Tης Μαριάνθης Κοκοράκη,
Από τις απαρχές της Επανάστασης, ορισμένοι φιλικοί υποστήριζαν πως η Ελλάδα έπρεπε να επιδιώξει συμμαχία με την Αγγλία, καθώς εκείνη κατείχε τα οικονομικά μέσα να υποστηρίξει τον Αγώνα. Πράγματι, στην Αγγλία οφείλεται η πρώτη και συστηματική μετατροπή του επίσημου πνεύματος, χάρη στη θετική υποστήριξη του George Canning, προς τον Αγώνα των Ελλήνων, με την επίσημη αναγνώρισή του. Όπως επίσης, και στην Αγγλία, χάρη στον Edward Blackier, οργανώθηκε η πρώτη συστηματική παροχή υλικής βοήθειας.
Εκτός από την Αγγλία, έντονο ενδιαφέρον προς την Ελλάδα, παρουσίαζε και η Γαλλία. Η κυβέρνηση της Αγγλίας αντιλαμβανόταν ότι η ευμενής στάση της Γαλλίας προς την Ελλάδα θα δημιουργούσε στη χώρα, γαλλική επιρροή, ενώ από την άλλη πλευρά, οι αγγλικοί τραπεζιτικοί κύκλοι επιθυμούσαν να εξασφαλίσουν για τους εαυτούς τους, την πελατεία της Ελλάδας, με μοναδικό απώτατο σκοπό, τα δικά τους συμφέροντα. Όπως, καταλαβαίνει κανείς, κάθε τι καλό για τους Έλληνες, προερχόμενο από κάποια άλλη δύναμη, ικανό να δημιουργήσει συμπάθειες προς τον Ελληνικό λαό, καθιστούσε την Αγγλία αυτομάτως ως ζηλότυπη.
Οι παραπάνω λόγοι, παρακίνησαν τον Canning, να εγκαταλείψει την παθητική στάση απέναντι στο ελληνικό ζήτημα. Το πρώτο πράγμα που έπραξε, ήταν η αναγνώριση της νομιμότητας του αποκλεισμού, που κηρύχθηκε από τους Έλληνες. Η δεύτερη σημαντική του πράξη, ήταν η αναγνώριση των Ελλήνων ως εμπόλεμων, η οποία είχε αίσια έκβαση για την ελληνική υπόθεση και ενθάρρυνε τους Έλληνες, οι οποίοι πίστεψαν βαθιά στην ευμένεια της Αγγλίας για τον Αγώνα τους. Ακόμη, ο Canning υποχρέωσε την Ρωσία, που απέφευγε έως και την τότε εποχή, κάθε δεικτική ενέργεια ενδεικτική της εύνοιάς της προς την Επανάσταση, να λάβει κι αυτή καθορισμένη στάση προς το ζήτημα των Ελλήνων. Αμέσως μετά την αναγνώριση του αποκλεισμού, πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις για το πρώτο αγγλικό δάνειο. Εκτός αυτού, ένα ακόμη ευνοϊκό αποτέλεσμα που είχε για τους Έλληνες, η μετατροπή της αγγλικής πολιτικής, ήταν το γεγονός ότι τα Επτάνησα έγιναν κέντρο ανεφοδιασμού τροφίμων και χρημάτων, ενώ ακόμη, πλοία προερχόμενα από τα Επτάνησα διατέθηκαν στην υπηρεσία της Επανάστασης.
