Της Ανδριάνας Κοντού,
Την περασμένη Πέμπτη 19 Ιουνίου τέθηκε στην κρίση της ολομέλειας της Βουλής η δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο — Τροποποιήσεις ν.5005/2022 και ν.3548/2007 και λοιπές διατάξεις». Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που εισηγήθηκε ο Παύλος Μαρινάκης που υπηρετεί ως Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Όντας αρμόδιος για θέματα Τύπου και ΜΜΕ, επιχειρεί να βελτιώσει περαιτέρω την ήδη επιτυχημένη εφαρμογή των Μητρώων Έντυπου (ΜΕΤ) και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΜΗΤ), έργο το οποίο ξεκίνησε εδώ και τρία πλέον χρόνια η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης.
Με τις ψήφους των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας εγκρίθηκε από την ολομέλεια το σχέδιο νόμο για τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα ψήφισαν κατά, με εξαίρεση την Ελληνική Λύση υπό τον Κυριάκο Βελόπουλο που δήλωσε «παρών». Παρόλα αυτά, πολλές από τις διατάξεις ψηφίστηκαν θετικά από την αντιπολίτευση κρίνοντας ότι αρκούν κάποιες παρεμβάσεις για την περαιτέρω διασφάλιση της διαφάνειας.
Ο εισηγητής του σχεδίου νόμου υποστήριξε πως δεν υπάρχουν αστυνομικές επεμβάσεις σε μέσα ενημέρωσης, ούτε λογοκρισία. Όπως ανέφερε, η κριτική στην κυβέρνηση εκφράζεται ελεύθερα και ανοιχτά, κάτι που φαίνεται τόσο στα πρωτοσέλιδα όσο και στην παρουσία άλλων κομμάτων στα τηλεοπτικά κανάλια. Καταδίκασε το παρελθόν όπου, όπως είπε, υπήρχαν παρεμβάσεις από κυβερνήσεις σε δημόσια μέσα, όπως η ΕΡΤ. Στη συνέχεια, υπερασπίστηκε τη «λίστα Πέτσα» ως μέσο ενημέρωσης κατά την πανδημία και σημείωσε πως η κυβέρνηση αναβάθμισε την ΕΡΤ και προώθησε διαφάνεια μέσω του νόμου 5005/2022. Τέλος, απέρριψε τις κατηγορίες για έλλειψη ελευθεροτυπίας και αμφισβήτησε τα ευρήματα διεθνών οργανώσεων, συγκρίνοντάς τα ειρωνικά με την κατάσταση σε χώρες, όπως η Μπουρκίνα Φάσο.
Ο εισηγητής, γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και βουλευτής Κέρκυρας με το ΠΑ.ΣΟ.Κ Δημήτρης Μπιάγκης, ενώ θεώρησε θετικό τον εκσυγχρονισμό των ΜΜΕ, διατηρεί επιφυλάξεις λόγω φόβων για αδιαφάνεια και αυθαιρεσία, ιδιαίτερα σε βάρος των μικρών περιφερειακών μέσων. Τόνισε, συνάμα, ότι η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο στην Ευρώπη, σύμφωνα με διεθνείς δείκτες, και κατηγόρησε την κυβέρνηση για καταπάτηση της ελευθεροτυπίας και για χρήση εργαλείων παρακολούθησης, όπως το Predator. Επίσης, απαίτησε στήριξη στα περιφερειακά μέσα και διαφάνεια στην κατανομή διαφήμισης.
Ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ μέσω της ειδικής αγορήτριας Πόπη Τσαπανίδου υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο αποτελεί εργαλείο συγκέντρωσης και ελέγχου της πληροφορίας. Κατηγόρησε την κυβέρνηση για την προσπάθεια χειραγώγησης της κοινής γνώμης και την υποβάθμιση της ελευθεροτυπίας. Υπέδειξε την ΕΡΤ για επιλεκτική κάλυψη γεγονότων (όπως το συλλαλητήριο για τα Τέμπη) και χαρακτήρισε τη «λίστα Πέτσα» ως μέσο προπαγάνδας. Κατηγόρησε επίσης, την κυβέρνηση για εμπλοκή σε υποθέσεις παρακολούθησης δημοσιογράφων.
Το Κ.Κ.Ε βλέπει το νομοσχέδιο ως συνέχεια μιας πορείας που οδηγεί σε συγκέντρωση των μέσων σε λίγα χέρια και κρατικό έλεγχο. Τόνισε την ανάγκη για κατοχύρωση πλήρους απασχόλησης των δημοσιογράφων με συλλογικές συμβάσεις. Επισήμανε ότι η κρατική τηλεόραση δεν είναι ανεξάρτητη και ότι τα περιφερειακά μέσα στελεχώνονται ανεπαρκώς, κάτι που δυσκολεύει τη λειτουργία τους.
Η Νέα Αριστερά κατήγγειλε τον κυβερνητικό εκπρόσωπο για παρεμβάσεις και ειρωνείες σχετικά με συνεντεύξεις θυμάτων τραγωδιών. Τόνισε την υποκρισία της κυβέρνησης αναφορικά με τη λίστα Πέτσα και την αδιαφάνεια στις επιχορηγήσεις. Έθεσε, επίσης, το ζήτημα παρακολουθήσεων και την υπόθεση Κουκάκη, τονίζοντας την έλλειψη απαντήσεων.
Τέλος, το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας κατηγόρησε την κυβέρνηση για αποκλεισμό κρίσιμων φορέων από τη συζήτηση του νομοσχεδίου και για απόπειρα κρατικής χειραγώγησης της πληροφόρησης. Επικαλέστηκε την έκθεση της Human Rights Watch, που αναδεικνύει τη διαπλοκή στην ενημέρωση. Μίλησε για αποπροσανατολιστικά δελτία ειδήσεων και υποβάθμιση της ποιότητας της τηλεόρασης. Ο Καζαμίας ζήτησε απαντήσεις για τη «Ομάδα Αλήθειας», υποστηρίζοντας ότι λειτουργεί σαν κομματικό όργανο, ενώ η κυβέρνηση το αρνείται.
Κοντολογίς, το σχέδιο νόμου για την ενίσχυση της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο ανέδειξε τις βαθιές πολιτικές και θεσμικές αντιθέσεις γύρω από την ελευθερία της πληροφόρησης στην Ελλάδα. Ενώ η κυβέρνηση το παρουσιάζει ως βήμα προόδου προς τη διαφάνεια και την ορθολογική οργάνωση των μέσων ενημέρωσης, τα κόμματα της αντιπολίτευσης το αντιμετωπίζουν με έντονη καχυποψία, κάνοντας λόγο για συγκεντρωτικό έλεγχο, φίμωση του πλουραλισμού και έλλειψη ανεξαρτησίας. Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση στη Βουλή κατέδειξε την ανάγκη για ευρύτερη θεσμική συνεννόηση, προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα περιβάλλον ουσιαστικής ελευθεροτυπίας, στήριξης της περιφερειακής ενημέρωσης και εμπιστοσύνης των πολιτών στα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Βουλή: Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βουλή: Ψηφίζεται το νομοσχέδιο για τον Τύπο, newsbomb.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βουλή: Την Πέμπτη στην Ολομέλεια το νομοσχέδιο για τον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
