους. Σοκαριστική μαρτυρία αποτελεί αυτή της Yong Soo Lee. Μέσα από τα μάτια της, αποκαλύπτονται απάνθρωπα σκηνικά βιαιότητας και ανηθικότητας.
«Με είχαν ξεγυμνώσει από τα πάντα. Μου είχαν πάρει τα πάντα, τη νιότη μου, την αυτοεκτίμησή μου, την αξιοπρέπειά μου, την ελευθερία μου, τα υπάρχοντά μου και την οικογένειά μου.» – Yong Soo Lee
Για τις γυναίκες, η άρνηση να υπηρετήσουν σήμαινε άμεση τιμωρία και βασανιστήρια. Η Lee είπε ότι τα κορίτσια είχαν προειδοποιηθεί ότι αν προσπαθούσαν να δραπετεύσουν από τα όρια του σταθμού, θα σκοτώνονταν. Η Lee, δεν μπορούσε καν να σκεφτεί την απόδραση λόγω του φόβου που την κυριαρχούσε. Μια άλλη επιζήσασα από την Κορέα, προσπάθησε να δραπετεύσει μια φορά, αλλά την έπιασαν Ιάπωνες στρατιώτες και την μαχαίρωσαν στο χέρι και στο πόδι. Πολλές γυναίκες δέχτηκαν βία, βασανίστηκαν, δολοφονήθηκαν ή αυτοκτόνησαν σε σταθμό παρηγοριάς. Σε μια μαρτυρία αναφέρεται η φράση «Δεν ήταν ένας σταθμός άνεσης. Ήταν σφαγείο!»
Οι σταθμοί παρηγοριάς δημιουργήθηκαν σε κατακτημένους τόπους από τον ιαπωνικό στρατό. Ιδρύθηκαν πρώτα στη Σαγκάη το 1932, κατόπιν στην Ιαπωνία, τις Φιλιππίνες, την Ινδονησία, τη Μαλαισία, την Ταϊλάνδη, την Ανατολική Νέα Γουινέα, το Χονγκ Κονγκ, τη Γαλλική Ινδοκίνα και άλλες περιοχές. Ειδικότερα, οι σταθμοί παρηγοριάς χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά από τα στρατεύματα και τους αξιωματικούς.
Ο ιαπωνικός στρατός χρησιμοποίησε διάφορες δικαιολογίες για τη δημιουργία του συστήματος παρηγοριάς, για να ενισχύσει το ηθικό του στρατού, να ελέγξει τη συμπεριφορά των στρατιωτών, να περιορίσει τις σεξουαλικές ασθένειες μεταξύ των στρατευμάτων και να αποτρέψει τους βιασμούς από Ιάπωνες στρατιώτες σε δημόσιο χώρο, αποφεύγοντας έτσι την άνοδο της εχθρότητας μεταξύ των κατοίκων των κατεχόμενων περιοχών.
Το θέμα παραμένει μέχρι σήμερα ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο, τόσο σε ιστορικό, όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, ιδίως ανάμεσα στην Ιαπωνία και τις χώρες της Ανατολικής Ασίας. Η Ιαπωνία έχει κάνει μερικές επίσημες δηλώσεις απολογισμού, αλλά αρνείται την πλήρη κρατική ευθύνη. Διάφορες χώρες, ειδικά η Νότια Κορέα, συνεχίζουν να ζητούν επανόρθωση και πλήρη αναγνώριση μέχρι και σήμερα.
ENΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Οι γυναίκες της παρηγοριάς. Ο ιαπωνικός στρατός απήγαγε χιλιάδες κοπέλες για να «εξυπηρετούν» σεξουαλικά τους στρατιώτες, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
-
Teaching about the Comfort Women during World War II and the Use of Personal Stories of the Victims, asianstudies.org, διαθέσιμο εδώ
