Της Κατερίνας Μανάδη,
Όλα ξεκινάνε με μια απλή, καθημερινή συνήθεια. Το να ξύσουμε απαλά το κεφάλι μας δεν είναι τίποτα το καινούργιο. Γι’ αυτό και δεν ανησυχούμε στην αρχή, καθώς υπάρχουν πολυάριθμες αιτίες που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε αυτή την ανεπαίσθητη, αντανακλαστική σχεδόν κίνηση, όπως η αμηχανία, κάποιος ελαφρύς κνησμός ή ακόμη και η ανάγκη να συνταιριάξουμε τον θάμνο στον οποίο έχουν μεταμορφωθεί τα μαλλιά μας. Όταν, όμως, η ανάγκη αυτή μεταμορφώνεται σε μία σχεδόν επιτακτική μανία, προκειμένου να ανακουφίσουμε την ολοένα και εντονότερη αίσθηση του κνησμού που ταλανίζει το τριχωτό της κεφαλής μας, συνειδητοποιούμε ότι έχουμε πέσει και εμείς θύμα των αηδιαστικών εντόμων που παρασιτούν αδιακρίτως στο ανθρώπινο τριχωτό· δυστυχώς, έχουμε κολλήσει ψείρες.
Ο ορκισμένος αυτός εχθρός των παιδικών σταθμών, των δημοτικών σχολείων, των κατασκηνώσεων, των φυλακών και γενικότερα όλων των χώρων που εγγυώνται τον συγχρωτισμό πολλών ατόμων υπό συνθήκες αμφιβόλου ποιότητας υγιεινής σίγουρα δεν μας είναι ξένος· σε καμία, ωστόσο, περίπτωση δεν μας είναι ευχάριστη η μεταξύ μας συναναστροφή. Πάμε λοιπόν να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στον ανεπιθύμητο αυτόν επισκέπτη, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να διακόψουμε τη δυσάρεστη αυτή αρμένικη βίζιτα…
Καταρχάς, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι ψείρες, πέραν από την ονομασία του πολυαγαπημένου παιδικού παιχνιδιού, αποτελούν παρασιτικά έντομα, τα οποία και αποικίζουν το ανθρώπινο τριχωτό, συνηθέστερα της κεφαλής. Στο περιβάλλον αυτό έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο ευαίσθητο δέρμα της περιοχής αυτής, το οποίο και δαγκώνουν, έτσι ώστε να τραφούν με το αίμα των υποκείμενων αγγείων. Προκειμένου να εδραιώσουν την παρουσία τους, εξασφαλίζοντας τη συνέχιση του είδους τους και στις επόμενες γενιές, φαίνεται να γεννούν τα αυγά τους, τις λεγόμενες κόνιδες, χρώματος λευκού, κοντά στις ρίζες των τριχών μας. Λόγω της εμφάνισής τους, δυστυχώς, οι δυνητικές αυτές πηγές επιπλέον αιμοσταγών ζωυφίων μπορούν πολύ εύκολα να συγχέονται με αυτή της πιτυρίδας, οπότε το πρόβλημα περνά αρχικά απαρατήρητο.
Σύντομα, ωστόσο, τα αηδιαστικά αυτά ζουζούνια δεν θα αντισταθούν στον πειρασμό να καταστήσουν αισθητή την παρουσία τους. Η αίσθηση του κνησμού, το πιο προδοτικό σημείο των ανεπιθύμητων αυτών επισκεπτών, ενεργοποιεί συχνά τον μηχανισμό κινητοποίησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Συμπληρωματικά, η αίσθηση του «ασθενούς» ότι κάτι κινείται στην περιοχή-στόχο του τριχωτού, ιδιαίτερα κατά τις βραδινές ώρες, όταν οι πολυαγαπημένοι μας παρασιτικοί φίλοι αποφασίζουν να δραστηριοποιηθούν, προκαλώντας μέχρι και δυσκολίες στον ύπνο, είναι δυνατόν να ενισχύσει τις αρχικές μας υποψίες.
Αναφορικά με τις κόνιδες, στις οποίες αναφερθήκαμε και παραπάνω, παρά την ομοιότητά τους με την καθόλα αναμενόμενη πιτυρίδα, δεν θα πρέπει να ανησυχούμε κάθε φορά που αντικρίζουμε λευκά σημάδια στα μαλλιά μας. Αντίθετα, μια απλή δοκιμασία είναι σε θέση να κατευνάσει τους φόβους μας, καθώς ενώ οι κόνιδες δεν είναι σε θέση να απομακρυνθούν με ένα απλό πέρασμα των δαχτύλων μας ανάμεσα από τις πληγείσες τρίχες, η πιτυρίδα συνήθως εξαφανίζεται με συνοπτικές διαδικασίες. Αξίζει να αναφερθεί ότι παρά τη δυσάρεστη αίσθηση που προκαλούν, οι ψείρες στην πραγματικότητα δεν αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την υγεία μας, παρά μόνο σε περίπτωση που το έντονο ξύσιμο δημιουργήσει πληγές, τις οποίες και μπορούν να εκμεταλλευτούν ως πύλη εισόδου διάφοροι παθογόνοι μικροοργανισμοί.
Όλα τα παραπάνω σημάδια ωθούν, συνεπώς, σε μια σχετικά απλή εξέταση επισκόπησης του τριχωτού της κεφαλής —και όχι μόνο βέβαια— για την πραγματοποίηση της οποίας, παραδόξως, δεν είναι απαραίτητο να είναι κανείς επαγγελματίας υγείας, παρά μόνο να διαθέτει τέτοια παρατηρητικότητα, ώστε να μην διαφύγει η παρουσία των ανεπιθύμητων αυτών επισκεπτών, ούτε φυσικά και των απογόνων τους. Στη διαδικασία αυτή είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν μεγεθυντικοί φακοί, όπως και κατάλληλες χτένες, που απομακρύνουν ταυτόχρονα τα υπολείμματα της παρασιτικής μας συντροφιάς, ως περαιτέρω απόδειξη της ύπαρξής της.
