Του Δημήτρη Κυριαζή,
Αλήθεια, μπροστά σε μία επόμενη καταστροφή μπορούμε να ψάχνουμε συμμάχους; Χρειαζόμαστε συνενόχους για την αυτοχειρία μας ή θα ήταν καλό να μένουμε σε απόσταση από ξένους πολέμους; Και πώς θα την ορίζαμε αυτήν την απόσταση; Είναι η Ελλάδα στη σωστή πλευρά της Ιστορίας; Μήπως γίνεται η ίδια ένας συνένοχος εν τέλει;
Αυτό που θα μπορούσε να μας διδάξει η ισραηλινή επίθεση στην ενδοχώρα του Ιράν είναι ότι ακόμη και στην έσχατη των περιπτώσεων, δηλαδή σε μία οριακή κατάσταση, που οι προβληματισμοί είναι υπαρξιακοί, μπορούμε να διατηρούμε την εμπιστοσύνη μας στη μοίρα, στους «φίλους» μας και στη γεωγραφία. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του, «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση ασφαλείας στο Ιράν, συνιστά στους Έλληνες πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να αποφεύγουν μη αναγκαίες μετακινήσεις και να ακολουθούν τις οδηγίες των τοπικών Αρχών». Ο Έλληνας Πρωθυπουργός σε ανακοίνωση του στο Facebook μας καθησυχάζει ότι «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με εταίρους και συμμάχους προς όφελος της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας».
Προφανώς οι λέξεις δεν είναι ουδέτερες και υποκρύπτονται μία σειρά από θέσεις που αν μη τι άλλο εκθέτουν μια βαθύτερη πολιτική στόχευση. Η σταθερότητα και η διατήρηση της ασφάλειας είναι συνδηλώσεις μίας ευρύτερης υπεροπτικής στάσης, που αντιμετωπίζει μία επίθεση, με πολύ σοβαρά και καίρια πλήγματα, ως μία «απλή κατάσταση ασφαλείας», ως μία κατάσταση ρουτίνας που είναι πλήρως διαχειρίσιμη. Φυσικά, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι πρόκειται για μία τακτική κατευνασμού της υπερβολής και διατήρησης της τάξης. Ακριβώς στο σημείο αυτό, βρίσκεται ο ναρκισσισμός της διαχειριστικής—τεχνοκρατικής λογικής που έχει λάβει η πολιτική ως έννοια και ως διαδικασία. Μπορείς να προβλέψεις και να ελέγξεις τα πάντα, αρκεί να εμπιστευτείς τους θεσμούς και τους συσχετισμούς δύναμης. Κι αυτό προμηνύει και το εξής: ό,τι και να γίνει οι σύμμαχοί μας θα μας προστατεύσουν και θα εγγυηθούν για εμάς —παρόλο που εγγυόμαστε εμείς περισσότερο για αυτούς. Δεν υπάρχει λόγος άγχους, διότι οι πιθανότητες θα είναι πάντοτε με το μέρος μας κι αυτό γίνεται ξεκάθαρο από τους συσχετισμούς ισχύος και την ανυπέρβλητη υπεροπλία που κατέχου(ν)με.
Τέτοιου είδους τοποθετήσεις στο δημόσιο διάλογο συνοδεύονται, συνήθως, κι από ανάλογες δέσμες ιδεών. Ο αντεστραμμένος οριενταλισμός που υποβόσκει, μας καθιστά υποτακτικούς σε ξένους στόχους και επιδιώξεις, απλά και μόνο για να αποδείξουμε στους εαυτούς μας ότι δεν είμαστε εμείς η «φύρα» του δυτικού κόσμου, και ίσα—ίσα μπορούμε και να τον διαφυλάξουμε αν χρειαστεί. Με βάση αυτόν τον χυδαίο ρεαλισμό προσεγγίζουμε τον κόσμο και ως απάντηση γινόμαστε ακόμη πιο νάρκισσοι προκειμένου να ανταπεξέλθουμε σε διάφορες μορφές κρίσης. Οι πολίτες με λίγα λόγια οφείλουν να παραμείνουν ήρεμοι και να συνεχίσουν την επιτέλεση της καθημερινής τους ρουτίνας, καθώς δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα το αφήγημα που έχουν οικοδομήσει για την προσωπική τους ζωή να διαλυθεί.
Έτσι λοιπόν, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία πολιτική—κοινωνική αυτοχειρία, στην οποία ο αυτόχειρας ενδιαφέρεται περισσότερο για τη ζωή αυτού που τον οδηγεί στη θανατική του καταδίκη. Αυτό είναι και το «ελληνικό» πολιτικό παράδοξο. Την ίδια στιγμή που πλειοψηφικά, σχεδόν, κυριαρχεί η αντίληψη της Ελλάδας ως λίκνου του πολιτισμού, αυτή η υπεροχή εκφράζεται μέσα από τις στρατιωτικές επιτυχίες των εταίρων. Η συνενοχή και συστράτευση της χώρας μας σε κάθε πόλεμο που έχει εμπλακεί η Δύση με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, υποδηλώνει έναν «αυτοσυνετισμό» και μία συλλογική αυταπάρνηση που μόνο πολεμώντας τους ανταγωνιστές μπορεί να εξιλεωθεί. (Ξάνα)βρίσκουμε τη φθαρμένη μας υπερηφάνεια μέσα από τις επιτυχίες των «άλλων» εν ολίγοις. Η ολοκληρωτική επικράτηση του δυτικού κόσμου σε κάθε επίπεδο (στρατιωτικό, πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό, πολιτισμικό κ.λπ.) συνεπάγεται την αμοιβαία αναγνώριση του ελληνισμού και την αξιακή ανταμοιβή του ως σημαντικός και χρήσιμος εταίρος.
Το ερώτημα είναι προς τα πού πρέπει να κατευθυνθεί η όποια αντίδραση και με ποιους όρους. Να γίνει κατανοητό πως τέτοιου είδους πολιτικές επιδιώξεις μόνο τα εθνικά και δημόσια συμφέροντα δεν εξυπηρετούν, θέτοντάς τα άμεσα σε κίνδυνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- ΥΠΕΞ: Σύσταση ασφαλείας για τους Ελληνες πολίτες στο Ιράν, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