Τεράστια ήταν και η προσφορά της Αγγλίας με την συμβολή του λόρδου Byron. Άλλοι Άγγλοι Φιλέλληνες, που συμμετείχαν ενεργά στον Αγώνα, ήταν ο Leicester Fitzgerald Charles Stanhope, ο William Parry, o Hastings, o Gordon, o Edward Blackier, o William Hamilton, O Thomas Cochrane, o George Finley και ο Edward Trelawny, ενώ και η συμβολή ολόκληρου του αγγλικού κομιτάτου στην Επανάσταση του 1821 ήταν πολύ μεγάλη. Αποτελεί γεγονός αδιαμφισβήτητο πως το αγγλικό κεφάλαιο ενίσχυσε πλήρως και μ’ όλη του την δύναμη, την προσπάθεια των φτωχών Ελλήνων. Προσφορά του αγγλικού φιλελληνικού κομιτάτου ήταν και το τυπογραφείο των «Ελληνικών Χρονικών», όπου το μετέφερε στο Μεσολόγγι ο Άγγλος συνταγματάρχης και πιστός φίλος του λόρδου Byron, ο Leicester Fitzgerald Charles Stanhope. Ο ίδιος πίστευε ακράδαντα, πως με την τυπογραφία θα επιδίωκε να ξυπνήσει τα γενναία συναισθήματα των Ελλήνων, ενώ παράλληλα αγωνίστηκε για την δημιουργία επαναστατικής ελληνικής δημοσιογραφίας. Με δική του πρωτοβουλία εκδόθηκε στην Αθήνα, η «εφημερίδα των Αθηνών», με διευθυντή τον δημοτικιστή λόγιο Γ. Ψ.
Ο Stanhope ήταν συνταγματάρχης από την Αγγλία, γιος του αντιστράτηγου κόμη Harrington, έφθασε στο Λονδίνο από μια πεζοπορία πενήντα ολόκληρων ημερών. Πριν ολοκληρωθεί αυτή η πεζοπορία, είχε επισκεφθεί όλους τους συλλόγους τη Γερμανίας, εφόσον επιφορτίστηκε από τον φιλελληνικό σύλλογο να αγωνιστεί για να απελευθερωθεί η Ελλάδα από τον τούρκικο ζυγό. Τον Νοέμβριο του 1823, όταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος κατέφθασε στο Μεσολόγγι, δέχτηκε τον Stanhope, ο οποίος τότε ήρθε από την Κεφαλονιά, με επιστολή μάλιστα του λόρδου Byron, που απευθυνόταν προς αυτόν. Ο Stanhope, εκ μέρους του αγγλικού κομιτάτου, είχε φέρει μαζί του, χειροκίνητο πιεστήριο και τυπογραφικά στοιχεία και φαίνεται πως βρήκε τον κατάλληλο άνθρωπο για την έκδοση εφημερίδας. Ο καταλληλότερος αυτός άνθρωπος δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Johann Jacob Meyer.
Αυτοί οι δύο πίστευαν πως ο Τύπος ήταν προορισμένος να διαμορφώσει την κοινή γνώμη, αλλά και να δημιουργήσει άμιλλα και να ασκήσει έλεγχο. Στα «Ελληνικά Χρονικά» δημοσίευαν ειδήσεις τοπικού χαρακτήρα, ειδήσεις από την ευρύτερη Ελλάδα, αλλά και σημαντικές ειδήσεις από το εξωτερικό. Επιπροσθέτως, δημοσίευαν τις πράξεις της τοπικής κυβέρνησης, διατριβές, σκέψεις, ποιήματα, λογοπαίχνια, αινίγματα, κτλ. Τα «Ελληνικά Χρονικά» δημοσιεύονταν δύο μόνο φορές την εβδομάδα και κυκλοφορούσαν εκτός από το εσωτερικό, στα Επτάνησα, στα Ιωάννινα, στο Κάιρο, αλλά και στην Κωνσταντινούπολη. Στο συγκεκριμένο τυπογραφείο, τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1825, ο Εθνικός μας Ύμνος, το βιβλίο αυτής της έκδοσης έχει τον τίτλο και στην ελληνική, αλλά και στην ιταλική γλώσσα: Ύμνος εις την Ελευθερίαν, τον οποίο έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αννίτα Πρασσά (1999), Ο Φιλελληνισμός και η Επανάσταση του 1821, Αθήνα: εκδ. Δημιουργία
- Νίκος Γ. Σβορώνος (2007), Επισκόπηση της Νοελληνικής Ιστορίας – Βιβλιογραφικός οδηγός Σπύρου Ι. Ασδραχά, Αθήνα: εκδ. Θεμέλιο
- Πάνος Καραγιώργιος & Patrick Comerford (2023), O Φιλελληνισμός και η Ελληνική Επανάσταση του 1821, Θεσσαλονίκη: Εκδ. Οίκος Κ&Μ Σταμούλη
- Henry Gunnar (2021), O Αγώνας των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία και ο Φιλελληνισμός, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