Πώς διώχνουμε, εν τέλει, τον ανεπιθύμητο αυτόν επισκέπτη; Η αλήθεια είναι ότι ανά καιρούς έχουν προταθεί διάφορα γιατροσόφια, τα οποία, με την υποστήριξη πάντα των γιαγιάδων μας, ευαγγελίζονταν την απαλλαγή από αυτή τη δυσάρεστη παρουσία. Η πιο δραστική από αυτές αποτελούσε η χρήση πετρελαίου, το οποίο και εφαρμοζόταν στον «ασθενή», επιτείνοντας συχνά με τη δυσάρεστη μυρωδιά του τη γενικευμένη δυσφορία του, με ικανοποιητικά, παραδόξως, εντούτοις, αποτελέσματα στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Σήμερα, έχουμε -ευτυχώς- αφήσει πίσω μας τέτοιες… βάρβαρες τεχνικές, με τα διάφορα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην αγορά να αποδεικνύονται πολλές φορές σωτήρια στην αντιμετώπιση της δυσάρεστης αυτής συνθήκης.
Εφαρμοζόμενα συνήθως κατά το πλύσιμο των μαλλιών, τα προϊόντα αυτά κατορθώνουν να θέσουν ένα τέλος στη ζωή των ενοχλητικών αυτών παράσιτων, αδρανοποιώντας παράλληλα και τους απογόνους τους. Με τη χρήση κατάλληλης χτένας, διαθέσιμη στα περισσότερα φαρμακεία, είναι δυνατόν να απομακρυνθούν και τα απομεινάρια των ανεπιθύμητων αυτών επισκεπτών. Σε 2-3 εβδομάδες, θα έχουμε απαλλαγεί πλήρως από την παρασιτική τους παρουσία. Απαραίτητο βήμα για την εξασφάλιση της πλήρους απομάκρυνσης της παρασιτικής αυτής παρουσίας είναι και το καθάρισμα όλων των κλινοσκεπασμάτων που έχουν έρθει σε επαφή με το «ασθενές» τριχωτό της κεφαλής με νερό υψηλής θερμοκρασίας.
Παρά την απλότητα της αντιμετώπισής τους, εύλογα αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν να αποφύγει να γίνει ο επόμενος στόχος των παρασιτικών αυτών εντόμων. Παρά τις όποιες πεποιθήσεις έχουν εντυπωθεί στη συλλογική μας συνείδηση σχετικά με τα κριτήρια επιλογής των θυμάτων τους, οι ψείρες στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται για την υγιεινή της κεφαλής την οποία και επιθυμούν να αποικίσουν. Αντιθέτως, η επιλογή της κατοικίας τους φαίνεται να διέπεται από την ίδια τυχαιότητα που χαρακτηρίζει και τους αριθμούς των τυχερών παιχνιδιών. Προκειμένου, επομένως, να μην κερδίσουμε το ξυστό αυτό …λαχείο, θα ήταν καλύτερα να αποφεύγουμε χώρους υψηλού συγχρωτισμού, καθώς και να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα άτομα με τα οποία μοιραζόμαστε είδη προσωπικής υγιεινής, όπως οι χτένες των μαλλιών μας και τα κλινοσκεπάσματα. Σε περίπτωση εμφάνισης των θορυβωδών αρχικών συμπτωμάτων, η κινητοποίηση για την άμεση αντιμετώπισή τους είναι κρίσιμη.
Συνολικά, βλέπουμε λοιπόν πώς οι ανεπιθύμητοι αυτοί επισκέπτες μπορούν πολύ εύκολα να διεισδύσουν στη ζωή και την κεφαλή μας. Αν και η παρουσία τους είναι περισσότερο ενοχλητική παρά ανησυχητική, το στίγμα που φέρουν τα αηδιαστικά αυτά αιμοδιψή ζωύφια καλά κρατεί ακόμη. Εντούτοις, προκειμένου να εξασφαλίσουμε την υγιεινή τόσο τη δική μας όσο και των γύρω μας, με τις πρώτες ενδείξεις της παρουσίας τους είμαστε υποχρεωμένοι να κινητοποιηθούμε για την αδρανοποίηση της ενοχλητικής αυτής απειλής. Μπορεί να μην είχαμε την τύχη να γλιτώσουμε από τους παρασιτικούς αυτούς επισκέπτες, έχουμε, όμως την τύχη να μην στηριζόμαστε μονάχα στο πετρέλαιο και σε παρόμοιες παραδοσιακές τεχνικές, αλλά σε πληθώρα σκευασμάτων, κατάλληλα και στοχευμένα σχεδιασμένων για την αντιμετώπισή τους. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, οι ψείρες να παραμείνουν στη σφαίρα της παιδικής μας ηλικίας ως το πολυαγαπημένο παιδικό παιχνίδι, και όχι ως οι αιμοδιψείς, ανεπιθύμητοι επισκέπτες, με τους οποίους τις έχουμε μέχρι τώρα συνδυάσει…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Head lice, Cleveland Clinic, διαθέσιμο εδώ
- Lice, Mayo Clinic, διαθέσιμο εδώ
- Home remedies to control head lice: assessment of home remedies to control the human head louse, Journal of Pediatric Nursing, διαθέσιμο εδώ
