Της Πωλίνας Παλλιεράκη,
Σε έναν κόσμο που δοξάζει την πρόοδο, την εξέλιξη και το «να γίνεις κάτι μεγάλο», το να μην έχεις φιλοδοξίες μοιάζει σχεδόν αιρετικό. Η αδράνεια εκλαμβάνεται ως τεμπελιά, η ηρεμία ως αδυναμία, και η απουσία στόχων ως προσωπική αποτυχία. Όμως, τι γίνεται όταν η αλήθεια είναι πιο ήσυχη από τις προσδοκίες των άλλων; Δε θέλουν όλοι να κατακτήσουν κορυφές. Κάποιοι άνθρωποι δεν επιθυμούν να «αφήσουν το σημάδι τους στον κόσμο» — τους αρκεί να ζήσουν με απλότητα, συνέπεια και εσωτερική ηρεμία. Και αυτό, όσο κι αν σοκάρει την κοινωνία της επίτευξης, δεν είναι αποτυχία. Είναι επιλογή. Ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με την έννοια της φιλοδοξίας — και να αναγνωρίσουμε ότι η αξία ενός ανθρώπου δε μετριέται από το πόσο ψηλά στοχεύει, αλλά από το πόσο αληθινά ζει.
Στη σύγχρονη κοινωνία, η φιλοδοξία προβάλλεται σαν απαραίτητο στοιχείο για την ευτυχία και την αποδοχή. Από νεαρή ηλικία, μαθαίνουμε ότι πρέπει να έχουμε στόχους, να «κυνηγάμε τα όνειρά μας», να θέλουμε περισσότερα. Όσοι δεν το κάνουν θεωρούνται παθητικοί, τεμπέληδες ή ακόμα και αποτυχημένοι. Κανείς, όμως, δε μιλά για το βάρος αυτής της πίεσης. Υπάρχουν άνθρωποι που απλώς δε νιώθουν την ανάγκη να ξεχωρίσουν ή να αποδείξουν κάτι. Αντιθέτως, τους γεμίζει μια ήρεμη, απλή ζωή. Αυτό δε σημαίνει ότι στερούνται αξίας ή βάθους — απλώς επιλέγουν άλλες προτεραιότητες. Και αυτή η επιλογή αξίζει σεβασμό.
Η φιλοδοξία μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε ψυχική πίεση. Ο διαρκής αγώνας για επιτεύγματα οδηγεί πολλούς ανθρώπους σε εξουθένωση (burnout), αγχώδεις διαταραχές και αίσθηση ανεπάρκειας. Η κουλτούρα του self-improvement μάς κάνει να πιστεύουμε ότι δεν είμαστε ποτέ «αρκετοί». Όταν η αξία σου εξαρτάται από το τι πέτυχες, τότε κάθε στιγμή ησυχίας φαντάζει απειλή. Όμως δεν είναι όλοι φτιαγμένοι για αυτό το ρυθμό. Υπάρχουν άτομα που επιλέγουν μια ήρεμη, σταθερή καθημερινότητα χωρίς υπερβολές και εντάσεις. Δεν είναι λιγότερο ικανοί — απλώς αρνούνται να θυσιάσουν την ψυχική τους ισορροπία για έναν τίτλο.
Η απλή ζωή δεν είναι κατώτερη· είναι απλώς πιο εσωτερική. Άνθρωποι χωρίς μεγάλες φιλοδοξίες βρίσκουν νόημα σε μικρά πράγματα: τη ρουτίνα, την παρέα, τη φύση, τη δημιουργικότητα. Δε χρειάζονται εξωτερική επιβεβαίωση ή κοινωνικά παράσημα για να νιώσουν πλήρεις. Όπως υπογραμμίζουν και οι ειδικοί άλλωστε, η ηρεμία, η σταθερότητα και η αποδοχή του εαυτού είναι κομμάτια μιας ουσιαστικής ζωής. Αντί να κυνηγούν «την επόμενη κορυφή», επιλέγουν να ριζώσουν. Και σε μια κοινωνία που τρέχει ακατάπαυστα, αυτό είναι μια πράξη συνειδητής ελευθερίας. Η αξία δε μετριέται πάντα με επιτεύγματα.
Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει επιτυχία. Δεν είναι όλοι γεννημένοι να γίνουν ηγέτες, startuppers ή influencers — και δε χρειάζεται. Επιτυχία μπορεί να είναι το να νιώθεις ειρηνικά με τον εαυτό σου. Να έχεις μια δουλειά που σε στηρίζει χωρίς να σε καταρρακώνει. Να ζεις χωρίς εσωτερικό άγχος και εξωτερικές μάσκες. Όπως έγραψε και ένας χρήστης στο Reddit: “Some people just want to be, and that’s okay.” Ίσως η αληθινή επανάσταση σήμερα να είναι το να μη θες να αποδείξεις τίποτα σε κανέναν.
Ίσως το μεγαλύτερο θάρρος σήμερα να κρύβεται όχι στην επιτυχία, αλλά στην άρνηση της ανάγκης να αποδείξεις την αξία σου μέσα από αυτήν. Η έλλειψη φιλοδοξίας δεν προδίδει έλλειψη βάθους· προδίδει κορεσμό από τον θόρυβο του έξω κόσμου και στροφή προς κάτι πιο αληθινό, πιο ουσιώδες. Το να επιλέγεις την ησυχία αντί για τον ανταγωνισμό, την επάρκεια αντί για τη διαρκή επέκταση, δεν είναι παραίτηση – είναι στάση. Μια δήλωση ύπαρξης που λέει: «είμαι εδώ, όχι για να κατακτήσω, αλλά για να βιώσω».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- It’s fine to have no ambition in life, reddit.com, διαθέσιμο εδώ
- Is it wrong to have no ambition?, quora.com, διαθέσιμο εδώ
- No ambition:is it really a bad thing?, psychologies.co.uk, διαθέσιμο εδώ
